Bugün son kez kozlarını paylaşacaklar

ABD Başkanı Barack Obama ve Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Mitt Romney, ekranları başındaki on milyonlarca Amerikalı seçmenin önünde bu sefer dış politika alanında kozlarını paylaşacak. CBS televizyonundan Bob Schieffer'in moderatörlüğünü yapacağı 90 dakikalık münazarada iki adaya, Amerika'nın dünyadaki rolü, Afganistan'daki savaş, İsrail ve İran, Ortadoğu'daki değişim süreci, terörizm ve Çin'in yükselişi şeklindeki 6 başlıkta sorular yöneltilecek.

Florida eyaletinin Boca Raton kentindeki Lynn Üniversitesi'nde yapılacak münazara, adaylar açısından büyük kitleler üzerinde olumlu izlenim bırakmaları için son fırsat olması bakımından önem taşıyor. Bu yılki seçim kampanyası döneminde yapılan münazaraların seçim yarışında ülkenin siyasi tarihinde belki de hiç görülmedik şekilde doğrudan etkili olduğu gözönüne alınırsa, bugünkü münazaranın adaylar için yaşamsal öneme sahip olduğu düşünülebilir.

Son münazaranın ardından, adayların önünde iki hafta gibi kısa bir süre olacak. Yani seçimin kaderini değiştirmek için artık manevra yapacak zaman kalmayacak. Bugünkü münazarada yapılacak bir gaf ya da söylenecek yanlış bir söz, telafisi mümkün olmayan yaralara yol açabilir. Romney ve Obama bu açıdan büyük bir baskı altında olacak.

 

Dış politika seçim yarışında ne kadar etkili?

Dış politika konularına çok ilgi göstermeyen Amerikalı seçmen için öncelikli konular ekonomi ve istihdam olsa da, son dönemde özellikle Suriye başta olmak üzere Ortadoğu'daki gelişmeler, bölgedeki Amerikan karşıtı protestolar ve ABD'nin Bingazi Konsolosluğu'na düzenlenen saldırı gibi olaylar karşısında Cumhuriyetçilerin Obama yönetimine yönelttiği sert eleştiriler, dış politikayı da bir nebze olsun seçmenin gündemine taşıdı.

Aslında Obama, Usame Bin Ladin'in öldürülmesi, Irak'taki savaşın sona erdirilmesi ve Afganistan'dan çekilme sürecine başlanması gibi, Amerikan halkından geniş destek gören adımları sayesinde dış politika konusunda Romney'nin açık ara önündeydi.

Ancak Cumhuriyetçilerin; Suriye'deki krizin uzaması, Bingazi saldırısı ve diğer bazı Ortadoğu ülkelerindeki Amerikan karşıtı eylemlerle ilgili eleştirileri kendilerine prim yaptırmış görünüyor. Cumhuriyetçiler, Obama yönetiminin Bingazi olayı konusunda güvenliğin artırılması taleplerini görmezden geldiği, saldırıya ilişkin tutarsız açıklamalar yaptığı, Suriye krizinde de ABD'nin öncülük eden değil süreci geriden takip eden bir ülke haline geldiği suçlamalarında bulunuyor.

 

Obama Romney'ye hangi noktalardan yüklenecek?

Ülkenin seçim sistemi nedeniyle başkanlık yarışının kaderinin 9 kararsız eyalet tarafından belirlenmesi beklenirken, bu eyaletlerdeki her bir oy oldukça değerli. Bu nedenle Başkan Obama, ikinci münazarada sergilediği güçlü performansını bugünkü son münazarada da sürdürmek zorunda.

Obama'nın, son zamanlarda bazı Ortadoğu ülkelerinde patlak veren Amerikan karşıtı gösteriler, Bingazi'de ABD konsolosluğuna düzenlenen saldırıyla ilgili eleştiriler ve Afganistan'da ölen ABD askerleri gibi gelişmeler yüzünden dış politikada biraz başı ağrısa da, Amerikan seçmeni üzerinde halen güçlü bir etkisi bulunuyor.

