Avukatlardan “İstanbul Sözleşmesi kararname ile feshedilemez” uyarısı

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı’ı Erdoğan’ın imzasıyla, Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden ayrıldığı kararı Resmi Gazete’de yayımlandı. Erdoğan'ın imzaladığı kararnamede, "3718 sayılı kararda "Türkiye Cumhuriyeti adına 11/5/2011 tarihinde imzalanan ve 10/2/2012 tarihli ve 2012/2816 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanan "Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi"nin Türkiye Cumhuriyeti bakımından feshedilmesine, 9 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 3 üncü maddesi gereğince karar verilmiştir" ifadeleri yer aldı.

Kararın ardından İstanbul Sözleşmesi’nden Cumhurbaşkanlığı kararı ile çekilemeyeceği öne sürüldü. Avukatlar Ece Güner Toprak, Feyza Altun, Turgut Kazan ve CHP Yüksek Disiplin Kurulu Üyesi Tuba Torun; Anayasa’nın 90. maddesine göre İstanbul Sözleşmesi’nin Kanun hükmünde olduğunu ve kural olarak, bir uluslararası sözleşme nasıl yürürlüğe girdiyse aynı usulle feshedilebileceğini ifade etti.

AV. TOPRAK: “SÖZLEŞME, KARARNAME İLE FESHEDİLEMEZ”

Avukat Ece Güner Toprak, Twitter’dan yaptığı açıklamada İstanbul Sözleşmesi’nin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile feshedilemeceğini belirterek, “Anayasamız 90. Maddesine göre İstanbul Sözleşmesi Kanun hükmündedir (hatta üstünde). Temel haklarda Kararname düzenlenemez (Anayasa 104.madde). Kararname, Anayasamızın ihlali; AYM iptal edecektir” ifadelerini kullandı.

#İstanbulSözleşmesi Kararname ile FESHEDİLEMEZ! Anayasamız 90. Maddesine göre İstanbul Sözleşmesi Kanun hükmündedir (hatta üstünde). + temel haklarda Kararname düzenlenemez (AY 104). Geçen yıl yazmıştım (kısa notum ekte).. Kararname, Anayasamızın ihlali; AYM iptal edecektir. pic.twitter.com/B3jQkdJUhg

— Av. Ece Güner Toprak (@EceGunerToprak) March 20, 2021

ANAYASA’NIN 90. VE 104. MADDESİ VE NE DİYOR?

Anayasa’nın 90. maddesi, “Türkiye Cumhuriyeti adına Yabancı Devletlerle ve Milletlerarası Kuruluşlarla yapılacak andlaşmaların onaylanması, Türkiye Büyük Millet Meclisinin onaylamayı bir kanunla uygun bulmasına bağlıdır. Usulüne göre yürürlüğe konulmuş Milletlerarası Andlaşmalar kanun hükmündedir” diyor.

Cumhurbaşkanının görev ve yetkilerinin sıralandığı Anayasa’nın 104. maddesinde ise “Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir. Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle dördüncü bölümde yer alan siyasi haklar ve ödevler Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenemez. Anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz” ifadeleri yer alıyor.

AV. TORUN: “ULUSLARARASI SÖZLEŞME NASIL YÜRÜRLÜĞE GİRDİYSE AYNI USULLE FESHEDİLİR”

CHP Yüksek Disiplin Kurulu Üyesi Avukat Tuba Torun da, konuya ilişkin sosyal medya hesabı Twitter’dan yaptığı açıklamada “İstanbul Sözleşmesi’nin 80. Maddesi Avrupa Konseyi Genel Sekreterliği’ne yapacağı bildirimle Sözleşme’nin feshedilebileceğini belirtir. Kural olarak, bir uluslararası sözleşme nasıl yürürlüğe girdiyse aynı usulle feshedilir” dedi.

Torun, “İstanbul Sözleşmesi TBMM onayıyla yürürlüğe girdi, dolayısıyla aynı iradeyle, yani TBMM onayıyla Sözleşme’den çıkılabilir. Cumhurbaşkanı ‘Ben bu Sözleşme’den çıkıyorum, oldu” diyemez. Kararnameyle de olmaz. Diyeceksiniz ki, hukuk mu kaldı? Haklısınız” ifadelerini kullandı.

