Duma, 'Akkuyu'yu onayladı

Rus parlamentosunun alt kanadı Duma'da bugün öğleden sonra Akkuyu Nükleer Santrali'nin inşası ve işletilmesi için düzenlenen oturumun ardından yapılan oylamada anlaşma 315 milletvekilinin lehte oyuyla kabul edildi.

Duma Enerji Komitesi Başkanı Yuriy Lipatov, oylamadan önce önce parlamentoda yaptığı konuşmada, ''Türkiye'deki Nükleer Enerji Santrali projesi Rusya-Türkiye arasındaki en önemli stratejik işbirliğini oluşturmakta'' dedi.

Lipatov, nükleer santralin inşasının ilk etabının inşaatının Rusya tarafından yetkilendirilen hisseleri tamamen Rus tarafına ait olan firmalar tarafından yapılacağını belirterek, ''Birinci etabın ticari kullanıma sokulması, lisans dahil bütün evrakların teslim edilmesinden 7 yıl sonra olacak'' dedi.

Bu projenin uzun vadede Rus nükleer sektörünün ve Rusya'nın ulusal çıkarına uygun olacağını ifade eden Lipatov, ''Şu konunun altını önemle çizmek istiyorum: Rusya, Türkiye'de nükleer enerji santrali yaparken aynı zamanda projenin ek yatırımcı pozisyonuna da sahip bulunmakta. Anlaşma elektrik enerjisi satışının temel şartlarını da belirliyor ve Türk TEDAŞ şirketi de santralin üretime geçmesinin ardından alım garantisi veriyor'' diye konuştu.

Lipatov, anlaşmanın Rusya'nın uluslararası yükümlülüklerini göz önünde bulundurularak imzalandığını belirterek, ''Anlaşmadaki hükümler bizim çıkarlarımızın yanı sıra projeye katılacak olan Rus şirketlerinin çıkarlarını koruyacak şekilde yapılmıştır'' ifadesini kullandı.

Rosatom'un uluslararası piyasalarda giderek daha fazla pay almaya başladığını vurgulayan Lipatov, ''En yeni teknolojik ve mühendislik ekipmanlarımız yurtdışında etkili bir şekilde boy göstermekte'' dedi.

Türkiye'deki nükleer enerji santralinin Rusya Federasyonu'nun yatırımıyla gerçekleşeceğini kaydeden Lipatov, ''Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde elektrik enerjisi üreteceğiz ve 60 yıllık kullanım süresince bu enerjiyi satacağız. Bence bu dünyada ilk ve ilginç bir uygulama. eğer başarılı olursa, gelecekte benzeri projelerin sayısı artırılabilir'' şeklinde konuştu.

Rusya Atom Enerjisi Ajansı Başkan Yardımcısı Nikolay Spaskiy de yaptığı konuşmada, Türkiye'ye sadece nükleer santral inşaatı için gitmediklerini belirterek, ''Biz 60 yıl çalışma ömrü olan nükleer santrali 60 yıl yönetmeye ve ona sahip olmak için gidiyoruz. Bu da üretilen enerjinin satışı, kullanılan yakıtın satışı, periyodik onarım çalışmalarının yapılması ve kullanım süresi sona erdiğinde santralin kullanımdan kaldırılma işlemlerini yapma anlamına gelmekte'' dedi.

Spaskiy, bu projede santralin inşasının ardından işlerinin sona ermediğine dikkat çekerek, ''Biz burada sayılarını artırmayı düşündüğümüz yeni bir işbirliği modeli geliştiriyoruz'' diye konuştu.

''Türkiye, çok büyük bir iç pazara ve bölgede devasa bütünleştirici potansiyele sahip''

Rusya nükleer enerji sektörü açısından Türkiye'nin umut verici bir ortak olduğunu kaydeden Spaskiy, ''Ülke gerçekten çok büyük bir iç pazara ve bölgede devasa bütünleştirici potansiyele sahip'' dedi.

Türkiye'nin Rusya'yla paralel bir şekilde Güney Koreli şirketlerle yaptığı görüşmelerin tamamen normal olduğunu düşündüklerini kaydeden Spaskiy, konuşmasını şöyle sürdürdü:
''Aksine, Türkiye'ye sadece biz gitmiş olsaydık endişe ederdik. Burası devasa potansiyeli bulunan çok büyük bir pazar. Gerçekten de nükleer enerji sektörünü geliştirme programları var ve program bir çok bloktan oluşan tesisin yapımını içeriyor. Bu durumda bizim için önemli olan, öncelikle buraya ilk olarak gelmek. Biz ilk olarak geliyoruz. İkincisi ise, en iyi alana gelmek. Uzmanların görüşlerine göre Akkuyu alanı diğer Sinop ve Karadeniz kıyılarındaki alanlara göre en uygun, en umut verici ve ilginç olanı.''

''Türk-Rus işbirliği gürül gürül gelişmekte''

Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Vladimir Titov da, Duma'da yaptığı konuşmada, ''son dönemde Türk-Rus işbirliğinin gürül gürül gelişmekte olduğuna'' dikkat çekerek, ''Nükleer enerji alanında işbirliği bütün işbirliği sektörleri arasında lokomotif rolünde'' dedi.

Türkiye ile yapılan anlaşmanın onaylanmasının Rus tarafının büyük ölçekli bir çok ortak projeyi geliştirmeye hazır olduğunu anlamına geleceğini kaydeden Titov, ''Bu anlaşmanın onaylanması gelecekteki proje ve ihalelere katılmak için Rus şirketlerine olumlu şartlar oluşturacak. Nükleer enerji santrallerini Rusya'nın inşa etmesi, Rus uzmanlarının yeni yüksek teknoloji pazarına girmesi açısından stratejik önem arz ediyor'' diye konuştu.

Titov, Rusya Dışişleri Bakanlığı'nın Akkuyu Nükleer Enerji Santrali'nin inşasının Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması'na zarar vermeyeceği görüşünü dile getirdiğini hatırlattı.

Rus milletvekili Semen Bagdasarov'un, ''İran'ın nükleer santral sayesinde nükleer programını geliştireceği ve bir çok ülkenin de bu sayede böyle programlar geliştirebileceği belirtiliyor. Türkiye de böyle bir program için Rusya'yı kaynak olarak kullanıyor olabilir mi?'' şeklindeki sorusuna Titov, ''Anlaşmada limitler ve yükümlülükler öyle belirlenmiş durumda ki, bu projede herhangi bir silah üretimi mümkün olmayacak. Orada her şey net bir şekilde belirtilmiştir. Bu yüzden böyle bir riskin ortaya çıkacağını düşünmüyoruz'' yanıtını verdi.

Rus hükümeti Akkuyu nükleer santral inşaatında görevli şirketleri 17 Kasım'da onaylamıştı.

Rus İnterfaks ajansı, projeyi Rus ''ZAO Atomstroyeksport'', ''İnter RAO YES'', ''Rosenergoatom'', ''Atomenergoremont'' ve ''Atomtehenergo'' şirketlerinin yürüteceğini duyurdu.

İtar-Tass, görüşmelerin ardından yapılan oylamada anlaşmanın 450 sandalyeli Duma'da 315 milletvekilinin lehte oyuyla kabul edildiğini duyururken, oylamada kaç milletvekilinin ret veya çekimser oy kullandığı hakkında bilgi vermedi.