Bisikletli yeni normal...

Polis kayıp raporu için adamın karısının fiziksel özelliklerini, boyunu, posunu göz ve saç rengini, o gün ne giydiğini vb. sorar. Adam sorulara net yanıt veremez, eveleyip geveler. Karısının habire saçını boyadığından son rengi hatırlamadığını, boyuna hiç dikkat etmediğini, göz renginden emin olmadığını pişkin bir şekilde ifade eder. Polis karısının arabayla mı çıktığını sorar. Dertli koca “Hayır” der “Benim bisikletimi alıp çıkmış.” Bunun üzerine polis “Ne tür bir bisiklet” diye sorar.

İşte o zaman adam bir başlar bisikletin özelliklerini anlatmaya, saymakla bitiremez, en ince detaylarına varana kadar her şeyini bir bir tarif ederken ağlamaktadır da!.. Adamın halini gören polis, “Merak etmeyin, bisikletinizi bulacağız” diye teselli eder!.. Gerçekten de bugünlerde Cakartalıların en büyük endişesi malum salgın bir tarafa bisikletlerini kayıp etmek gibi görünüyor. O yüzden sıkı önlemler, en güvenli kilitler alınıyor bisikletleri hırsızlardan korumak için. Son günlerde yukarıda anlattığımız türden bisiklet konulu fıkraların artmasının nedeni de budur! Aslında ülkenin bisiklet sevdası çok eskilerden gelmektedir.

Hollanda’nın Endonezya’da hüküm sürdüğü yüzyıllara dayanır. Hatta o zamanlarda işe bisikletle gidip gelmek çok da yaygındır, günümüzde Hollanda’da olduğu gibi. O günlerden kalan antika bisikletler günümüzde Cakarta Ulusal Müzesi’nde sergilenmekte. Halkın bisiklet merakı sonradan pratik sebeplerle motosiklete dönüşmüş olmalı... Ancak Covid-19 salgını ile birlikte başta Cakarta olmak üzere ülkenin birçok yerinde bisiklet yeniden alternatif bir ulaşım aracı oldu. Bunun birkaç nedeni var; birisi motosiklet taksilerin sosyal mesafe nedeniyle kısıtlanması.

Öndeki sürücüyle dipdibe bir yolculuğun virüs açısından güvenli olmadığı aşikârdı. Diğeri, önlemler kapsamında aktif olarak işe giden sayısındaki düşüşle birlikte toplu taşıma araçlarında da azalma olması. Böylece işe giden azınlık bir taşla iki kuş vurma hesabı azalan trafikte hem spor yapma hem Covid-19 bulaşma riskini azaltma niyetiyle pedal çevirmeye başladı. Bu arada Cakarta’nın hava kirliliğini azaltma yolunda da bir adım atılmıştı.

DÜKKÂNLARDA KUYRUK

Yeniden canlanan pedal çevirmeyle bisiklet şatışları beklenmeyen bir şekilde fırlayarak rekor kırdı. Bisikletler toplu taşıma otobüslerinin en büyük rakibi oldu. Bisiklet dükkânlarının önünde bir kuyruk ki sormayın gitsin! Daha dükkân açılmadan müşteriler kapıda sıraya girmiş bile dükkân sahipleri talebe yetişmekte zorlanıyor.

Satıcıların bu ticaretten şu kısacık zamanda yüzde 200-300 oranında kâr ettikleri saptanmış. İkinci el yabancı bisikletlere de ilgi büyük. Hollanda, İngiliz markaları piyasaya düşmeden kapış kapış gidiyor diyor arkadaşım Soekaba. Ağabeyi bir Hollanda bisikleti almak için epey para biriktirmiş sonunda muradına ermiş.

Kendisinin normalde hiç yapmadığı şeymiş ama geçenlerde birden yerli malı bisikletini kilitlemediği için uykusu kaçmış, ertesi gün bisiklet hırsızlarına karşı en kalitelisinden sağlam bir kilit alınca gece içi rahat uyuyabilmiş.

ÇEVRE DOSTU

Pedal çevirmenin popüler olmasının bir nedeni de Cakarta Belediye Başkanı Anies Baswedan’ın salgın günlerinde yeni bisiklet yolunu hizmete açması ve o yolu kullanarak bisikletiyle işe gitmesi. Halkı böyle teşvik ederek planladıkları hedefe daha kolay ulaşılmış oldu.

İlk 63 km. ile açılan bisiklet yolunun uzatılacağı müjdesi Cakartalı bisiklet tutkunlarını dükkânlara itmeye devam ediyor. İş merkezlerinin en yoğun olduğu Sudirman caddesinde pedal çevirenlerin sayısında geçen yıl bu zamanlara göre on kat artış gözlenmiş. Çevre dostu ulaşım aracının katkısı temiz hava istatistiklerine de yansımış. Cakartalılara imrenmemek zor çünkü bisiklet sürmeye elverişli yapıda bir şehirleri var, iniş çıkışları yok, bas pedala dümdüz git.

Misal benim bile öğrenmekten artık umudumu kestiğim bir yaşta bisiklet sürmeyi Cakarta’da öğrenmem tesadüf olmasa gerek! Öğrenmenin yaşı olmadığını kendime ve çevreme bir kez daha kanıtlamış olmaktan dolayı mutluyum. Ankara’nın inişli çıkışlı yollarında pedal çevirmek ise öyle her yiğidin harcı değil! Özetle Cakarta’nın yeni normalde en göze çarpan özelliği ekonomik, temiz, hijyenik, sağlıklı, zaman tasarruflu, taşıt bekleme derdi olmayan, güvenilir özellikleriyle ideal bir ulaşım aracı ve çevre dostu bisiklet oldu diyebiliriz.

Salgın zamanında ruh ve fiziksel sağlığı korumada başrol oynayan bisiklet, Endonezyalıların günlük hayatına yeniden girmiş durumda. Yapılan teşviklerle yatıya gelmiş gibi bir hali de var! Bununla birlikte yönetimden gelen uyarılar bisiklet sürenlerin de salgın kurallarına uyması, maske takması, el hijyeni için jellerini yanında bulundurup diğer bisikletlilere fazla yaklaşmamaları yönünde.

Geçenlerde Başkan Jokowi, Covid-19 vakalarının artmaya devam ettiğini, 125 bini geçtiğini, 5 bin 658 can kaybı olduğunu açıkladı. Nüfusun yüzde 70’inin maske kuralını ihlal ettiğine dikkat çekerek ceza uygulamasının yürürlüğe gireceğini duyurdu.

gjtozkoparan@hotmail.com