Irak'taki savaşın sona erdirilmesi, Afganistan'daki savaşın 2014 yılına kadar sonlandırma taahhüdü, Usame Bin Ladin'in öldürülmesi, terörle mücadelede kaydedilen atılımlar, bir önceki başkan George W. Bush döneminde ABD'nin özellikle Ortadoğu'da darbe yiyen imajını onarma yolunda adımlar atılması, İran'a tarihindeki en sert yaptırımların uygulanması gibi icraatlarına vurgu yapması beklenen Obama'nın, savaş bıkkını Amerikan halkına, Romney başkanlığındaki bir ABD'nin daha savaş yanlısı olacağı uyarısında bulunması yüksek ihtimal.

Nitekim Obama son mitinglerinde Romney'yi, ülkeyi savaşa sürükleyecek ve savaştan çıkış planı içermeyen bir dış politika çizgisi benimsemekle eleştirmişti. Başkan Obama'nın münazarada, Bingazi konsolosluğuna saldırı sonrasındaki eleştirilerinde Romney'yi fırsatçılık yapmakla suçlaması hayli muhtemel. Obama'nın ayrıca, Romney'nin yönelttiği eleştirilerin içinin boş olduğu, dış politika vizyonuna dair somut planlar ortaya koyamadığı tezlerini de dile getirmesi bekleniyor.

Dış politikada deneyimsiz Romney'nin performansı

Bugünkü münazaranın, öncekilerle karşılaştırıldığında, Romney açısından risk düzeyi en yüksek münazara olacağını söylemek yanlış olmaz. Dış politika Romney'nin en deneyimsiz görüldüğü alan. Libya konusundaki eleştirileri bir kısım seçmen üzerinde prim yapmış görünse de, ikinci münazarada Obama'nın Bingazi konsolosluğuna saldırıyı ancak iki hafta sonra terör eylemi olarak nitelediği şeklinde eksik bilgiye dayalı suçlaması ve bu tavrının siyasi fırsıtçılık yaptığı izlenimi vermesi ile Avrupa turundaki gafları, Romney'nin hanesine eksi puan olarak yazılmıştı.

'Güçlü ve kararlı başkomutan adayı' imajı yaratmaya çalışacak

Son münazarada Romney'nin hedefi, özellikle son münazaradaki Libya gafının yarattığı hasarı unutturmak ve yine bu türden bir gaf yapmamak, böylelikle "dünya meselelerinde güvenilir, güçlü ve kararlı bir başkomutan olabilecek lider" izlenimini yaratmak olacak.
Romney'nin bugün sadece Libya konusuna odaklanmayıp; İran, İsrail, Suriye, Çin, Afganistan ve Rusya gibi konularda da Obama'ya yönelik eleştirilerini daha kuvvetli vurgularla ortaya koyması bekleniyor.

Romney'nin, Obama'nın politikalarını eleştirmek ve alternatiflere genel anlamda değinmek yerine, kendi planlarının tam olarak ne olduğuna dair somut detaylara inmesi, daha ikna edici tezler ortaya koyması gerekecek. New York Times gazetesinin, dün yayımladığı ancak haber internet sitesine düştükten hemen sonra Beyaz Saray tarafından yalanlanan, "ABD ile İran'ın nükleer konuda ikili görüşmeler yapmak için prensip anlaşmasına vardığı" yönündeki haberin de münazaraya nasıl yansıyacağı merak konusu.

 

Son ankete göre Obama ve Romney'ye destek eşit

NBC/Wall Street Journal tarafından ülke genelinde yapılan ankete göre, Obama ile Romney, oy kullanması beklenen seçmenlerin desteği bakımından yüzde 47'şer oy oranıyla yarışı başa baş götürüyor. Anket sonuçları, Obama'nın güçlü performans sergilediği ikinci münazaradan sonra, 17-20 Ekim arasında yapılmış olması itibariyle son durumu ortaya koyması bakımından önem taşıyor. Romney, ilk münazaradaki takdir toplayan performansı sonrasında, anketlerin birçoğunda, uzun zamandır geriden takip ettiği Obama'nın önüne geçmeyi başarmıştı. Son münazaranın ardından anketlerden nasıl sonuçlar çıkacağı ise merak konusu.