CHP'li Erdoğan Toprak: Erdoğan ve AKP merkezli 15 Temmuz törenleri siyasi şova dönüştü!

Siyasi ve ekonomik gündem hakkında değerlendirmelerde bulunan Erdoğan Toprak'ın 10 maddede yaptığı gündem özeti şu şekilde.

1. 15 Temmuz FETO¨’cu¨ darbe giris¸iminin birinci yıldo¨nu¨mu¨ anmalarında sergilenen “Erdogˆan ve AK Parti Merkezli” anma to¨renleri, yurttas¸larımız arasında derin bir yarılmayı gu¨ndeme tas¸ıdı!

 Tu¨m ulusa, 80 milyona yo¨nelik bir hain darbe tes¸ebbu¨su¨nu¨, sadece Erdogˆan ve AK Parti’ye kars¸ı yapılmıs¸ bir tekc¸iligˆe indirgemek kabul edilir gibi degˆil! “Tek Parti” do¨nemlerinin anlayıs¸ıyla hazırlanan programlar, 72 saat boyunca 40-50 kanaldan birden yu¨ru¨tu¨len medya bombardımanı, anmaları o¨zu¨nden ve ic¸erigˆinden uzaklas¸tırarak, bir siyasi s¸ova do¨nu¨s¸tu¨rdu¨. 15 Temmuz gecesi s¸ehit olan bir vatandas¸ımızın yakını, anma to¨renlerinde istismar ve israfın en u¨st du¨zeyde oldugˆunu dile getirerek, "Milletimin ilgisinin suistimal edildigˆini go¨rmek ic¸imizi parc¸alıyor. Dogˆuda s¸ehit olup anılmayanların ailelerine kars¸ı da hep mahcubum.” so¨zleri, gerc¸ekte olanların en gu¨zel ve en ince duygularla ifadesidir.

 2. Erdogˆan: “Biz OHAL’i is¸ du¨nyasının daha rahat c¸alıs¸ması ic¸in getirdik. I·s¸ du¨nyasında herhangi bir sıkıntınız aksamanız var mı? S¸imdi grev tehdidi olan yere, OHAL’den istifade izin vermiyoruz. Bunun ic¸in kullanıyoruz OHAL’i. Fotogˆraf oldukc¸a net.”

 I·s¸ du¨nyasının ve o¨zellikle de TU¨SI·AD’ın OHAL’in kaldırılması yo¨nu¨ndeki taleplerine olumsuz yanıt veren hu¨ku¨metin, OHAL’i u¨c¸ ay daha uzatma kararı o¨ncesinde, Cumhurbas¸kanının OHAL ile ilgili gu¨ndeme getirdigˆi gerekc¸eler, aslında “tero¨rle mu¨cadelenin” sadece bir bahane oldugˆunu ortaya c¸ıkarttı. OHAL’i is¸ du¨nyası ic¸in getirdiklerini, bu sayede grevleri ertelediklerini dile getiren Cumhurbas¸kanının bu ifadeleri, “sendikaların tero¨r o¨rgu¨tleriyle, is¸c¸ilerin grev kararlarının ise tero¨r eylemiyle o¨zdes¸ tutulması” ac¸ısından, anti demokratik bir zihniyeti yansıtmaktadır. Sendikal o¨rgu¨tlenmeye, milyonlarca c¸alıs¸anın o¨rgu¨tlenme hakkıyla, c¸alıs¸ma kos¸ullarına, demokrasiye, c¸alıs¸ma yas¸amındaki hak ve o¨zgu¨rlu¨klere bakıs¸ını yansıtması ac¸ısından kritik o¨nem tas¸ımaktadır.

 3. AB ve ABD’nin Kıbrıs Cumhuriyeti’nin resmi temsilcisi olarak tanıdıgˆı Rum yo¨netimi, AB u¨yeligˆinin ayrıcalıklarını da kullanarak, Tu¨rkiye ve KKTC’yi devre dıs¸ına c¸ıkartmak istiyor!

 Kıbrıs’ta yeni durum belirsizligˆe bu¨ru¨nu¨rken, Rum ve Yunan tarafı, gerc¸ek niyetini de ac¸ıgˆa c¸ıkarttı. Kıbrıs karasularında ilan edilen mu¨nhasır ekonomik bo¨lgelerde, Fransız TOTAL ve I·talyan ENI s¸irketlerine verilen dogˆal gaz arama, sondaj ve c¸ıkartma lisansları, Rumların adayı ve enerjiyi tek bas¸ına sahiplenme arzusunu ortaya koydu. Tu¨rkiye’nin bo¨lgeye sismik aras¸tırma gemisi ve donanmaya ait savas¸ gemilerini go¨ndermesi, Fransa’nın da savas¸ gemilerini sevk etmesi, Dogˆu Akdeniz’de Tu¨rkiye ve Kıbrıs Tu¨rklerine yo¨nelik gerc¸ek senaryoyu go¨zler o¨nu¨ne serdi. Kes¸fedilen zengin dogˆal gaz ve enerji kaynaklarını tekellerine almak, KKTC’yi ve Kıbrıs Tu¨rklerini tecrit ederek, bu paylas¸ımdan dıs¸lamak isteyen Rum ve Yunan tarafının en bas¸tan amac¸ladıkları da zaten buydu.

