Evlerdeki gizli tehlike; aerosol spreyler

Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat İsmet Erol, böcek ve sinek ilaçlarının yanı sıra kozmetikte de kullanılan aerosol kaplı spreylerdeki tehlikeye dikkati çekerek, ''Özellikle sıcaklığın yüksek olduğu yaz günlerinde bu tür sprey türlerinin patlamaması için hiçbir sebep yok. Bunların olduğu evlerdeki gerekli önlemleri almadığı takdirde vatandaşlar adete bombayla birlikte yaşamaktadır'' dedi.

Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat İsmet Erol, AA muhabirine yaptığı açıklamada, çeşitli gazlar bulunan aerosollü sprey tüplerinin aşırı sıcaklarda patlama ihtimalinin çok yüksek olduğunu belirtti.

Bu tür spreylerin içindeki kimyasal gazların, güneş ışığı, ısıtıcı cihaz ya da benzeri sistemlerin etkisiyle ısınarak genleşmesi sonucu patlamaların meydana gelebildiğini ifade eden Erol, ''Aerosollü spreylerin olduğu evlerdeki vatandaşlar gerekli önlemleri almadıkları takdirde bombayla birlikte yaşamaktadır. Spreylerin üretimi, taşınması ve depolanması konusu da bu nedenle çok önemlidir'' dedi.

Merdiven altı üretimin sakıncalarına dikkati çeken Erol, şunları söyledi:
''Bu tür aeresollü spreylerin depolanması ve taşınması halk sağlığı açısından riskler teşkil ediyor. Kurallara uygun olmayan ve bilimsellikten uzak üretimler sonucu oluşturulan sprey ürünlerinin yeterince soğutulmayan depolarda korunması çok sakıncalı. Evlerde ya da işyerlerindeki patlamalar küçük çapta etkili olurken bu tür sağlıksız işletmelerin varlığı çevredeki bütün vatandaşların sağlığını tehdit ediyor.''

Aerosollü spreyler nasıl muhafaza edilmeli?

İstanbul Teknik Üniversitesi(İTÜ) Kimya Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşe Aksoy ise aerosollü kaplardaki püskürtmeyi sağlayan itici gazın hidrokarbondan oluştuğuna dikkati çekti.

Prof. Dr. Aksoy, Sanayi Bakanlığı'nın mevzuatına aykırı olarak uygun malzemeden üretilmeyen ve gerekli testlerden geçmeyen kapların halk için çok büyük tehlike oluşturduğunu kaydederek, ''Vatandaşların bu tür spreyleri alevli ve ısı verici cihazlardan uzak tutarak, serin yerde muhafaza etmesi gerekir'' diye konuştu.

''Aerosollü ürünler gerekli önlemler alınmadığı takdirde bir bomba kadar etkilidir''

Sprey ilaç üreten bir firmanın teknik müdürü Hülya Gün, aeresollü haşere ilaçlarının piyasaya dağıtılmadan önce dayanıklılığının test edilmesi için 50 derecenin üstündeki su havuzlarında 7 dakikalık testlerden geçirildiğini belirtti.
Gün, üreticilerin bağlı oldukları Avrupa Aerosol Federasyonu kurallarına harfiyen uymak zorunda olduğunu vurgulayarak, ''Aerosollü ürünler gerekli önlemler alınmadığı takdirde bir bomba kadar etkilidir'' dedi.

Aerosol kapları

1941'de böcek ilaçlarını püskürtmek amacıyla ABD ordusunun laboratuvarlarında geliştirilen aerosol kaplar, günümüzde dezenfektanlardan köpüklü kremlere, böcek ilaçlarından boyaya kadar değişen çok çeşitli ürünler için kullanılmakta.