Bakanlık Operamızı Geri Versin

Değerli İstanbullu sanatseverler, başlıktaki ‘opera’ kelimesini gördüğünüzde AKM (Atatürk Kültür Merkezi) olduğunu tahmin etmişsinizdir.

Öncelikle AKM’nin nasıl yapıldığına kısaca bakalım. 1946 yılında temeli atılan bu yapının ilk mimarları Rüknettin Güney ve Feridun Kip idi. Daha sonra Almanya’da opera binaları üzerine doktora yapan Hayati Tabanlıoğlu, Bayındırlık Bakanlığı adına projeyi üstlendi.

Opera ve konser salonlarını ve birkaç tane daha küçük salonu kapsayan bu proje, 1969 yılında dünyanın 4. büyük sanat merkezi olarak açıldı. Açılışta ‘Çeşmebaşı Balesi’ ve ‘Aida Operası’ sahnelendi.

Dekor kulesi, değişen sahne sistemleri, dekor hazırlama atölyeleri, orkestra çukuru, mükemmel akustiği ve ışıklandırma sistemleri ile Cumhuriyet döneminin modern ve özgün bir yapısıydı. 1970 yılında yangın geçirdi, onarılarak 1978 yılında tekrar açıldı ve bu yıldan itibaren hizmet vermeye başladı.

Konserler, operalar, tiyatro, çocuk oyunları, sanat sergileri ile önemli bir işlevi yerine getiriyor, İstanbullu sanatseverlere kucak açıyor; onlar da onu çok seviyorlardı.

Ancak 2002 yılından sonra gözler buraya dikildi. Binayı yıkıp arazi rantından yararlanılmak isteniyordu. Anıtlar Kurulu tarafından 1. sınıf olarak tescillenen bu güzel ve işlevsel yapıyı her vesile ile karalıyorlardı.

Nihayet, 2008 yılında, taşıyıcı sistemin güçlendirilmesinin yapılacağı, ışıklandırma, ses ve akustik düzeni, sahne mekaniği teknolojilerinin yenileneceği nedenleri ile 2010 İstanbul Avrupa Kültür Başkenti yılına yetiştirilmek üzere kapatıldı. Ancak revizyon projesini hazırlayan rahmetli Hayati Tabanlıoğlu’nun oğlu mimar Murat Tabanlıoğlu’nun yaptığı projeye karşı Sanat-Sen tarafından 1. sınıf tescilli yapının bozulduğu gerekçesi ile dava açıldı ve yürütmeyi durdurma kararı alındı.

Daha sonra taraflar (Bakanlık, mimar ve Sanat-Sen) anlaşarak yapının mimari karakteri bozulmadan güçlendirilmesi ve teknik yeniliklerin yapılması konusunda uzlaşmışlardı. Fakat 2 sene geçtiği halde hiçbir şey yapılmadan, yapı çürümeye bırakıldı ve bugünlere gelindi.

14 milyonluk bu kentin tek opera binası kapanmıştır. Kadıköy’deki Süreyya Operası onun yerini tutamaz; çünkü sahne tesisleri yetersizdir. Şehrimizi böyle bir salondan mahrum bırakmak insafsızlıktır.

Sayın Kültür Bakanı Ertuğrul Günay bey bu konuda gerekeni yapmalı, Cumhuriyet döneminin mimari anıtlarından biri olan bu güzel yapıyı hayata geçirmelidir.

İstanbullu seyirciler ona kavuşmayı hasretle ve heyecanla beklemektedir.

Yaşar Marulyalı Mimarlık Vakfı Başkanı