 4. Tu¨rkiye ile Almanya arasındaki gerilim tırmanıyor, ikili ilis¸kilerin yanı sıra Tu¨rkiye’nin AB ve NATO ile olan ilis¸kilerini de etkileme noktasına dogˆru hızla ilerliyor!

 Almanya ile 7 Haziran ve ardından 1 Kasım 2015 sec¸imlerindeki kampanyalarda bas¸layan gerginlikler, Alman komedyen Bo¨hmerman’ın Cumhurbas¸kanı Erdogˆan’a hakaret ic¸eren s¸iiriyle ilgili ac¸ılan davayla bir bas¸ka boyuta tas¸ındı. Son do¨nemde yas¸anan gerginliklere, Konya’daki NATO u¨ssu¨nu¨ ziyaret edecek Alman milletvekillerine verilen iznin iptaliyle bir yenisi daha eklendi. I·ncirlik u¨ssu¨nde yas¸anan benzer gerginligˆin ardından Almanya, buradaki askerlerini ve savas¸ uc¸aklarını U¨rdu¨n’e tas¸ırken, Konya’da meydana gelen kriz ise ikili ilis¸kilerin de dıs¸ına tas¸ma ve NATO’yu etkileme ihtimalini de ic¸inde barındırıyor. Alman hu¨ku¨meti, I·ncirlik’in TSK’ya ait bir u¨s oldugˆunu ve Tu¨rkiye’nin izin vermemesini saygıyla kars¸ıladıklarını ancak Konya’nın Almanya ve Tu¨rkiye’nin de c¸atısı altında yer aldıgˆı NATO u¨ssu¨ oldugˆunu, mu¨ttefik u¨lke olarak bu ziyarete engel c¸ıkartılmaması gerektigˆini savunuyor.

 5. Yu¨ru¨tu¨len devlet destekli tu¨m kampanyalara ragˆmen is¸sizlik oranı ha^la^ c¸ift haneli yu¨zdelerde geziniyor. I·s¸sizler ordusuna 463 bin yeni is¸siz daha katıldı, toplam is¸siz sayısı 3 milyon 287 bin kis¸i oldu!

 16 Nisan referandumu o¨ncesinde, bu¨yu¨k tanıtım kampanyalarıyla bas¸latılan “Tarihin en bu¨yu¨k istihdam seferberligˆi”, ac¸ıklanan son is¸sizlik verilerine yansımamıs¸ go¨ru¨nu¨yor.

 S¸ubat ayında bas¸latılan seferberligˆe ragˆmen, TU¨I·K’in ac¸ıkladıgˆı Nisan do¨nemi verileri, gec¸en yılın aynı do¨nemine go¨re is¸siz sayısının 463 bin kis¸i daha arttıgˆını go¨steriyor.

 I·s¸sizlik oranı ise tu¨m bu kampanyalara kars¸ın, c¸ift hanede kalmaya devam etti ve yu¨zde 10,5 oldu. Tarım dıs¸ı is¸sizlik oranı 1,4 puanlık artıs¸ ile yu¨zde 12,4’e yu¨kseldi.

 15-24 yas¸ arası genc¸leri kapsayan genc¸ is¸sizlik verisinde de 3,8 puanlık artıs¸ gerc¸ekles¸ti ve yu¨zde 19,8 oldu.

6. I·stihdam seferberligˆi kampanyasının yansıması, kendisini istihdam edilenlerin sayısında go¨steriyor. Gec¸en yılın Nisan ayına kıyasla, bu yılın Nisan ayında, istihdam edilenlerin sayısında artıs¸ go¨zleniyor.

 Hu¨ku¨metin S¸ubat ayında ilan ettigˆi seferberlik kapsamında yılsonuna kadar yeni istihdam edilecek olanların, SGK primleri ve gelir vergileri devlet tarafından u¨stlenilmis¸ti. Dolayısıyla TOBB’un “+1” kampanyası, hu¨ku¨metin istihdam seferberligˆi kampanyasının etkisiyle 519 bin kis¸i is¸e alındı. Ancak is¸sizlerin sayısı 463 bin kis¸i arttıgˆı ic¸in istihdam edilenlerin oranı yine yu¨zde 47,2 olarak gerc¸ekles¸ti ve degˆis¸medi.

