Facebook beğenilerimizi ne belirliyor?

Anadolu Üniversitesi'nde (AÜ) 15-24 yaş arasındaki 449 kişiyle yapılan "Gençlerin sosyal paylaşım ağlarında sosyalleşme ve kimlik inşası süreçleri" çalışmada Facebook üzerinde mahremiyet, bilgi paylaşımı, beğeni gibi unsurların yaşa ve cinsiyete göre değiştiği tespit edildi.

AÜ Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Araştırma Görevlisi Tuba Sütlüoğlu tarafından yapılan çalışmada, 402 kişiyle anket, 9 kişiyle yarı yapılandırılmış görüşme yapılıp 38 kişinin de profilleri incelendi.

İletişim teknolojilerinin gelişmesiyle gündelik yaşama tesirinin arttığı belirlenen çalışmada, Facebook, Twitter gibi sosyal medya uygulamalarının günlük yaşama iyiden iyiye girdiği tespit edildi.

İnternete 1 ila 4 saat ayırıyorlar

Gençlerin yeni medya araçlarıyla biçimlenen bir yaşam tarzının içinde doğduğu belirtilen çalışmada, 15-24 yaş arasındaki kişilere odaklanıldı.

Araştırmaya katılanların yarısının internete 1 ila 4 saat ayırdığını tespit edildi. Yüzde 40'ının günde 5 kezden fazla Facebook'u ziyaret ettiği belirlendi. Gençlerin kimlik inşa etmek için paylaştıklarına gelen beğenileri ve yorumları takip etmek için girişi çıkışı yaptıkları bildirildi.

Mahremiyetle ilgili konularda 15-19 yaş ile 20-24 yaş arasında farklılıkların ortaya çıktığı çalışmada, beğeniler arasında da farklılıkların bulunduğu tespit edildi. Öte yandan gençlerin Facebook'taki arkadaş sayılarını bir kimlik göstergesi olarak kullandığı belirlendi.

"Yeni arkadaşlıklar ediniyorlar"

Sütlüoğlu, lise ve üniversite öğrenciler arasında Facebook'un kullanım pratikleri farklılıklarının bulunduğunu bildirdi.

"Tanımadığınız bir kişiyle Facebook'ta iletişim kurdunuz mu? Bunlarla gerçek yaşamda tanıştınız mı?" sorusuna yüzde 60'ların üzerinden bir oranda "evet" yanıtını aldığını ifade eden Sütlüoğlu, şöyle konuştu:

"Erkeklerde bu rakam daha fazla çıktı. Gençlerin yüzde 90'ın üzerinden sık görüştükleri kişilerle Facebook'ta iletişim kurduklarını tespit ettim. Bu hareketsiz toplumsallaşma olarak görülebilir. Çevrim dışındaki hayatlarını oraya taşıyorlar. Orada yeni arkadaşlıklar ediniyorlar. Lise çağlarındaki gençlerin profillerindeki kapak fotoğraflarının en az biri arkadaşlarıyla oldukları fotoğraflar. Kapak ve profil fotoğraflarının kimlik inşasının en önemli parçaları olduğunu belirledik. Bunların dışından en fazla paylaşımın doğum tarihi, cinsiyet, yaşanılan şehir, memleket ve eğitim bilgileri ilişkin. İlgi duyulan cinsiyet, ilişki durumu gibi bireyin mahrem alanı giren paylaşımlar erkeklerde ve alt yaş grubunda daha fazla."

Sütlüoğlu, yaş grupları arasında beğeni farklılıkların da bulunduğuna değindi.

Yoksul mahallerde kişilerle görüşmeler yaptığını anlatan Sütlüoğlu, "Bu alanlarda arabesk müziklerin beğenilerinin ve paylaşımların daha fazla olduğunu gördüm. Beğendiği sporcuları, spor takımlarını paylaşanların oranları erkeklerde daha fazla. kadınlar, erkeklerden daha fazla yemek paylaşıyor" dedi.