İstanbul Sözleşmesi TBMM onayıyla yürürlüğe girdi, dolayısıyla aynı iradeyle, yani TBMM onayıyla Sözleşme’den çıkılabilir. Cumhurbaşkanı ‘Ben bu Sözleşme’den çıkıyorum, oldu” diyemez. Kararnameyle de olmaz.
Diyeceksiniz ki, hukuk mu kaldı?
Haklısınız?? #AklınızdanBileGeçirmeyin

— Tuba Torun (@avtubatorunn) March 19, 2021

İSTANBUL SÖZLEŞMESİ’NİN 80. MADDESİ NE DİYOR?

İstanbul Sözleşmesi’nin feshedilmesi yöntemini açıklayan sözleşmenin 80. Maddesinde, “Taraflardan herhangi biri, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine yapacağı bir bildirimle, herhangi bir zaman bu Sözleşmeyi feshedebilir. Sözleşmenin feshi, konuya ilişkin bildirimin Genel Sekretere ulaştırıldığı tarihten itibaren üç aylık sürenin bitimini izleyen ayın birinci gününde yürürlüğe girecektir” ifadeleri yer alıyor.

AV. ALTUN: "İSTANBUL SÖZLEŞMESİ YÜRÜRLÜKTEDİR"

Avukat Feyza Altun ise İstanbul Sözleşmesi'nin feshedilmesine yönelik sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Anayasa'nın 87, 90 ve 104. maddelerine değinerek, İstanbul Sözleşmesin'nden Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile çıkılamayacağını ve sözleşmenin yürürlükte olduğunu aktardı.

Anayasa md. 87/90/104
87:kanun koymak değiştirmek TBMM yetkisinde
90:Uluslararası sözleşmeler TBMM tarafından kabul edilir kaldırılır
104:Temel hak ve özgürlükler konusunda CB kararnamesi yayınlanamaz

İSTANBUL SÖZLEŞMESİ YÜRÜRLÜKTEDİR

— Feyza Altun (@feyzaltun) March 20, 2021

Altun, İstanbul Sözleşmesi'nin feshedilmesinin yolunun ancak Meclis'in kararı, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine bildirim yapılmasından geçtiğini ve fesih kararının, bildirimin Avrupa Konseyi'ne iletilmesinden sonraki 3 ay içerisinde hüküm doğuracağını belirtti.

İstanbul Sözleşmesinin feshedilebilmesi için
1-Meclis karar alacak
2-Avrupa Konseyi Genel Sekreterine bildirim yapılacak
3-Fesih, bildirimin Avrupa Konseyine iletilmesinden 3 ay sonra hüküm doğuracak pic.twitter.com/rXivxmO67y

— Feyza Altun (@feyzaltun) March 20, 2021 

AV. KAZAN: "TBMM YENİ YASA YAPMADIKÇA, SÖZLEŞME YÜRÜRLÜLÜKTE"

Avukat Turgut Kazan da, Twitter'dan yaptığı açıklamada, İstanbul Sözleşmesi'nin Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile feshedilemeyeceğini aktardı. Kazan, "İstanbul Sözleşmesi Anayasa'nın 90. maddesi uyarınca yasayla onaylanarak yürürlüğe girmiştir. Böyle bir sözleşmeden Cumhurbaşkanı kararnamesiyle çıkılamaz. Dolayısıyla, TBMM yeni yasa yapmadıkça İstanbul Sözleşmesi yürürlüktedir" ifadelerini kullandı.

İstanbul Sözleşmesi Anayasa'nın 90. maddesi uyarınca yasayla onaylanarak yürürlüğe girmiştir. Böyle bir sözleşmeden Cumhurbaşkanı kararnamesiyle çıkılamaz. Dolayısıyla, TBMM yeni yasa yapmadıkça İstanbul Sözleşmesi yürürlüktedir.

— Turgut Kazan (@turgutkazan) March 20, 2021