"Enflasyon kademeli olarak düşecek"

İşlenmemiş gıda fiyatlarındaki yüksek oranlı artışların sürmesinin enflasyondaki düşüşü sınırladığına dikkat çeken Merkez Bankası, gıda haricindeki alt gruplarda enflasyonun genelde olumlu bir eğilim sergilediğini belirtti. Hizmet grubu yıllık enflasyonundaki istikrarlı gerilemeye paralel olarak temel enflasyon göstergelerinin orta vadeli hedeflerle uyumlu seyrini sürdürdüğüne işaret eden Merkez Bankası, son iki aydır domates fiyatlarında yaşanan artışın enflasyona katkısının 1.16 puan olduğunu kaydetti.
Merkez Bankası Ekim Ayı Fiyat Gelişmeleri'ni açıkladı.

Ekim ayında tüketici fiyatlarının yüzde 1.83 oranında arttığını, yıllık enflasyonun 0.62 puan azalarak yüzde 8.62 olduğuna işaret eden Merkez Bankası, fiyat gelişmeleri raporunda enerji, işlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık artış oranının yüzde 3.02'ye, bu endeksten işlenmiş gıda ürünleri çıkarılarak elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranının ise yüzde 2.50'ye gerilediğini vurguladı. İşlenmemiş gıda fiyatlarındaki yüksek oranlı artışların sürmesinin enflasyondaki düşüşü sınırladığının vurgulandığı fiyat gelişmeleri raporuna göre Ekim ayında mal grubu fiyatları yüzde 2.36, hizmet grubu fiyatları ise yüzde 0.30 oranında arttı.

Böylelikle, yıllık enflasyon mal grubunda yüzde 10.37'ye, hizmet grubunda ise yüzde 3.73'e geriledi. Hizmet grubu yıllık enflasyonunda grup geneline yayılan istikrarlı yavaşlama Ekim ayında da devam etti. Talep koşullarına görece daha duyarlı olan yemek ve ulaştırma hariç hizmet grubunda fiyatlar son üç ayda sabit seyrederken grup yıllık enflasyonu yüzde 1.24'e geriledi. Haberleşme hizmetleri fiyatlarındaki azalış eğilimi sürdü.

Öte yandan, et fiyatlarındaki yüksek artışların yemek hizmetleri fiyatlarını Ekim ayında olumsuz etkilediği gözlendi. Hizmet grubu yıllık enflasyonundaki istikrarlı gerilemeye paralel olarak temel enflasyon göstergeleri orta vadeli hedeflerle uyumlu seyrini sürdürdü. Önümüzdeki aylarda enflasyonun kademeli olarak düşmeye devam etmesi bekleniyor.

Enerji fiyatları Ekim'de sınırlı bir oranda yükseldi

Enerji fiyatları Ekim ayında yüzde 0.20 ile sınırlı bir oranda yükseldi. Söz konusu artışın belirleyicisi uluslararası petrol fiyatlarına bağlı olarak düşük oranda artan akaryakıt fiyatları oldu. Grup yıllık enflasyonu ise geçen yılın aynı döneminde önemli oranda yükselen elektrik tarifelerinin oluşturduğu bazın ortadan kalkmasıyla 2.5 puan azalarak yüzde 8.08 seviyesinde gerçekleşti.

Temel mal fiyatlarının yıllık artış oranı yüzde 1.25 geriledi

Temel mal (gıda, enerji, alkollü içecekler, tütün ve altın dışında kalan mallar) fiyatlarının yıllık artış oranı yüzde 1.25 oranına geriledi. Bu gelişmede, 2009 yılı içinde gerçekleştirilen geçici vergi ayarlamalarının oluşturduğu bazın sona ermesinin etkisi hissedilse de vergiden arındırılmış göstergenin yıllık enflasyonu gerilemeye devam etti. Nitekim, bu dönemde dayanıklı mal (altın hariç) grubu fiyatları aşağı yönlü seyrini sürdürürken düşüş eğiliminin alt grupların geneline yayıldığı dikkat çekti. Giyim ve ayakkabı grubunda ise yeni sezon fiyat artışları son yıllardaki mevsimsel ortalamaların altında kaldı.

Domatesin son iki ayda tüfeye yaptığı katkı 1.16 puanlık artış

İşlenmemiş gıda fiyatlarındaki yükseliş Ekim ayında da sürdü. Bu yükselişte başta fiyatları keskin bir artış (aylık bazda yüzde 112.22) kaydeden domates olmak üzere sebze grubu fiyatları etkili oldu. Böylelikle söz konusu ürünün son iki ayda tüketici enflasyonuna yaptığı katkı 1.16 puan oldu. Sera ürünlerinin piyasaya girmesi ile ürün arzında gözlenmeye başlanan artış ile yakın dönemde domates fiyatlarında aşağı yönlü ciddi bir düzeltme gözlenebileceği belirtilmeli.

Bu gelişmelere ek olarak, tavuk eti fiyatlarındaki yüzde 5.6 azalışa karşın kırmızı et fiyatlarındaki yüzde 1.6 artış devam etti. Anılan artışların işlenmiş et fiyatlarına olan yansımaları ise bu dönemde hızlanmış ve işlenmiş et fiyatları yüzde 3.07 oranında arttı. Ayrıca, diğer işlenmiş gıda ürünlerinde de fiyat artışlarının son iki ayda hız kazandığı gözlendi. Sonuç olarak, gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonu 1.75 puan daha artarak yüzde 17.08 oldu, böylelikle bu grubun yıllık enflasyona katkısı da 4.67 puana yükseldi.

Canlı hayvan fiyatlarındaki artış hızlandı

Ekim ayında üretici fiyatları yüzde 1.21 oranında arttı ve yıllık enflasyon yüzde 9.92'ye yükseldi. Tarım fiyatları yüzde 6.59 ile oldukça yüksek bir oranda artış gösterdi. Bu gelişmede başta domates olmak üzere sebze grubu fiyatları belirleyici olurken, canlı hayvan fiyatlarında süregelen artışların hızlandığı dikkat çekti. Ayrıca, buğday, arpa ve pamuk gibi imalat sanayine girdi teşkil eden ürünlerde de fiyat artışları sürdü. İmalat sanayi fiyatları ise bir önceki aya kıyasla değişmezken, petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatları tekstil ürünleri imalatı fiyatlarındaki artışa bağlı olarak yüzde 0.36 oranında yükseldi.

Üretici fiyatları gelişmeleri MIGS sınıflamasına göre incelendiğinde, ara malları ile sermaye malları grup fiyatlarının aylık bazda gerilediği, dayanıklı tüketim mallarında ise fiyatların yükseldiği gözlendi. Bu artışta beyaz eşya ve mobilya imalatı fiyat gelişmeleri etkili oldu. Dayanıksız tüketim malları fiyatlarında ise tekstil imalatı fiyatlarındaki artışlar beyaz et ve süt ürünleri imalatı fiyatlarındaki azalışlarla dengelendi. Sonuç olarak, tarım fiyatlarındaki artışlar tüketici fiyatlarına yüksek bir oranda yansımaya devam ederken, imalat sanayi fiyatlarından kaynaklanan belirgin bir baskı gözlenmedi.