"Darwin sansürü ideolojik tepki"

TÜBİTAK'ın eski bilim kurulu üyesi, şu anda ise Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi aynı zamanda Türkiye Bilimler Akademisi'nin de üyesi olan Prof. Dr. Ali Alpay, TÜBİTAK'ın Bilim ve Teknik Dergisi'nin Darwin'i konu alan son sayısının kapağının ve içeriğinin değiştirilmesini "hoş olmayan ve üzücü" bir durum olarak niteledi.

"Bilimle ilgili konuda Türkiye'de sansürle karşılaşılması kötü"

Darwin ve evrim konusunun çağdaş bilimin ayrılmaz ve defalarca kanıtlanmış bir parçası olduğunu ifade eden Prof. Dr. Alpay, "Türkiye'de veya başka ülkelerde bunun tersi propagandalar olmasına rağmen bilimin temel kavramlarından biri. Dolayısıyla bunun popüler düzeyde yayını ile ilgili bir engel çıkması hele ki TÜBİTAK'ta engel çıkması çok iyi bir şey değil. Üzücü bir şey" dedi. Prof. Dr. Alpay, Türkiye'deki yaradılışçı akıma dikkati çekerek, "Bunlar bilimin bazı sonuçlarını kabul etmekte zorlanıyorlar. Ama uzman da değiller. 'Bakın Amerikalılar da böyle söylüyor' diyerek oraya atıf yapıyorlar; ama Amerikan Bilimler Akademisi'nin yayınladığı raporlara bakıldığında evrimin yerleşmiş, kullanılır ve modern teknolojinin temelinde yatan bir fikir olduğunu tüm akademisyenler söyler" diye konuştu.

Kötü olan yanın böyle bilimsel bir konuda Türkiye'de sansürle karşılaşılması olduğunu kaydeden Prof. Dr. Alpay şunları söyledi:  "Çünkü bilimle ilgili konular uzmanlık işidir. Burada uzmanların karar vermesi gerekir. Ellerinden geldiği kadar da halka anlatmak da TÜBİTAK'ın görevidir. İlginç olan bir şey de TÜBİTAK bizim olduğumuz dönemde başlayan çok başarılı popüler bilim kitaplarını yayınlamayı sürdürüyor. Bu da güzel bir şey. Bu popüler bilim kitapları arasında Darwin ve evrim teorisi üzerine yazılmış gerçekten saygın kitaplar var. Bunları TÜBİTAK yayınlamayı sürdürüyor. Bu da olumlu bir şey. Umarım ilerde de sürdürür. Şimdi durum böyleyken bu tür bir karar almaları üzücü."

 

"Yayınlara TÜBİTAK başkan yardımcısının karar vermesi kötü"

Darwin'i konu alan kapak ve içeriğin TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Ömer Cebeci tarafından değiştirilmesini de değerlendiren Prof. Dr. Alpay, "Bizim dönemimizde Bilim ve Teknik Dergisi'nin çeşitli bilim dallarının uzmanlarından oluşan bir yayın kurulu vardı. Bu kurul yazıların bilimsel doğruluğunu sağlamaya çalışırdı. Yayınların neler olacağı konusunda da bu kurul ve derginin yayın editörü karar verirdi" dedi. Şimdi ise son aşamada nelerin yayınlanacağına TÜBİTAK Başkan Yardımcısının karar vermesinin eskiden olmayan bir uygulama olduğunu ifade eden Prof. Dr. Alpay şöyle devam etti:
"Bizim dönemimizde popüler bilim kitaplarının bir de TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi'nin ayrı komisyonları yayın kurulları vardı. Bunlar içinde TÜBİTAK yöneticisi olan veya dışarıdan çeşitli dallarda akademik uzmanlığı olan kişiler bulunurdu ve ne yayınlanacağı ile ilgili kararlar buradan verilirdi. Ama gördüğüm kadarıyla TÜBİTAK'ın yapısına baktığım zaman Bilim Teknik Dergisi'nin yayın kurulu çok küçülmüş, 3 kişiden oluşuyor. Onların bir tanesi başkan yardımcısı. Burada sistemde bizim zamanımızda olmayan bir sıkışma, bir tepeden karar verme biçimi var. Kontrol var. Başkan yardımcısının yayınlara karar vermesi sonradan çıkmış bir şey. Bu bir uzmanlık meselesidir. Yöneticinin kendi anlayacağı bir dal değildir. Bu yönetim bakımından da yanlış, bilimsel uzmanlık açısından da yanlış. Modern bir kurumda olmaması gereken bir şey."

