Dünyada geçen hafta

Lübna boyun eğmedi

Sudan’da “dar pantolon giyerek İslam kurallarına aykırı hareket ettiği” gerekçesiyle yargılanan ve kırbaç cezasıyla karşı karşıya bulunan kadın gazeteci Lübna Hüseyin, pazartesi günü gerçekleşen duruşmada 500 Sudan paundu (310 TL) para cezasına çarptırıldı, ancak gazeteci cezayı ödemeyi reddedince cezaevine götürüldü. Hüseyin, AFP ajansına yaptığı açıklamada, “Cezayı ödemektense hapse girmeyi tercih ederim” demişti. Sudan Gazeteciler Cemiyeti Başkanı salı günü Lübna için mahkemenin belirlediği para cezasını ödediklerini ve bunun üzerine gazetecinin serbest bırakıldığını belirtti. Sudan Devlet Başkanı Ömer el Beşir’i iktidara taşıyan darbeden iki yıl sonra 1991 yılında yürürlüğe giren ceza kanununun 152. maddesi, “uygunsuz” giyinen kişilere en fazla 40 kırbaç cezası verilmesini öngörüyor.

AB’ye ‘Türkiye’ye adil olun’ çağrısı

Avrupalı bir grup duayen siyasetçi ve akademisyenin yer aldığı Bağımsız Türkiye Komisyonu ikinci raporunu yayımladı. “Avrupa’da Türkiye- Kısırdöngüyü Kırmak” başlıklı raporda, Türk kamuoyunda ortaya çıkan dışlanma hissinin reform yanlılarının heveslerini kırarak Türkiye’nin AB sürecini bir kısır döngüye dönüştürdüğü anlatıldı. Bu kısır döngüden nasıl çıkılacağını kaydeden raporda, AB’nin taahhüt ettiği şekilde Türkiye’ye diğer aday ülkelerle eşit muamele yapılması, “imtiyazlı ortaklık”ve “özel ilişki” söylemlerinden vazgeçilmesi, Türkiye’nin Avrupalılığını sorgulanmaması, Müslüman ülkelere çifte standart yapıldığı izlenimi verilmemesi ve dondurulan fasıllarda müzakerelerin başlatılması önerileri öne çıkıyor.

Bağımsız Türkiye Komisyonu raporunda, Kıbrıs’ta iki toplum arasında devam etmekte olan görüşmeler federal bir yapıya olanak sağlayan bir çözümle sonuçlanmazsa Türkiye-AB müzakerelerinin duracağını vurguladı. Raporda, Ermenistan’la ilişkilerin normalleştirilmesi süreci ile Dağlık-Karabağ sorunu arasında bağlantı kurulmaması gerektiği savunuldu. Raporda Ermeni meselesine ilişkin yabancı parlamentolara da bir tavsiyede bulunuluyor ve bugün Türkiye’de açık bir biçimde tartışılan 1915 olaylarını soykırım olarak nitelemekten kaçınmaları isteniyor. Raporda, Ergenekon davasının da Türkiye’de reformları yavaşlattığı ileri sürülüyor. Yine raporda, Türkiye’de kalıcı toplumsal barış için Kürt meselesinde hâlâ atılması gereken birçok adım bulunduğu ifade edildi.
Bazı AB liderlerinin Türkiye’nin üyelik sürecini rayından çıkarmaya çalışmakla suçlandığı raporda özellikle Türkiye karşıtı tutumuyla bilinen Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve Fransa yönetimi hedef alınıyor. Türkiye’nin stratejik konumuna değinilen raporda, Türkiye’nin krizlerin çözümüne yaptığı katkı ve enerji naklinde kavşak noktasında bulunması nedeniyle “Türkiye olmadan AB'nin bölgede işinin çok zor olacağı” belirtildi.

