'Cari açık 3-4 ay sonra konuşulmaz noktaya gelebilir'

TRT Haber'de Büyüteç programına konuk olan Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, TL döviz piyasasında en büyük pozisyon tutan oyuncuların Türkler olduğunu söyledi. Bazı kişilerin TL'nin değer kaybetmesini, bunu yurt dışından isteyenlerin, çaba gösteren ve rapor tutanların olabileceğini belirten Başçı, "Önemli olan bizim kendi vatandaşlarımızı doğru yönlendirmemizdir" dedi.

Döviz kurundaki aşırı değerlenmesine müdahale eden Merkez Bankası'nın oradaki hareketinin daha ziyade Türkiye'deki yerleşiklerin davranışlarını değiştirmeye yönelik olduğunu ifade eden Başçı, neyin reel, neyin spekülatif olduğunun aslında beklentilerle ilgili birşey olduğuna işaret ederek, "Bütün toplum olarak bekliyorsa TL daha da zayıflayacak, o zaman davranışımız hep birlikte değişir. Hep birlikte TL'nin daha da güçleneceğini beklemeye başlarsak tekrar davranışımız değişir. Bunun şimdi neresi reel, neresi spekülatif? İkisi birlikte iç içe. O yüzden MB zaman zaman yön gösterici pozisyonda büyük bir oyuncu olarak devreye girmesi gerekiyor ki elindeki araçlar da bunun için yeterli" dedi.

Başçı, o zaman ek parasal sıkılaştırmayı hem döviz satımında, hem TL olmak üzere iki cephede kullandıklarını ifade ederek, "Döviz ve TL'de sıkı gittik. İki silahı aynı şekilde kuvvetli bir şekilde kullandığımızda bu trendi tamamen kırdık. Şu anda o beklenti tamamen kırılmış durumda" değerlendirmesinde bulundu.
 

'Avrupa'daki krizi öngöremedik'

Avrupa'daki krize işaret eden Başçı, döviz kurlarıyla ilgili Ağustos ayında Avrupa'da çıkabilecek krizi öngöremediklerini söyledi. Merkez Bankası'nın Ağustos ayına kadar kendi politikaları ve faiz koridoru ile TL'ye zaten değer kaybettirdiğini ifade eden Başçı, "Avrupa'da böyle bir kriz çıkacak, bütün varlık sınıflarında panik satış dalgası yaşanacak ve bizim paramızda diğer paralar gibi bir miktar daha değer kaybedecek. Bunu görür görmez, hemen karşı tedbirleri aldık, koridoru önce daralttık, sonra yukarı doğru genişlettik. Avrupa'daki borç krizini, sebze - meyve fiyatlarındaki şoku hepsinin önceden bilgisi gelmiş olsa, o zaman para politikasındaki sıkılaştırmayı daha erken başlatabilirdik" dedi.
 

'Enflasyonda yukarı yönlü riskler çok az'

Başçı, para politikasında alınan kararların etkisini hemen göstermediğini, bugün alınan kararın ekonomik aktivite, talep üzerinde bir ila üç çeyrek arasında etkisini gösterirken, enflasyon üzerinde bir yıldan itibaren etkisini göstermeye başlayabildiğini söyledi. Baçşı, "Enflasyon ne kadar yükselirse faizi artırırsınız ya da artırır mısınız" şeklindeki bir soru üzerine, Merkez Bankası'nın enflasyondaki yükselmeye karşı Ekim ayında tedbirleri almaya başladığını hatırlatarak, "Bu yeterli diye düşünüyoruz. Enflasyonun daha fazla yükselmesine dair şuan itibariyle çok açık bir risk görülmüyor. Enflasyon, yüzde 10'un hafif üzerinde yatay bir seyir izleyecek, Mayıs ayında ise ters baz etkisi var. Geçen yılın Mayıs ayından kaynaklanan. Orada tek haneye düşeceği net bir şekilde görülüyor. Onun üzerine yukarı yönlü risk sayabilir misiniz diye sorarsanız bugün, sayabileceğim riskler oldukça az" dedi. Enflasyona gıda tarafından gelen şokun geriye dönebileceğini ifade eden Başçı, enflasyonda Ekim, Kasım ve Aralık aylarında 3 puanlık düşüş beklediklerini, Mayıs ayından önce tek haneye düşebileceğini, bu durumu da memnuniyetle karşılayacaklarını söyledi.
 

