AP'de Türkiye tartışması

Türkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu (KPK) üyesi olarak Türkiye'yi yıllardır yakından takip eden İngiliz Liberal AP Üyesi Andrew Duff, burada yaptığı konuşmada "Bunu söylemekten üzgünüm ama Türkiye'nin AB katılım süreci malesef suya gömülmüştür. Seneye bu vakitlerde alternatifleri konuşuyor oluyoz" dedi.

Duff, katılım müzakerelerinin batmasında AB üyesi ülkelerin fasılları siyasi nedenlerle engellemesinin, "Türkiye'deki Kemalizm ideolojisinin etkisini sürdürmeye devam etmesinin" ve Kıbrıs konusunda her iki taraftaki kayıtsızlığın belirleyici olduğunu savundu.

Bir diğer KPK üyesi İngiliz Muhafazakar Geoffrey Van Orden ise, verilen değişiklik önergeleriyle 1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddialarının metne sokulmaya çalışılmasını eleştirerek "Hassas bir uluslararası ortamda Türkiye bilinçli olarak yabancılaştırılmaya çalışılıyor ve hakarete uğruyor. Türkiye 'ortak tarih komisyonu kuralım' önerisinde bulundu ama maalesef Ermeniler bunu kabul etmedi" şeklinde konuştu.

Verdikleri önergelerle Kıbrıs'ta kapalı Maraş bölgesinin iadesi gibi Türkiye'den taleplerde bulunan Rum milletvekillerini "adil olmamakla" suçlayan Van Orden, "AB de (KKTC'ye) izolasyonları kaldırma sözünü tutmadı. Sadece Türk tarafına çağrı yapmak doğru değil. Rumlara da çağrı yapılmalı" dedi.

Van Orden, Türkiye karar taslağında enerji faslının açılması yönündeki çağrıya da destek vererek AB'nin enerji güvenliğinin büyük önem arzettiği bugünkü ortamda "enerji faslının açılmamasını desteklemenin vizyonsuzluk olacağı" uyarısında bulundu.

Türkiye-AB-KPK Eşbaşkanı Helene Flautre da Türkiye'nin uluslararası ilişkilerde ağırlığını artırdığı bir dönemde AB'nin yaptığı hatalarla Türkiye üzerindeki etkisini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu söyledi.

Sosyalistler adına konuşan KPK Üyesi İngiliz Richard Howitt, Türkiye'nin AB sürecinde statükonun artık işlemediğini ve açılabilecek sadece 3 fasıl kaldığını belirterek verdikleri değişiklik önergeleriyle müzakereleri yeniden canlandıracak bir çıkış yolu açmak istediklerini kaydetti.

Liberaller adına söz alan KPK üyesi Alman Aleksander Lambsdorff, basın örgürlüğü noktasında Türkiye'ye daha güçlü bir çağrının AP belgesine girmesi için çaba göstereceklerini ifade etti.

Türk asıllı Hollandalı Sosyalist Emine Bozkurt ve Bulgar Liberal Metin Kazak, vize sorununun çözülmesi için AB'nin artık adım atmasını teşvik eden ifadelerin belgeye dahil edilmesini talep etti.

Oturumda Rum ve Yunan milletvekilleri de kapalı Maraş'ın iadesi ve Yunan hava sahasının ihlal edilmemesi üzerinde durdu.

AP Türkiye aportörü Oomen-Ruijten, hazırladığı karar taslağına 315 değişiklik önergesi verilmesinden şikayet ederek milletvekillerinden bunları geri çekmelerini istedi.

Hazırladığı taslağın eleştirel ve adil olduğunu savunan Oomen-Ruijten, AP'nin belgeyi büyük bir oy farkıyla kabul ederek seçimler öncesinde Türkiye'ye güçlü bir sinyal göndermesini talep etti.

Çoğunluğu Türkiye'nin aleyhinde rekor sayıda değişiklik önergesi alan karar taslağı, 10 Şubat'ta AP Dış İlişkiler Komitesi'nde ve 1 Mart'ta AP Genel Kurulu'nda oylanacak.

