Bütçede dev açık (16.04.2012)

Maliye Bakanlığı 2012 Yılı Mart ayı merkezi yönetim bütçe gerçekleşmelerini açıkladı. 2011 yılı Mart ayında 6 milyar 118 milyon TL fazla veren bütçe, 2012 yılı Mart ayında yüzde 9.6 oranında azalışla 5 milyar 531 milyon TL açık verdi. Geçen yıl Mart'ta 2 milyar 123 milyon TL düzeyinde gerçekleşen faiz dışı açık verilmişken, bu yıl aynı dönemde 2 milyar 212 milyon TL faiz dışı açık verildi. Mart ayında bütçe giderleri yüzde 2.1 oranında artarak 27 milyar 344 milyon TL, faiz hariç bütçe giderleri yüzde 5.4 oranında artarak 24 milyar 24 milyon TL oldu. Diğer taraftan 2012 yılı Mart ayında faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 16.9 oranında azalarak 3 milyar 320 milyon TL olarak gerçekleşti.

Mart ayında personel giderleri 6.6 milyar lira

2012 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 350 milyar 948 milyon TL ödenekten Mart ayında 27 milyar 344 milyon TL gider gerçekleştirildi. Faiz hariç giderler için öngörülen 300 milyar 698 milyon TL ödeneğin yüzde 8'i kullanılarak 24 milyar 24 milyon TL gider yazıldı. Personel giderleri, Mart ayında 6 milyar 610 milyon TL oldu. Personel giderleri için bütçede öngörülen 81 milyar 692 milyon TL ödeneğin yüzde 8.1'i kullanıldı. Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri 1 milyar 113 milyon TL düzeyinde gerçekleşti ve bütçede öngörülen 14 milyar 279 milyon TL ödeneğin yüzde 7.8'i bu ayda kullanıldı. Mal ve hizmet alım giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 12.4 oranında artarak 1 milyar 868 milyon TL olarak gerçekleşti.
 

Cari transferler 12.7 milyar liraya ulaştı

Cari transferler Mart ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1.2 oranında artarak 12 milyar 694 milyon TL'ye ulaştı. Sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 4 milyar 763 milyon TL transfer yapıldı. Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 450 milyon TL düzeyinde gerçekleşti. 2012 yılı Mart ayında cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 2 milyar 106 milyon TL oldu. Mahalli idare payları ise 2 milyar 361 milyon TL olarak gerçekleşti. Mart ayında 751 milyon TL sermaye gideri, 99 milyon TL sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri Mart ayında 890 milyon TL oldu. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 16.9 oranında azalarak 3 milyar 320 milyon TL oldu.
 

Mart ayında Kurumlar Vergisi tahsilatı yüzde 114.4 arttı

Bütçe gelirleri Mart ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5.5 oranında artarak 21 milyar 813 milyon TL, vergi gelirleri tahsilatı ise yüzde 10.1 oranında artarak 18 milyar 275 milyon TL oldu. Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 21.4 oranında azalarak 2 milyar 523 milyon TL düzeyinde gerçekleşti. 2012 yılı Mart ayında özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 768 milyon TL, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 247 milyon TL oldu.

Vergi türleri itibarıyla 2012 yılı Mart ayı gerçekleşmelerine bakıldığında geçen yılın aynı ayına göre; kurumlar vergisi yüzde 114.4, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 16.4, damga vergisi yüzde 13.7, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 13.6, gelir vergisi ve özel tüketim vergisi yüzde 11.7, harçlar yüzde 3.1 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 18.7 oranında artış gösterdi. İthalde alınan katma değer vergisi tahsilatı ise Mart ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3.3 oranında azaldı.
 

Yılın ilk çeyreğinde bütçe 6.4 milyar lira açık verdi

2011 yılı Ocak-Mart döneminde bütçe 4 milyar 124 milyon TL açık verirken, bu yılın aynı döneminde 6 milyar 431 milyon TL açık verdi. 2011 yılının ilk çeyreğinde 9.8 milyar TL faiz dışı fazla verilirken, bu yılın aynı döneminde yüzde 10.6 oranında artışla 10 milyar 892 milyon TL faiz dışı fazla elde edildi. Yılın ilk 3 ayında merkezi yönetim bütçesi giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13 oranında artarak 66 milyar 526 milyon TL oldu. Diğer taraftan 2012 yılı Ocak-Mart döneminde faiz giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 24 oranında artarak 17 milyar 324 milyon TL olarak gerçekleşti.
 

Personel giderleri 21.7 milyar liraya ulaştı

Bütçe giderlerinin ekonomik sınıflandırılmasına göre personel giderleri, yılın ilk 3 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15.3 oranında artış göstererek 21 milyar 648 milyon TL oldu. 2012 yılı Ocak-Mart döneminde sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13 oranında artarak 3 milyar 738 milyon TL düzeyinde gerçekleşti. Mal ve hizmet alım giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1.2 oranında azalarak 4 milyar 718 milyon TL, cari transferler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9.3 oranında artarak 32 milyar 294 milyon TL, sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri yüzde 2.4 oranında artışla 16 milyar 211 milyon TL oldu. Aynı dönemde sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 1 milyar 310 milyon TL düzeyinde gerçekleşti. Bu dönemde cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 2 milyar 606 milyon TL olurken, mahalli idare payları yüzde 14.4 oranında artarak 6 milyar 741 milyon TL'ye ulaştı. Yılın ilk çeyreğinde 1 milyar 706 milyon TL sermaye gideri, 203 milyon TL sermaye transferi yapıldı Borç verme giderleri 2012 yılı Ocak-Mart döneminde 2 milyar 220 milyon TL olarak gerçekleşti. Faiz giderleri 2012 yılı Ocak-Mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 24 oranında artarak 17 milyar 324 milyon TL oldu. Faiz giderlerindeki bu artış, borç stokunun vade yapısına bağlı olarak ortaya çıkan dönemsel bir gerçekleşmeyi ifade etmekte olup, faiz giderleri program hedefleri ile uyumlu bir seyir izledi.
 

Gelir Vergisi tahsilatı yüzde 24.7 arttı

2012 yılı Ocak-Mart dönemi vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12.2 oranında artarak 64 milyar 473 milyon TL oldu. 2012 yılı Ocak-Mart döneminde genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9.9 oranında artarak 9 milyar 569 milyon TL olarak gerçekleşti. 2012 yılı Ocak-Mart döneminde özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 2 milyar 167 milyon TL, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 1 milyar 209 milyon TL oldu.

Vergi türleri itibarıyla 2012 yılı Ocak-Mart dönemi gerçekleşmelerine bakıldığında geçen yılın aynı dönemine göre; banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 28.9, gelir vergisi yüzde 24.7, damga vergisi yüzde 19.2, kurumlar vergisi yüzde 12.4, harçlar yüzde 9.7, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 9.2, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 5.9, özel tüketim vergisi yüzde 4.5 ve diğer vergiler tahsilatı ise yüzde 20.6 oranında arttı.
 

Kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasından 15.6 milyar lira

Diğer taraftan 31 Mart 2012 tarihi itibarıyla 6111 sayılı Kanun kapsamında tahsil edilen genel bütçe vergi gelirleri, teşebbüs mülkiyet gelirleri ile faiz, pay ve ceza gelirleri toplam tutarı 15 milyar 600 milyon TL oldu.