 Tarımda istihdam edilenlerin sayısında yu¨zde 0,5, sanayi sekto¨ru¨nde istihdam edilenlerin sayısında ise yu¨zde 0,4 du¨zeyinde gerileme yas¸anırken, ins¸aatta istihdam yu¨zde 0,3, hizmetler sekto¨ru¨ndeki istihdam ise yu¨zde 0,5 du¨zeyinde artmıs¸ go¨ru¨nu¨yor.

 Mayıs ayı is¸sizlik verileri ac¸ıklandıgˆında tek haneli bir is¸sizlik oranı ile de kars¸ılas¸abiliriz. Sadece ins¸aat ve hizmetler sekto¨ru¨nde artmıs¸ go¨ru¨nen istihdamın mevsimsel oldugˆunu biliyoruz. I·ns¸aat ve turizm sezonu sona erdigˆinde, kıs¸a dogˆru is¸siz sayısının daha hızlı bir s¸ekilde arttıgˆını, is¸sizlik oranının da yine yu¨kselis¸e gec¸tigˆini go¨recegˆiz.

 7. Merkezi yo¨netim bu¨tc¸esi, Haziran ayında 13,7 milyar TL ac¸ık verdi. Bo¨ylece Ocak-Haziran do¨nemi altı aylık toplam bu¨tc¸e ac¸ıgˆı 25,2 milyar TL du¨zeyine ulas¸tı!

 Maliye Bakanlıgˆının ac¸ıkladıgˆı Ocak-Haziran do¨nemi bu¨tc¸e gerc¸ekles¸meleri ve 25, 2 milyar TL tutarındaki altı aylık bu¨tc¸e ac¸ıgˆı, 2016 yılının tamamında gerc¸ekles¸en 29,9 TL’lik bu¨tc¸e ac¸ıgˆına yaklas¸mıs¸ bulunmaktadır. Bu¨tc¸e ac¸ıgˆının bu denli hızlı yu¨kselmis¸ olması, aynı zamanda borc¸lanma ihtiyacının da aynı hızla yu¨kselmesini beraberinde getirmektedir. Merkezi yo¨netim bu¨tc¸esinin borc¸la c¸evrilir hale gelmesinde, kaynakların siyasi amac¸larla kullanılmasının agˆır faturasının yansımasını go¨rmek olanaklıdır. 2017 yılı bu¨tc¸esinde yılsonu toplam bu¨tc¸e ac¸ıgˆı hedefinin 46,9 milyar TL oldugˆunu anımsadıgˆımızda, yılın tamamı ic¸in o¨ngo¨ru¨len ac¸ık hedefinin ciddi bir sapmaya ugˆradıgˆını, yıllık ac¸ık beklentisinin yarısından fazlasının ilk altı ayda gerc¸ekles¸tigˆini go¨rmekteyiz. 2017 sonunda en iyimser beklentiyle, yıllık ac¸ık hedefi en az 4-5 milyar TL sapmaya ugˆramıs¸ olacaktır.

 8. O¨zel sekto¨ru¨n uzun ve kısa vadeli borcu mayıs ayında 7,3 milyar dolar artarak, toplam 224,4 milyar dolara yu¨kseldi. Uzun vadeli borcun yu¨zde 60,3'u¨, kısa vadeli borcun ise yu¨zde 51'i dolar cinsinden olus¸uyor.

 O¨zel sekto¨ru¨n hızla artan dıs¸ yu¨ku¨mlu¨lu¨kleri, digˆer deyis¸le kısa ve uzun vadeli do¨viz borc¸ları, Merkez Bankası’nın ac¸ıkladıgˆı verilerle mayıs ayı itibarıyla toplam 224 milyar dolar du¨zeyine ulas¸mıs¸ durumda. Sadece bir ayda o¨zel sekto¨ru¨n dıs¸ yu¨ku¨mlu¨klerindeki artıs¸, 7,3 milyar dolar oldu. ABD Merkez Bankası FED’in faiz artıs¸larına devam etme politikası c¸erc¸evesinde bu tablo, o¨nu¨mu¨zdeki su¨rec¸te riskleri bu¨yu¨tebilecek bir unsur olarak go¨ru¨nmektedir. Uzun ve kısa vadeli dıs¸ yu¨ku¨mlu¨lu¨klerinin o¨nemli bo¨lu¨mu¨ dolar cinsinden olan o¨zel sekto¨ru¨n, kur artıs¸larından ilave yu¨kler nedeniyle, borc¸ların geri o¨denmesinde, TL kars¸ılıklarının temininde ciddi sıkıntılarla kars¸ılas¸ması ihtimali yu¨ksek go¨ru¨nu¨yor.

