Bireysel başvurularda önemli gelişme

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğünün Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair İçtüzük Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlandı. İçtüzüğün “Başkanın Görev ve Yetkileri” başlığını taşıyan 10. Maddesi’nin 1. Fıkrasının (ı) bendinde değişikliğe gidildi.

Değişikliğe göre artık Anayasa Mahkemesi sadece bölümler arası içtihat uyumsuzluğunun oluştuğu yada kanaatine varıldığı haller dışında Genel Kurul tarafından karar alınmasının gerekli görüldüğü zamanda da Genel Kurulu toplantıya çağıracak. “Üyelerin yükümlülükleri” başlığını taşıyan 12 maddenin 1. Fıkrasının e bendinde yapılan değişiklikle üyeler artık mahkemenin görev alanına ilişkin konularda çalışmalar yapan uluslararası kuruluşlara başkanın izni ile katılabilecek. Genel Kurulun görev ve yetkileri” başlığını taşısan 25. Maddenin 1. Fıkrasının (d) bendinde yapılan değişiklikle Kurul, bireysel başvurulara ilişkin bölümlerce sevk edilen konuları da karara bağlayacak.

Değişiklikle komisyonlarca kabul edilebilirliği karara bağlanmamış bireysel başvuruların bölüm başkanınca gerekli görüldüğü takdirde kabul edilebilirlik ve esas incelemesini bölümler yapacak. Bölümlerden birinin görülmekte olan bir başvuruya ilişkin olarak vereceği karar, Bölümlerin önceden vermiş olduğu bir kararla çelişiyorsa ya da konunun niteliği itibarıyla Genel Kurul tarafından karara bağlanması gerekli görülürse ilgili bölüm dosyadan el çekebilecek. Bölüm Başkanı başvuruyu Genel Kurul önüne götürmek üzere Başkana iletecek.

BİREYSEL BAŞVURU İHLALİN ÖĞRENİLDİĞİ TARİHTEN İTİBAREN 30 GÜN İÇİNDE YAPILACAK
Komisyonlar oybirliği ile karar alacak. Oybirliği sağlanamadığında Bölüme havale edilecek. Oy birliği sağlanamayan durumlarda başvurunun Bölüme gönderilmesini isteyen üye bunun gerekçesini yazacak.

Esasın incelenmesi ve raporların hazırlanmasında, kanunun, kanun hükmünde kararnamenin veya Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün sadece belirli madde veya hükümleri aleyhine yapılmış olup da, bu madde veya hükümlerin iptali kanunun, kanun hükmünde kararnamenin veya Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün diğer bazı hükümlerinin veya tamamının uygulanamaması sonucunu doğuruyorsa, keyfiyeti gerekçesinde belirtmek şartıyla Mahkeme, uygulama kabiliyeti kalmayan kanunun, kanun hükmünde kararnamenin veya TBMM İçtüzüğünün bahis konusu öteki hükümlerinin veya tümünün iptali istenmesi durumunda o kurala yönelik esas incelemesi yapılmayacak.

Bireysel başvuru, başvuru yollarının tüketildiği tarihten, başvuru yolu öngörülmemişse ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılacak. Mahkemeye ulaşan bilgi ve belgeler, yargılamanın gerektirmesi halinde on beş günlük süre içinde görüşlerini sunabilmeleri için başvurucuya, Adalet Bakanlığına ve varsa diğer ilgililere tebliğ edilecek. Adalet Bakanlığı başvuruya ilişkin görüşünü 30 günlük süre içinde bildirecek. Mahkeme, içtihadın oluştuğu alanlarda veya ivedilikle karar verilmesi gereken durumlarda Bakanlık cevabını beklemeden başvurunun kabul edilebilirlik ve esası hakkında karar verebilecek.