Bunlar da sanal alemin 'çakma'ları

Yaygın ve isim yapmış web sitelerinin orijinal adlarında harf azaltma, artırma, harflerin yerlerini değiştirme veya telaffuzundan faydalanılarak orijinalini anımsatacak şekilde oluşturulan çok sayıda alan adı (domain) yer alıyor.

Sanal alemden, ''google'', ''facebook'', ''twitter'' ve ''hotmail'' gibi milyonlarca kişinin ziyaret ettiği sitelerin orijinal isimlerini anımsatacak çok sayıda alan adı bulunurken, orijinal isimlerin aynı kaldığı, sadece uzantıları değişik, çok sayıda çakma web sitesi de hizmet veriyor.
''Guugle'', ''feysbuk'', ''tivitir'', ''yaaaho'', ''mikrosoft'', ''maynet'', ''superonlayn'', ''netlok'' ve ''mayspeys'' bu şekilde oluşturulan ilginç alan adları arasında yer alıyor. Bu alan adlarından bazıları isminden esinlendiği internet sitesiyle benzer işlevleri yerine getirirken, bazıları farklı amaçlarla hizmet veriyor.


"İlk gelen alır"

Konya Bilişim Derneği Başkanı Ahmet Öztürk, alan adlarının ''ilk gelen alır'' prensibi ile çalıştığını, benzer alan adlarının internette yer almaması isteniyorsa ''.com'', ''.net'' ve ''.org'' gibi daha çok tercih edilen alan adlarının hepsinin alınması gerektiğini belirtti.

Öztürk, ''.com'' alan eki kullanarak çok iyi isim yapmış bir internet sitesinin ''.net'' veya ''.org'' uzantısı ile taklidinin görülebildiğini anlatarak, ''Şu andaki hukuksal düzenlemelerle içerik çalma durumu söz konusu değilse, herhangi bir hak iddiasında bulunulamamakta, açılan davalar genellikle reddedilmektedir'' dedi.

Uluslarası internetin genel yönetimi, koordinasyonu ve alan adları idaresinin İnternet Tahsisli Adlar ve Sayılar Kurumu (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers-ICANN) tarafından yapıldığını dile getiren Öztürk, ancak bu kurumun bazı ülkeler tarafından tanınmadığı için ciddi bir yaptırım gücüne sahip olmadığını bildirdi.


"Kolay kazanç sağlama"

''İnternette marka yapmış site isimlerine benzer isimler türetilerek, kolay kazanç sağlama eğilimi çok yaygın'' diye konuşan Öztürk, şunları kaydetti:
''Bu durumlarda içerik çalınması söz konusu olmadığı sürece iddia edilen hak ihlalleri sonuçsuz kalmaktadır. Örneğin mikrosoft.com, guugle.com adında siteler karşımıza çıkıyor. Hatta google1.com, google2.com, google42.com gibi alan adı alınmış fakat yayınlanmayan sitelerle karşılaşmak mümkün. İnternette alan adı almak, günümüzde yapılabilen en kolay alışverişlerden birisi. Alan adı pazarlayan herhangi bir web sitesine girerek, kredi kartı numaranızla bir dakika içerisinde istediğiniz alan adına sahip olabilirsiniz. Bu konuda bir sınırlama bulunmuyor. İnternetin yaygınlaşmaya başladığı yıllarda, internet alan adlarında ''ilk gelen alır'' kuralı uygulanıyordu. Bu durum bazı fırsatçılar tarafından kullanılmaya başlandı. Bazı ünlü marka, kişi ve firmaların alan adları alınarak kazanç sağlanmaya çalışıldı. Bu konuda bazı düzenlemeler yapılmaya çalışılmışsa da ciddi yol alınamamıştır. Bu durumlarda içerik çalınması söz konusu olmadığı sürece iddia edilen hak ihlalleri sonuçsuz kalmaktadır.''
Öztürk, yeni uygulamaya konulan Türkçe karakterli alan adları ile internet sitelerinin aynı alan adlarının alınabileceğini, markaların sıkıntıya düşebileceğini bu konuda dikkatli olunması gerektiğini sözlerine ekledi.