AKP'nin HSYK planı

AKP, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun (HSYK) Erzurum özel yetkili savcılarının yetkilerini kaldırmasının ardından anayasa değişikliği ile yargı organlarının hükümetin istemediği kararlar vermesini önlemek için anayasada değişiklik yapmak istiyor. HSYK’nin üye sayısını arttırarak üyelerin bir bölümünün TBMM Genel Kurulu tarafından seçilmesi, Anayasa Mahkemesi’nin de benzer bir şekilde yapısının değiştirilmesini hedefleyen AKP, böylelikle yüksek yargı organlarına kendi istediği üyeleri atamayı hedefliyor. Ancak CHP ve MHP’nin destek vermemesi nedeniyle anayasa değişikliği zor görünüyor.

AKP hükümeti, HSYK’nin kararının ardından yüksek yargı organlarının yapısını değiştirmeye yönelik anayasa değişikliğini yeniden gündemine aldı. Ancak CHP, MHP ya da BDP’nin desteği olmadan bir anayasa değişikliği yapılması zor görünüyor. AKP’nin 336 milletvekili bulunuyor.

Anayasa paketinin halkoylamasına sunulabilmesi için 330 ile 367 oy aralığında kabul edilmesi gerekiyor. AKP içinde fire olabileceği kaygısı nedeniyle AKP’nin BDP’nin desteğini alabilmek için girişimde bulunabileceği belirtiliyor. Ancak BDP destek verse de AKP’deki fire sayısına göre paketin TBMM’deki oylamasında bıçak sırtı bir tablonun ortaya çıkabileceği kaydediliyor. AKP’nin getirmek istediği anayasa değişikliğinde şu düzenlemelerin yer alacağı belirtiliyor:

HSYK’nin yapısı: HSYK’nin üye sayısının 19 ya da 21’e çıkarılarak üyelerin TBMM, Cumhurbaşkanı ve diğer yargı organları tarafından seçilmesi öngörülüyor. Bu durumda AKP, TBMM’de istediği üyeleri seçtirerek kuruldan hükümetin istemediği kararların çıkmasını önleyebilecek. Mevcut anayasada HSYK’nin kararlarına karşı itiraz hakkı bulunmuyor. Anayasa değişikliğiyle HSYK kararlarının yargı denetimine açılması da planlanıyor.

Anayasa Mahkemesi’nin yapısı: AKP, parti hakkında açılan kapatma davasından beri mahkemenin yapısını değiştirmek istiyor. Bunun için zaman zaman anayasa değişikliği gündeme geldi, ancak bugüne kadar bunu gerçekleştiremedi. AKP, 11 üyeli mahkemenin üye sayısının 21’e çıkarılmasını, üyelerin 12’sinin Meclis tarafından seçilmesini istiyor. AKP, böylece TBMM’de istediği üyeleri seçtirebilme olanağına sahip olmayı hedefliyor.

YAŞ kararlarına yargı yolu: AKP, anayasa değişikliği paketinde YAŞ kararlarına karşı yargı yolunun açılmasını istiyor. AKP, iktidara geldiği 2002 yılından beri YAŞ’ta irtica faaliyetleri nedeniyle TSK’den atılan subaylarla ilgili kararlara muhalefet şerhi koyuyor. TSK’den bu gerekçelerle atılan subaylar, AKP’li belediyeler ve KİT’lerde istihdam ediliyor. Son olarak TSK’den atılan 10 subayın, Elektrik Üretim AŞ’de (EÜAŞ) işe başlatıldığı ortaya çıkmıştı.