CHP'den yüzde 7 önerisi

CHP Ankara Milletvekili Hakkı Suha Okay'ın hazırladığı kanun teklifi, Milletvekili Seçimi Kanunu'nda çeşitli değişiklikler öngörüyor.

Teklife göre, genel seçimlerde ülke genelinde, ara seçimlerde ise seçim yapılan çevrelerin tümünde geçerli oyların yüzde 7'sini alan parti, milletvekili çıkarabilecek.

Genel ve ara seçimde barajı geçerek milletvekili çıkaran partilerin oy toplamının, geçerli oyların yüzde 70'inin altında kalması durumunda, barajı geçemeyen ancak oy oranı yüzde 7'ye en yakın parti de milletvekili çıkarmaya hak kazanacak.

Teklifin gerekçesinde, dünyada seçim sistemlerinin, ülkelerin kendi özgün koşullarına, demokrasi geleneklerine göre değişiklik gösterdiği ifade edildi. Gerekçede, demokrasi geleneği güçlü ülkelerde sakıncalar ortaya koymayan seçim sistemlerinin, demokrasi geleneği zayıf ülkelerde uygulanması halinde çok sayıda sakınca doğurduğu belirtildi.

Türkiye'de çok partili siyasi yaşama geçilmesinden sonra değişik seçim sistemlerinin uygulandığına, ancak seçim sistemi üzerindeki tartışmaların son bulmadığına işaret edilen gerekçede, 1983'ten bu yana 7 milletvekili genel seçimi yapıldığı anımsatıldı. 1983, 1987 ve 1991 genel seçimlerinde çifte barajlı d'Hondt sistemi uygulandığı, 1995, 1999, 2002 ve 2007 seçimlerinde ise ülke barajlı d'Hondt sistemiyle seçimler yapıldığı vurgulandı.


"Yönetimde istikrarı doğurmuyor"

Anayasanın 67. maddesine, 1995'te ''Seçim kanunları, temsilde adalet ve yönetimde istikrar ilkelerini bağdaştıracak biçimde düzenlenir'' hükmünün eklendiği anımsatılarak, şöyle denildi:
''Ancak 2002 milletvekili genel seçimlerinde seçmen iradesinin ancak yüzde 53,7'si parlamentoya yansımış, seçimlerden birinci çıkan partinin aşkın temsil oranı yüzde 30'ların üzerine çıkmıştır. Seçmen iradesinin yarıya yakınının parlamentoya yansımaması, ancak çoğunluk sistemlerinde ortaya çıkabilecek bir sonuçtur.

2002 seçimleri örneği, yüzde 10 ülke barajı uygulamasının, her zaman yönetimde istikrar ilkesi çerçevesinde sonuçlar doğurmadığını, aksine temsilde adalet ilkesini işlevsiz kılan sonuçlar doğurabileceğini ortaya koymuştur. Seçim barajının, Türkiye'de parlamentonun meşruiyetini tartışmaya açacak sonuçlar doğurması engellenmelidir.''

"Referandum hükümetin güven oylaması olacak"

CHP Genel Başkan Yardımcısı Hakkı Suha Okay, Türkiye'nin en acil ve öncelikli sorununun Anayasa değişikliği değil, yoksulluk ve işsizlik olduğunu belirterek "Onun için bu referandum anayasa değişlikleri referandumu olmayacak bu referandum hükümetin güven oylaması olacaktır. Eğer AKP'nin icraatından memnunsanız 'evet' oyu verin eğer 8 yıllık icraatlarından şikayetçiyseniz 'hayır' oyu verin" dedi.

Okay, CHP Genel Merkezi önünde gazetecilerin gündeme ilişkin sorularını yanıtladı. Anayasa Mahkemesi'nin Anayasa değişikliği hakkında aldığı "kısmi iptal" kararını değerlendiren Okay, gerekçeli kararı görmediklerini ancak Anayasa değişikliğinin yargı bağımsızlığını, yargıç teminatını, kuvvetler ayrımını ortadan kaldırdığını, Anayasa Mahkemesi ve HSYK'nın yeni yapılanmasının Türkiye'ye bir "rejim değişikliğini" getirdiğini düşündüklerini, bu nedenle iki maddenin iptalini istediklerini anımsattı. Anayasa Mahkemesi'nin, Anayasa Mahkemesi ve HSYK'ya üye seçimine ilişkin bir iptal kararı verdiğini ancak bu kararın basına CHP'nin istediği oldu gibi yansıdığını kaydeden Okay, "Yargıya ilişkin omurga aynen duruyor, Anayasa Mahkemesi'nin işi böylesi kuvvetler ayrılığının ortadan kalktığı bir ortamda buna ilişkin iddiayı değerlendirmekti. Anayasa Mahkemesi sonuç itibariyle bir karar verdi, bu karar hukukidir, bu hukukuliğe kimse bir şey diyemez. Bir hukuk organı hukuki bir karar vermiştir ama sonuçları siyasidir" diye konuştu.
 

"AKP mağduru oynamaya çalışıyor"

Referanduma gidilen süreçte Anayasa görüşmelerinde ifade ettikleri düşüncelerde hiç bir değişiklik olmadığını, aynı kararlılık içerisinde bu kez referandumda halkın hayır oyu vermesi için çalışacaklarını anlatan Okay, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Türkiye'nin en acil ve öncelikli sorunu HSYK'nın üyesinin 7'den 22'ye çıkarılması Anayasa Mahkemesi'nin üyelerinin 11'den 17'ye çıkarılması ve bunların da AKP tarafından atanması değildir. Türkiye'nin en acil sorunu açlıktır, yoksulluktur, işsizliktir, yolsuzluktur ve Türkiye'nin üzerindeki hukuksuzluktur, karabasan gibi çökmüş bir siyasi iktidardır. Onun için bu referandum anayasa değişlikleri referandumu olmayacak bu referandum hükümetin güven oylaması olacaktır. Eğer AKP'nin icraatından memnunsanız 'evet' oyu verin eğer 8 yıllık icraatlarından şikayetçiyseniz 'hayır' oyu verin. Burada 'hayır' deyin ama CHP iktidarında en demokratik en özgürlükçü Anayasa mutlaka Türkiye'nin gündemine gelecektir."

Okay, Anayasa Mahkemesi'nin kısmi iptal kararına Hükümet'ten gelen "yetki gaspı" tepkilerini nasıl değerlendirdiğinin sorulması üzerine "İktidarın yapmak istediği şu: Aslında işine geldi onların, ama alıştılar ya 367'de mağduru oynayıp 'ideolojik' dediler, gözyaşı döktüler. Bizim halkımız da gözyaşı döken, acındıran, mağduru oynayanlara acır. Şimdi aynı rolü kesip 'Anayasa Mahkemesi'ne çatalım ki mağdur edebiyatıyla bir referandum süreci taşıyalım' görüşündeler. Ama vatandaş bu sefer o mağdur edebiyatını ciddiye almayacaktır. Vatandaş icraatına, 8 yıldır yaşadıklarına bakacaktır, ona göre oy verecektir" diye konuştu.