'Aşırı sıkı giderseniz başka yan etkileri olur'

İstisnai ve normal gün kavramlarına da değinen Başçı, bu kavramlarla fiyat istikrarının bozulması, kredilerin tekrar çok hızlanması veya döviz kurunun tekrar zayıflama eğilimine girmesi halinde ek parasal sıkılaştırma uygulayacaklarını söyledi. Bunun da güçlü, etkili ve geçici olmasını sağlayacaklarını belirten Başçı, "Bunu da istisnai durumlarda yapmak gerekir. Sürekli aşırı sıkı giderseniz onun da başka yan etkileri olur, zaman içerisinde etkisiz hale gelir. O yüzden onun gerekirse belki bir gün bile olabilir, daha uzun sürmesi gerekirse birkaç gün olabilir.. İstisnai gün, adı üzerinde istisnai.. Her zaman olmaması gerekir. Normal şartlar altında biz yine politika faiz oranımız olan 5,75'den fonlamaya devam edeceğiz. Bu konuda eleştiriler giderek azalıyor, sonuçlar görüldükçe daha da azalacaktır" dedi.

'Her an sıkılaştırmaya hazırım'

Merkez Bankası'nın 2012'de para politikayla ilgili esnekliği koruyacağını ve öngörülebilirliği de en yüksek noktaya çıkartacağını açıkladığına işaret eden Başçı, şu anda iki tane rejim olduğunu belirterek, "Biri sıkı duruş, yani her an sıkılaştırmaya hazırım. İkincisi de parasal sıkılaştırmanın kendisi. Bunun da güçlü, etkili ve geçici olmasını sağlayacak çerçeve kurulmuş durumda. Herkes şu anda bunun ne olduğunu biliyor şu anda" dedi.


'Sıfır bile büyüsek yüzde 2 büyümeyi zaten sağlıyoruz'

Türkiye ekonomisi için ideal büyüme öngörüsünün sorulması üzerine Başçı, bunun yıllık yüzde 5 olduğunu, ancak ötesine de geçerek daha da hızlı büyüyebileceğini söyledi. Hükümetin OVP'de bu yıl için büyüme hedefini yüzde 4 olarak koyduğuna işaret eden Başçı, Avrupa'daki büyümenin eksiye düşmesine rağmen, bu hedefin ulaşılabilir olduğunu düşündüklerini kaydetti. Başçı, şöyle devam etti: "Yeter ki biz politikalarımızdan ödün vermeyelim. Para politikaları da gerektiği zaman, gereken yerde tedbirleri alsın yüzde 4'ü biz sağlarız. Onu da şu güvenli söylüyorum. Çeyrekten çeyreğe sıfır devam etse, bundan sonra tamamen yatay devam etsek, zaten baz etkileri ile yüzde 1,5'un üzerinde bir büyüme kendiliğinden gelecek. Son çeyrekteki durum hiç fena değil. O noktadan itibaren sıfır büyüsek, bazı uluslararası kuruluşların daha karamsar, daha düşük yüzde 2 büyüme tahminini zaten sağlıyoruz. Hiç birşey yapmazsak. Türkiye'nin büyüme dinamikleri çok güçlü, potansiyel büyümesi de çok güçlü ve şu an itibarıyla vatandaş dünyadaki krizin televizyonlardan farkında. Dolayısıyla hiç bir şey hissetmiyor. O yüzden çok rahat bir şekilde biz Türkiye'de yüzde 4'ü bu sene sağlarız. Ondan sonra tekrar yüzde 5 ve 5'in üzerine dönebiliriz gelecek sene diye düşünüyoruz."
 

'Cari açık 3-4 ay sonra konuşulmaz noktaya gelebilir'

Türkiye'nin bu yıl yüzde 4 büyümesi halinde cari açığın belki yüzde 8'in bile altında olabileceğini ifade eden Başçı, cari açık için OVP'ye yüzde 8 konulduğunu, izleyip görülmesi gerektiğini, çünkü kredilerde netice alındığına işaret ederek, "Kredi büyümesini yavaşlattık, döviz kurunda hala rekabetçi avantajımızı ciddi bir şekilde koruyoruz. Orada da yüzde 8'in altına doğru gitme ihtimalimiz var. Benim tahminim, bundan 3-4 ay sonra cari açık artık konuşulmaz bir noktaya gelebilir."

Finansman konusunda rahat olduklarını, bu konuda çok güzel örnekler olduğunu ve bankaların çok rahat sendikasyon kredilerini yenileyebildiğini söyleyen Başçı, Avrupa'da problem olsa bile, İngiltere ve ABD kaynaklı finansmanı çok rahat bir şekilde bulabildiğini, benzer şekilde Hazine'nin yakın zamanda Avro-tahvil ihracına çıktığını söyledi. Bu açıdan finansman tarafında gerçekten bir sorun görünmediğini, finansman kalitesinin iyi olduğunu dile getiren Başçı, "Cari açık da kademeli bir şekilde düşüyor noktasında konuşulmaktan çıkacak" dedi.