Ayrılık rüzgarları

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) hafta başındaki tartışmalı bağımsızlık referandumunun ardından dikkatler Katalonya Özerk Yönetimi’nin bugün düzenlemeyi planladığı referanduma yöneltildi. Madrid hükümetinin yaptırımlarına ve Anayasa Mahkemesi’nin yasadışı olduğu yönündeki kararına rağmen Katalanların geri adım atmadığı bağımsızlık referandumu için Avrupa’dan en güçlü destek, Britanya’dan ayrılmak için 2014’te referanduma giden ve yüzde 55’lik oyla kalma kararı alan İskoçya’dan geldi. Katalanların, ayrılık rüzgârlarının estiği Avrupa’da domino etkisi yaratmasından endişe edilen, İspanya’nın Brexit’i (Britanya’nın referandumda AB’den ayrılma kararı alması) olarak da nitelendirilen referandum süreci 2015’te ayrılıkçıların iktidara gelmesi ile başlamıştı. Katalonya Özerk Yönetimi Başkanı Carles Puigdemont, Barselona’da önceki gün binlerce kişinin katılımı ile düzenlenen mitingde yaptığı konuşmada, “Baskılara, korkutmalara, yalanlara, tehditlere ve bizim buraya kadar gelmemizi engellemeye çalışan otoriter devlete karşı kazandık. Artık buradayız ve geri dönmemek üzere geldik” ifadelerini kullandı. AFP’ye dün verdiği demeçte ise “arabuluculuk” çağrısı yapan Puigdemont, “Evet ya da hayırın kazanması durumunda, her türlü senaryoda arabuluculuk yapılmalı çünkü işler yürümüyor” dedi. Arabuluculuk için Avrupa Birliği’nin devreye girebileceğini aktaran ve referandumda kararlı olduklarının bir kez daha altını çizen Puigdemont, Katalanlara “barışçıl tutum” çağrısı yaptı. Dün ayrıca ayrılık karşıtları, “İspanya’nın birliği”, “Bizi kandırmayın- Katalonya İspanya’dır” sloganları ile Barselona sokaklarındaydı, balkonlara İspanya bayrakları asıldı.

4 bin ek polis

Yerel saat ile 09.00’da başlayıp 20.00’de sona ereceği açıklanan referandum için oy kullanma yeri olarak açıklanan okulların kapatılmasını önlemeye çalışan bağımsızlık isteyen gruplar, yanlarına çocuklarını da alarak okullarda sabahladı. Yerel polisin kamu düzenini riske atmamak için ailelerin birkaç okulda içeriye girmesine izin verdiği belirtildi. Bölgeye gemilerle en az 4 bin ek polis gönderen Madrid hükümetinden yapılan açıklamada, Katalan yerel polisinin bölgedeki 2.315 oy kullanma merkezinden yarısından fazlasını mühürlediği ifade edildi.

Oy merkezleri mühürlendi

İspanyol hükümetinin Katalonya temsilcisi Enric Millo, mühürlenen merkezlerin sayısını 1.300 olarak verdi, mühürlenen yerler arasında bağımsızlık yanlıları tarafından işgal edilen 163 okulun da bulunduğunu kaydetti. Millo, isteyenlerin okullardan ayrılabileceğini aktardı. Reuters’e konuşan merkezi hükümetten bir kaynak “polisin oy kullanmak isteyenleri oy merkezlerinden çıkaracağını ancak bunun nasıl yapılacağına yine polisin karar vereceğini” söyledi. Aynı kaynak bu merkezlerde görev yapacak olan gönüllülere 300 bin Avro’ya varan para cezalarının verilebileceğini aktardı. Öte yandan Barselona’daki Haberleşme Teknolojisi ve Telekomünikasyon Merkezi ile Katalonya Haberleşme Güvenlik Merkezi’nin binalarına giren yerel polisin internette oluşturulan oy kullanma sitelerinin yarına kadar kapalı tutulmasını garantilediği bildirildi.

Kemer sıkmaya tepki

7.5 milyon nüfus ile Katalonlar, İspanya nüfusunun yüzde 16’sını oluşturuyor. İspanya’nın en zengin bölgelerinden biri olan Katalonya, güçlü sanayi ve turizm geliri sayesinde ülke bütçesine her yıl 12 milyar dolar katkı sağlıyor, gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 19’unu oluşturuyor. İspanyol ekonomisinin lokomotifi niteliğindeki Katalonya’nın bağımsızlık talebinde, ekonomik olarak güçlü olması önemli bir rol oynuyor. Madrid’in kemer sıkma politikalarına ve artan işsizliğe tepki, Katalanların bağımsızlık talebini gündeme taşımasında etkili oldu. Genel kanı merkezi hükümetin bölgeye aldığından daha azını verdiği yönünde. 2014 yılının verilerine göre Katalonya’nın İspanya ekonomisine vergilerle yaptığı katkı, yatırımlarla aldığından 9.89 milyar Avro daha fazla.