Ekonomik kriz göçmenleri vurdu

Ekonomik krizin ülkeler arası göç üzerindeki etkilerini inceleyen bir araştırma, ekonomik durgunluk nedeniyle daha az kişinin yurtdışına çalışmaya gittiğini, bu kişilerin ailelerine daha az döviz gönderdiklerini, yurtdışında çalışanların eve dönüşlerinde ise artış gözlenmediğini ortaya koydu. İngiliz yayın kuruluşu BBC için Washington merkezli bağımsız Göç Politikası Enstitüsü tarafından hazırlanan ve aralarında Pakistan, Polonya, Filipinler, Bangladeş, Fas, Ekvador, Meksika ve Honduras’ın da bulunduğu 14 ülkedeki gelişmelerin değerlendirildiği rapor, göçmen işçilerin anayurda gönderdiği döviz miktarında en büyük düşüşün yüzde 43’lük bir azalma ile Türkiye’de olduğunu gösterdi. Öte yandan, çoğunlukla ekonomik durgunluğun en fazla vurduğu inşaat, turizm ve eğlence sektörlerinde çalışan göçmen işçiler, yerli işçilerden daha fazla işlerini kaybetme riskiyle karşı karşıyalar.

Türkler Batı’dan soğudu

Alman Marshall Fonu’nun (GMF) “Transatlantik Eğilimler” araştırmasının 2009 yılı sonuçları Türk halkının ABD, AB ve NATO’ya yönelik olumsuz düşünceler taşıdığını ortaya koydu. ABD ve Türkiye ile AB üyeleri Almanya, Fransa, Britanya, İtalya, İspanya, Polonya, Romanya, Hollanda, Portekiz, Bulgaristan ve Slovakya’da yapılan kamuoyu yoklamasında Türkiye’nin AB üyeliğine olumsuz bakan Avrupalıların oranı yüzde 28’den 32’ye tırmanırken, destekleyenler yüzde 21’den 20’ye indi. Türkiye’nin AB üyeliğine en güçlü muhalefet yüzde 48’le Fransa, yüzde 46’yla Almanya ve yüzde 38’le Hollanda’dan geldi. AB’ye yönelik Türklerin yalnızca yüzde 32’si olumlu düşünürken, halkın yüzde 48’i AB üyeliğinin “iyi” olacağını savunuyor. Buna karşın Türklerin yüzde 65’i AB üyeliğinin gerçekleşmeyeceği ve sadece yüzde 34’ü Türkiye’nin Batı ile ortak değerlere sahip olduğu kanısında. Araştırmaya göre Türklerin yüzde 43’ü Türkiye’nin uluslararası konularda yalnız hareket etmesi gerektiğini ve yalnızca yüzde 34’ü Batı ile aynı değerleri paylaştığını düşünüyor.

ABD Başkanı Barack Obama’nın uluslararası konulara yaklaşımına Türklerin yarısı destek verirken diğer yarısı ise Obama’ya terörle mücade konusunda güvenmiyor. Araştırma Türk halkının yalnızca yüzde 22’sinin ABD’ye yönelik olumlu düşünceler beslediğini, yüzde 42’sinin ise ABD hakkında “çok olumsuz” düşündüğünü ortaya koydu. Araştırma sonuçlarına göre Avrupalıların yüzde 77’si, Amerikalıların ise yüzde 57’si Başkan Obama’ya destek veriyor.

Türkiye’nin güvenlği için NATO üyeliğini zorunlu gören Türklerin oranı bir yılda yüzde 38’den 35’e gerilerken, bu görüşe karşı çıkanlar yüzde 32’den 37’e yükseldi. NATO’yu vazgeçilmez görenlerin oranı Avrupa’da yüzde 60’tan 61’e ve ABD’de yüzde 59’dan 62’ye çıktı.

İngiliz gazeteci operasyonla kurtarıldı

Afganistan’ın kuzeyinde Taliban’ın elinde 4 gün rehin tutulan Amerikan New York Times gazetesinin muhabiri Stephen Farrell, İngiliz özel kuvvetlerinin çarşamba günü sabaha karşı düzenlediği operasyonla kurtarılırken, çıkan çatışma sırasında Farrell için tercümanlık yapan Afgan gazeteci Muhammed Sultan Munadi, biri kadın iki Afgan sivil ve bir İngiliz askeri hayatını kaybetti. Afgan yetkililer operasyon sırasında bir Taliban komutanının da öldüğünü bildirdiler.
 