 

"Bu durum ideolojik tercihi ister istemez akla getiriyor"

Darwin sansürünün kadrolaşmanın sonucu olduğu iddialarını da değerlendiren Prof. Dr. Alpay, "TÜBİTAK'ta çeşitli kısımlarda benim bildiğim hala değerli insanlar var. Tübitak'ın en üst düzeydeki danışma kurulu bilim kuruludur. Onun içinde gerek bilim çevrelerinden gerek Türkiye Bilimler Akademisi'nden gerekse sanayiden gelen çeşitli uzmanlar vardır. Şimdi bu tür bir uygulama karşısında bilim kurulunun değerlendirme yapması lazım" dedi.

Sansürün ideolojik yaklaşımı da akıllara getirdiğini kaydeden Prof. Dr. Alpay, "Uygulamanın niteliği bir ideolojik tabanı olduğunu, evrim teorisine reaksiyondan kaynaklandığını da düşündürüyor. Bir kararla üstelik Darwin yılında olmamıza rağmen bu yayının kaldırılması bir ideolojik tercihi de ister istemez akla getiriyor" diye konuştu.

Prof. Dr. Alpay şunları söyledi: "Olaya karışan kişiler bir yana, daha derin bir mesela var ortada. Bilim alanında kabul edilmiş, tüm dünyada kullanılan bir teori Türkiye'nin en büyük bilimsel ve teknik araştırmayla ilgi olan kamu kurumunun, üst düzey yöneticisi tarafından popüler yayınlardan çekiliyor. Oluş şekli çok tatsız. Evrim teorisini de aşan bir müdahale mahiyetinde niteliği var."

STK'lerden de tepki yağıyor

Eğitim-İş Adana Şubesi ve Ankara Aydınlığı Girişimi Tübitak'ın Bilim ve Teknik Dergisi'nin Mart sayısında Darwin'in kapak yapılması üzerine, Tübitak Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Ömer Cebeci'nin sansür uygulayarak kapağı değiştirmesine tepki gösterdi.

'Demokratik, çağdaş, laik, bilimsel eğitim anlayışına karşı yapılan bir saldırı '

Eğitim -İş Adana Şubesi tarafından yapılan açıklamada; Tübitak'ın, yayınladığı bilim-teknik dergisi Mart sayısı kapağından, Darwin'in resminin çıkarılması ve dergi içerisinde geçen Darwin kuramıyla ilgili yazıların çıkarılmasının oldukça düşündürücü ve üzücü olduğu belirtilerek, "Profesör unvanını bilim yuvalarından alan ve böyle bir sansürün uygulanmasına etki eden Prof. Ömer Cebeci galiba kendisini hala Suudi Arabistan'da görev yaptığını zannediyor" denildi.

'Kadrolaşmanın sonucu'

Ankara Aydınlığı Girişimi ise yaptığı açıklamada; Tübitak'taki kadrolaşmanın bu duruma yol açtığı belirtilerek şunlar söylendi:  "Kadrolaşmanın 'özgürleştirme', 'demokratikleştirme' ataklarında sınır tanımadığı, kurum ayrımı yapmadığı açıkça görülüyor. Hala gerçeği göremeyen, bazı metinlere imza koyan kimi 'bilim insanları' belki ders alırlar. Evet, bu son durum bilim adına utanç vericidir, Tübitak'ın, uçak 'kaza'sıdır. Tam bir rezalettir. Yayından çıkardıkları, ilgili yöneticileri görevden aldıkları zaman Evrim Kuramı bilimsel olmaktan çıkacak mıdır? Bilimin ve aklın öncüsü bu güzelim ülkemizi çağ dışılığın batağına sokmaya çalışıyorlar. Söz konusu bilim karşıtı darbenin üzerine çok güçlü gidilmelidir."