Türkiye karar taslağı

AP Türkiye karar taslağında geçen yıl olduğu gibi Türkiye'ye yine "Kıbrıs'taki askerlerini derhal çekmeye başla" çağrısı yapılıyor.

AP Türkiye Raportörü Ria Oomen-Ruijten tarafından kaleme alınan taslakta, Kıbrıs'ta süren kapsamlı çözüm müzakerelerini aktif katkılarla desteklemesi talep edilen Türkiye'ye, "derhal askerlerini çekmeye başlayarak müzakereler için uygun atmosfer oluşturulmasını kolaylaştır" denildi.

Belgede Türkiye'den, KKTC'deki askeri bölgelere girişine izin vermek suretiyle Kıbrıs'ta kayıp kişileri araştırmak için kurulan komiteye desteğini artırması da talep edildi.
Hristiyan Demokrat AP üyesi Oomen-Ruijten'in hazırladığı taslakta, BM Güvenlik Konseyi'ndeki İran'a ilave yaptırımlar oylamasında Türkiye'nin "hayır" oyu kullanmasının üzüntüyle karşılandığı ifade edildi.

Taslak belgede Türkiye'nin gittikçe daha aktif hale gelen dış politikası not edilerek Ankara'ya, "İran başta olmak üzere dış politikayı ilgilendiren konularda AB ile koordinasyonunu yoğunlaştırması" çağrısı yapıldı.

AP Türkiye karar taslağında, Batı'nın Afganistan ve Balkanlar'daki çabalarını desteklemesi nedeniyle Türkiye'ye teşekkür edilirken, mevcut angajmanların ötesindeki "NATO-AB stratejik işbirliğini Türkiye'nin engellemesinden üzüntü duyulur" denilerek, Kıbrıs sorunundan kaynaklanan bu engelden Ankara sorumlu tutuldu.

AP genel kurulunda 10 Şubat 2010 tarihinde kabul edilen bir önceki Türkiye kararında Türkiye'ye, Kıbrıs'taki askerlerini derhal geri çekmeye başlaması yanında kapalı Maraş'ı Rumlara iade etmesi ve Kıbrıs Rum kesimi adına Doğu Akdeniz'de petrol arayan gemilerin çalışmasını engellememesi çağrılarına yer verilmesine, Ankara sert tepki göstermişti.

Yeni anayasa talebi

Taslak Türkiye kararında, 12 Eylül'deki halk oylamasıyla kabul edilen Anayasa paketinin memnuniyetle karşılandığı belirtilerek temel özgürlükleri ve insan haklarını güvence altına alacak ve Türkiye'yi tamamen çoğulcu demokrasiye dönüştürecek yepyeni bir Anayasa talep edildi.

AP Türkiye Raportörü Oomen-Ruijten tarafından kaleme alınan taslakta, yeni Anayasa ihtiyacı konusunda hükümetin ve muhalefetin görüş birliği sağlamasının memnuniyetle karşılandığı belirtilerek, yeni Anayasa yapımında siyasi partilerin ve sivil toplumun sürece dahil olmasının güvence altına alınması istendi.

Belgede "Ergenekon gibi darbe planı iddialarına yönelik soruşturmaların Türk demokratik kurumlarının gücünü, uygun ve şeffaf işleyişini ispatlaması" gereği vurgulanarak, yargılama öncesi tutukluluk sürelerinin uzunluğunun endişe doğurduğu belirtildi.

Sivil-asker ilişkilerinde sağlanan ilerleme nedeniyle Türkiye'yi öven taslakta, TBMM'nin güvenlik güçleri ve savunma bütçesi üzerinde tam denetim yetkisinin güvence altına alınması talep edildi.

AP Türkiye karar taslağında, enerji faslının daha fazla gecikmeden müzakerelere açılması için AB üyelerine çağrı yapıldı.