Öte yandan gazetecilerin salıverilmesi için pazarlıklar sürerken operasyon emrinin geldiği iddiaları da tartışma konusu oldu. Cenazeyi teslim alan ailesi, Munadi’ye her iki taraftan kurşun isabet ettiğini açıklarken, İngiliz basını gereksiz yere kan döküldüğünü işledi. Afgan gazeteciler, bu olayın Afganistan’daki uluslararası güçlerin “çifte standart”ını ortaya koyduğunu savundu. Afganistan Bağımsız Gazeteciler Birliği Başkanı Rahimullah Samandar, daha önce de Batılı gazeteciler kurtarılırken, Afganistanlı gazetecilerin öldürüldüğünü, bunun ilk kez yaşanmadığını söyledi. Afganistan Medya Kulübü de, uluslararası güçlerin Munadi’nin cesedini olay yerinde bırakıp gitmelerini eleştirdi. Afgan gazeteciler, Munadi’nin ölümüyle ilgili soruşturma açılmasını istedi.

Meksika’da 09.09.09 korsanlığı

Meksika’da içinde 112 kişinin bulunduğu yolcu uçağı hava korsanı olan 44 yaşındaki Jose Mar Flores tarafından kaçırıldı. Eylem, uçak başkent Meksiko City’deki uluslararası havaalanına indikten kısa süre sonra sona erdi. Hava korsanının Bolivyalı olduğu ve uçak kaçırma eylemini “dini inançlara dayandırdığı” bildirildi. Flores’in, polislere verdiği ifadesinde, “günün tarihi olan 09.09.09 rakamlarını şeytanın işareti 666 rakamlarının tersyüz edilmiş biçimi olarak değerlendirerek, uçağı bu nedenle kaçırdığını söylediği” kaydedildi.

Karabağ’da kanlı çatışma

Türkiye ve Ermenistan yönetimleri, ilişkilerin normalleştirilmesi için adım atarken Azerbaycan ve Ermenistan askerleri arasında perşembe sabahı Yukarı Karabağ yakınlarında çıkan çatışmada 5 Ermeni askeri öldü, biri Azeri 4 asker yaralandı. Azeri basını, çatışmanın Ermeni güçlerin işgal altında tuttukları bölgeyi genişletmeye çalışması üzerine çıktığını duyurdu. Yaklaşık iki saat süren çatışmanın ardından Ermeni askerler mevzilerine dönmek zorunda kaldı. Azerbaycan Savunma Bakanlığı açıklama yapmaktan kaçınırken, Yukarı Karabağ’daki fiili Ermeni yönetimi çatışma haberlerini “Azeri propogandası” olarak nitelendirerek reddetti. Ankara, olaydan kaygı duyduğunu bildirdi. Akdam, Ermeni birliklerinin Karabağ çevresinde kontrol altında tuttuğu 7 bölgeden biri.

Hariri hükümeti kurma görevini iade etti

Lübnan’da yaklaşık 10 haftadır birlik hükümeti kurmak için çaba harcayan Saad Hariri, hükümeti kurma görevini iade etti. Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Süleyman’ın, bu aşamadan sonra yeni bir başbakan adayı belirlemek üzere milletvekilleriyle görüşmelerde bulunması bekleniyor. Hizbullah’ın da ortağı olduğu muhalefet ittifakı “8 Mart”, çarşamba günü 14 Mart çoğunluk hareketinin hükümeti kurmakla görevlendirilen lideri Hariri’nin 30 üyeli birlik hükümeti için oluşturduğu listeyi reddettiğini açıklamıştı. Hariri’nin hükümeti kurma görevini iade etmesiyle birlikte Lübnan’ın daha fazla siyasi belirsizliğe girebileceğine dikkat çekiliyor.

