Anayasa paketi daraltıldı

AKP'nin Meclis gündemine yeniden getirmek istediği anayasa değişikliği çalışmaları tamamlandı, ancak başta Erdoğan olmak üzere Cumhurbaşkanının görev süresini düzenleyen madde paketten geri çekildi.

Dün akşam saatlerinde Meclis'te bir araya gelen, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, Adalet Bakanı Sadullah Ergin, Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu, Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya ve Grup Başkanvekili Bekir Bozdağ, anayasa değişikliği paketini yeniden görüştü.

Başbakan Erdoğan'ın talimatıyla cumhurbaşkanının görev süresinin 7 yıl olmasını düzenleyen değişiklikten vazgeçildi.
 

Gül de istemedi

Öte yandan, AKP kulislerinde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ünde kendisi ile ilgili tartışma konusu olan görev süresinin anayasa değişikliği paketinden çıkarılmasını istediği ve görev süresi ile ilgili tartışmalara girmek istemediği öğrenildi. Başbakan Erdoğan da Pazartesi toplanan MYK'da anayasa değişikliği paketinden bazı maddelerin çıkarılmasını istemişti.
 

20 maddelik değişiklikten vazgeçildi

Geçen hafta MYK toplantısında Erdoğan'ın, 20 maddelik anayasa değişikliği paketini fazla bulması üzerine hukukçu kurmaylar, pakette değişikliğe gederek Meclis gündemine getirecekleri anayasa değişikliğinin 10 maddeyi geçmemesi karara bağlandı. Paketten YAŞ ve HSYK kararlarına ilişkin düzenlemeler de çıkarıldı.

AKP'nin önümüzdeki günlerde tek başına meclis gündemine getireceği Anayasa değişiklikleri şöyle:
 

Partilerin kapatılması

AKP'nin hazırladığı anayasa değişikliği paketinin ilk ve en önemli maddesi siyasi partilerin kapatılmasını zorlaştıran düzenleme olacak. Venedik kriterlerinin esas alınarak yapılan düzenlemede; "Siyasi partilerin uyacakları esaslar" başlıklı 69. madde değiştiriliyor.
Buna göre; siyasi partilere kapatma istemiyle açılan davalarda "odak" tanımı değişiyor. Şiddete ve teröre karışmadığı sürece hiçbir parti kapatılmayacak. Kapatma davası açan Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı'nın yetkisini daraltacak; ya da bu yetkiyi tamamen ortadan kaldıracak formül de hazırlandı. Bu çerçevede yapılan düzenlemeyle; siyasi partilere kapatma davası açabilmek için TBMM'nin veya belirlenecek bir kurulun onay vermesi koşulu getirilmesi planlanıyor. Evrensel ölçüler esas alınacak. Şiddeti siyasi bir araç olarak kullanmadığı sürece partiler kapatılmayacak.
 

Anayasa Mahkemesi'ne kişisel başvuru hakkı

AKP'nin hazırladığı anayasa değişikliği paketinin "olmazsa olmazları" arasında yer alan diğer bir madde ise; anayasa mahkemesine kişisel başvuru hakkı. Mevcut uygulamaya göre, yasaların anayasaya aykırılığı gerekçesiyle; Anayasa Mahkemesi'ne sadece muhalefet partisi 110 milletvekilinin imzasıyla ve mahkemeler başvurabiliyor. Düzenlemeyle bireysel başvurunun önü açılıyor. Bireysel başvurular ise insan hakları boyutunda olabilecek.
 

Ombudsmanlık

Anayasa'ya ilk kez girecek düzenlemeler arasında yer alan kamu denetçiliği ya da ombudsmanlık maddesi de anayasa değişikliğinin olmazsa olmaz maddeleri arasında yer alıyor.Kamu denetçiliği de ilk kez anayasaya konan hükümler arasında yer alıyor. Taslak metinde, "Gerçek ve tüzel kişilerin kamu yetkisini kullanmasından doğan şikayet ve taleplerini incelemek üzere kamu denetçiliği kurulabilir. Kamu denetçisi incelemelerini ilişkin yıllık raporlarını TBMM´ye sunar. Kamu denetçisinin görev ve yetkileri kanunla düzenleniyor" hükmü yer alıyor.
 

Türkiye milletvekilliği

Türkiye Milletvekilliği ile yüzde 10 barajı esnetiliyor. Bu sistemle yüzde 1 alan parti bile en azından 1 milletvekili ile Meclis'te temsil edilebilecek. Belirlenecek sayıda kontenjan ile partiler seçimlere Türkiye milletvekilliği listeleri ile girecek.
 

Yargı yolu açılıyor

Anayasa Mahkemesi'yle ilgili olarak "mahkemenin kuruluşu" başlıklı 146, "üyeliğin sona ermesi" başlıklı 147, "görev ve yetkileri" başlıklı 148, "iptal davası" başlıklı 150, "dava açma süresi" başlıklı 151, "anayasaya aykırılığın diğer mahkemelerde ileri sürülmesi" başlıklı 152, "Anayasa Mahkemesi'nin kararları" başlıklı 153. maddeleri değiştirilecek. Bu kapsamda, mahkemenin üye sayısının arttırılarak bir kısmının TBMM tarafından seçilmesi, yapısının iki daire olarak yeniden düzenlenmesi, mahkemenin türban düzenlemelerinde olduğu gibi anayasa değişikliklerini iptal edemeyecek şekilde denetim yetkisinin sınırlandırılması gibi düzenlemeler üzerinde duruldu. Anayasa Mahkemesi'nin üye sayısı 21'e çıkarılıyor. Üyelerin üçte biri Meclis tarafından seçilecek.
 

Kişisel verilerin korunması

Anayasa'ya ilk kez girecek ve aynı zamanda "ulusal program" yer alan bir diğer düzenlemede "kişisel verilen korunması" hakkında ki madde. Bu çerçevede; Kişisel verilerin korunmasına ilişkin düzenleme ilk kez anayasaya girecek. Buna göre, "Herkes kendisiyle ilgili kişisel bilgilerin korunması hakkına sahip olabilecek. Ancak kişinin rızası, kanunun öngördüğü meşru bir sebebe dayalı olarak kullanılabilecek. Kendisi hakkında toplanmış olan ya da kayıtlarda yer alan bilgilere erişme bunlarda düzeltme yaptırma, bu bilgilerin amaçları doğrultusunda kullanıp kullanılmadığını öğrenme hakkına sahip olabilecek" hükmü, yeni bir düzenleme olarak metne girecek.
 

Çocuk hakları

Çocuk Hakları ile ilgili hükümler de ilk kez Anayasa'ya girecek düzenlemeler arasında yer alacak. Birleşmiş Milletler sözleşmelerindeki güvencelerle, çocuk hakları ayrı bir düzenleyeme tabii tutulacak.
AKP'de anayasa değişikliğinin en fazla 10 madde olarak Meclis gündemine getirilmesi planlanıyor.