Baca sistemleri, ''Sessiz katil''e davetiye çıkarıyor

Bayburt Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Uğur Çakır, yaptığı açıklamada, karbonmonoksitin, solunum yolu ile vücuda alındığında herhangi bir rahatsızlık belirtisi göstermeyen, tatsız olduğu için de solunum esnasında hissedilmeyen son derece zararlı bir gaz olduğunu belirterek, ''Rengi ve kokusu da olmadığı için beş duyu yöntemiyle fark edilmesi neredeyse imkansızdır. Bu özelliklerinden dolayı karbonmonoksit gazı 'sessiz katil' olarak da anılmaktadır'' diye konuştu.

Karbonmonoksitin, içinde karbon bulunan yakıtların yakılması esnasında gerçekleşen eksik yanma sonucu ortaya çıktığını ifade eden Çakır, ''Kömür, doğalgaz, LPG gibi yakıtlar karbon içermektedir. Teorik olarak mümkün kabul edilen tam yanmanın gerçekte sağlanabilmesi imkansız olduğundan karbon içeren yakıtların kullanıldığı bütün yanma olaylarında karbonmonoksit oluşumu az ya da çok gerçekleşmektedir'' ifadesini kullandı.

Çakır, evlerde, iş yerlerinde kullanılan soba, kombi ve benzeri cihazlarla araçlardan sürekli karbonmonoksit üretildiğini dile getirerek, bu şekilde üretilen zararlı bileşiğin, her yıl binlerce insanın ölümüne ya da kalıcı şekilde sakatlanmasına sebep olduğunu bildirdi.

''Baca sistemindeki akışı sağlanmalıdır''

Kış aylarında yakıt kullanımının artması ile karbonmonoksit zehirlenmelerinde artış yaşandığına dikkati çeken Çakır, şöyle devam etti:

''Bu tip yakıtların kullanıldığı yerlerde en önemli parametre, yanmış gazların ortamdan tahliye edilmesidir. Bu gazlar önce borularla soba ya da kombiden bacaya, bacadan da dışarı taşınmaktadır. Sağlıklı bir yanma işleminin gerçekleşmesi için yanmış gazların en uygun hız ve debide çıkışı, daha doğrusu baca sistemindeki akışı sağlanmalıdır. Aksi takdirde hem yakıtınız verimli şekilde yanmayacak hem de dışarı atılamayan karbonmonoksit gazı geri dönecektir.''

Çakır, bacadan atılamayan karbonmonoksitin sobadan ya da bacadan tekrar evlere girebileceği gibi, bacada çatlak ya da kırıkların olması durumunda üst katlardaki dairelere de sızıntı olabileceğini vurguladı.

''En önemli neden baca sistemi''

Karbonmonoksit zehirlenmelerinin zaman zaman medyada ''doğalgaz zehirlenmesi, soba zehirlenmesi, kömür zehirlenmesi ya da tüp zehirlenmesi'' başlığıyla sunulduğunu anlatan Çakır, bunun yanlış olduğunu kaydetti.

Çakır, zehirlenmeye neden olan aksaklıkların birinci dereceden soba ya da yakıtın içinde değil, baca sisteminden kaynaklandığını ifade ederek, ''Kullanılan yakıt ve sobanın da bu konuda etkisi vardır ancak en önemli unsur uygun bacanın yapılmasıdır. Zehirlenmelerden kaçınmak için çok küçük, basit ve ucuz tedbirler almak yeterli olmaktadır. Önemli olan hedef tahtasına baca sistemini oturtmaktır. Bu konu doğru şekilde işlenirse insanların dikkati doğru noktaya çekilmiş ve belki de birçok olası zehirlenmelerin önüne geçilmiş olacaktır'' dedi.