Chavez’den Kafkas açılımı

Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez, Rusya ziyareti sırasında Gürcistan’dan tek yanlı bağımsızlığını ilan eden Güney Osetya ve Abhazya’yı bağımsız devlet olarak tanıyacağını açıkladı. Chavez, ülkesi ile Güney Osetya ve Abhazya arasında bir ana önce diplomatik ilişkileri başlatacağını da sözlerine ekledi. Gürcistan’ın geçen yıl ağustos ayında ayrılıkçı Güney Osetya bölgesine operasyon başlatması üzerine Rusya müdahale etmiş ve 5 gün süren bir savaş olmuştu. Savaşın ardından Abhazya ve Güney Osetya’yı bağımsız devletler olarak Rusya’nın yanı sıra sadece Nikaragua tanımıştı.

Svat’ta Taliban’ın iki lideri yakalandı

Pakistan’da Taliban’ın Svat Vadisi’ndeki önde gelen liderlerinden, Taliban sözcüsü Müslim Han’ın ve örgütün önemli komutanlarından Mahmud Han’ın da aralarında olduğu 5 kişinin yakalandığı kaydedildi. El Cezire’nin haberine göre Taliban, Müslim Han ve diğer üyelerinin orduyla bir haftadır yürüttükleri ateşkes görüşmeleri kapsamında askerlerle pazarlık yaptıkları sırada gözaltına alındıklarını bildirdi. Pakistan ordusu ise ateşkes görüşmeleriyle ilgili açıklama yapmadı.

Flamanlar okullarda başörtüsünü yasakladı

Belçika’da başörtüsü tartışmaları artarak devam ederken, ülkenin Flaman kesiminde resmi okullarda başörtüsü yasağı uygulama kararı alındı. Flaman Eğitim Konseyi, başörtüsünü yasaklama kararının gerekçelerini açıklarken, “öğrencilere özgür ve kaliteli bir eğitim olanağı sağlamak iradesinden” söz etti. Belçika’da okulların açılması ile tekrar gündeme gelen başörtüsü tartışması, siyasi ve adli alanlarda gerginliğe yol açıyor.

Hırvatistan’a AB yolu gözüktü

Slovenya ve Hırvatistan başbakanları, iki ülke arasındaki 18 yıllık sınır anlaşmazlığının çözümüyle ilgili olarak karara vardı. Slovenya, anlaşma sonrası Hırvatistan’ın AB’ye üyeliğine vetosunu kaldıracağını açıkladı. 2004 yılında AB’ye üye olan ilk eski Yugoslav ülkesi Slovenya, küçük bir toprak parçası ve karasularıyla ilgili anlaşmazlık yüzünden Hırvatistan’ın AB’ye üyelik müzakerelerini engelliyordu.

Ebu Garib’de isyan

Irak’ta kötü muamele ve işkenceyle ünlenen Ebu Garib cezaevindeki tutuklular perşembe gecesi hücrelerinde yangın başlatarak, gardiyanlara saldırdı. Tutukluların muhtemelen kaçmak için başlattığı kargaşa üzerine cezaevi yetkilileri, Irak askerlerinden yardım istedi. Askerlere Amerikan helikopterleri de destek verdi. Takviye kuvvetlerinin kontrolü ele geçirmesinden önce çıkan olaylarda 3 tutukluyla, 3 gardiyanın yaralandığı kaydedildi. Ebu Garib cezaevi, Amerikan askerlerinin Iraklılara yaptığı işkence ve kötü muamele görüntülerinin 2004’te yayımlanmasıyla uluslararası dikkatleri üzerine çekmişti.

İngiltere’de cami önü kavgası

ABD’de 11 Eylül 2001’de düzenlenen terör saldırılarının yıldönümünde, Londra’nın kuzeydoğusunda yer alan Harrow’daki bir caminin önünde ırkçı bir grup gösteri düzenledi. Bunun üzerine, bin civarında Müslüman genç ve Faşizme Karşı Birlik grubu üyeleri ile 10-15 civarındaki gösterici arasında taşlı sopalı kavga çıktı. Çatışmanın büyümesini önleyen polis 10 kişiyi gözaltına aldı. Çoğunluğu saçlarını kazıtmış kişilerden oluşan “Avrupa’nın İslamileşmesini Durdurun” (SIOE) üyeleri adına konuşan Stephen Gash, “Bu nefretin hakkından gelinene kadar yeni camilerin yapılmasını istemiyoruz” dedi.