 9. Hu¨ku¨met, gerc¸ekte “o¨zerk” olması gereken Bankacılık Du¨zenleme ve Denetleme Kurulu’na (BDDK) siyasi baskı ve talimatla bir yo¨netmelik degˆis¸ikligˆi yaptırdı.

 Yapılan bu yo¨netmelik degˆis¸ikligˆine go¨re; bankaların geri o¨denmeyen sorunlu alacakları nedeniyle, kendilerine gec¸en gayrimenkulleri, “su¨resiz” olarak sermaye varlıkları ic¸erisinde go¨sterme olanagˆı getirildi.

 Digˆer bir deyis¸le, takipteki alacakları nedeniyle bankaların el koydugˆu gayrimenkulleri en fazla u¨c¸ yıl su¨reyle bilanc¸olarında nakdi varlık olarak go¨sterebilmelerine olanak sagˆlayan yo¨netmelik maddesi yu¨ru¨rlu¨kten kaldırıldı.

 Ka^gˆıt u¨zerinde o¨zkaynak- sermaye varlıgˆı olarak go¨ru¨nen bu tas¸ınmazlarla mali bu¨nyelerindeki rakamsal bozulmayı, sermaye yeterliligˆi rasyolarında ortaya c¸ıkan sorunu c¸o¨zen banka-finans kurulus¸larının ne derece sagˆlıklı bir yapıda olacakları tartıs¸malı hale geldi.

 Bankaların o¨zellikle yurt dıs¸ından kaynak temininde, bu yapay bilanc¸o yapısı, ka^gˆıt u¨zerinde kurulmus¸ gibi go¨ru¨nen, sermaye yeterliligˆi dengesi, ku¨resel ac¸ıdan zorunlu olan Bagˆımsız-Yeminli Mali Denetim Kurulus¸larının go¨zu¨nden kac¸mayacak, dikkatini c¸ekecektir.

 Bir anda Tu¨rk banka-finans sekto¨ru¨nu¨n tas¸ınmaz patlaması yas¸aması, emlak zengini olması, sermayelerinin o¨nemli kısmının gayrimenkul varlıklardan olus¸ması sorgulanmaya, yapılmak istenen “bilanc¸o makyajları” do¨ku¨lmeye bas¸layacaktır.

 Bankaların sermaye yapılarına, bilanc¸olarına, so¨zde o¨zerk du¨zenleyici- denetleyici kurum olarak BDDK u¨zerinden, siyasi baskılarla getirilen bu yo¨netmelik degˆis¸ikligˆi ve du¨zenlemeler, s¸effaf olması gereken mali ve finansal piyasalar ic¸in o¨nemli bir ac¸maz olarak, bankalarımızın kars¸ısına c¸ıkacaktır.

 10. O¨demeler Dengesi Bilanc¸osu’nun verilerine go¨re Mayıs ayında cari ac¸ık 5 milyar 242 milyon dolar olarak gerc¸ekles¸ti. Yıllık cari ac¸ık 35,3 milyar dolara yu¨kseldi!

 Gec¸en yılın Mayıs ayında 3,1 milyar dolar olan cari ac¸ık, 2,1 milyar dolar artarak 5,2 milyar dolar oldu. Cari ac¸ıktaki yu¨kselis¸in hızlanması, her do¨nemde oldugˆu gibi, ekonomik canlanmayla beraber cari ac¸ıgˆında taze kan bulmasını, canlanıp yeniden yu¨kselmesini beraberinde getiriyor.

 Ocak-Mayıs do¨nemi, bes¸ aylık su¨rede ise 2016 yılında 14,1 milyar dolar olan cari ac¸ık, bu yılın bes¸ aylık do¨neminde 16,8 milyar dolara ulas¸tı. 2016 yılında 32,1 milyar dolar olan yıllık cari ac¸ık, s¸u anda Mayıs sonu itibarıyla gec¸en yılın 3 milyar dolar u¨zerine c¸ıkmıs¸ vaziyette!

 Hu¨ku¨metin ic¸ talebi ve tu¨ketimi canlandırarak ekonomik bu¨yu¨meyi yu¨kseltme politikaları gec¸mis¸ yıllarda da benzer s¸ekilde ilk etkisini cari ac¸ıkta go¨steriyor. Cari ac¸ıktaki tırmanıs¸ın frenlenebilmesi ic¸in, ekonomimizin do¨viz gelirlerinin artırılması, do¨viz giderlerinin ise du¨s¸u¨ru¨lmesi gerekiyor.