Fatura Ödeme Merkezleri'nin uyması gerekenler

Mevcut düzenlemelerin verdiği yetkilerini kullanarak yeni bir mesleki tanzim kararı alan ve uyum için 6 ay süre veren TBB, Özel bir anlaşmaya dayanmadan bankalar tarafından sunulan olanakları ticari amaçlarla kullanarak Elektronik Fon Transferi (EFT), havale, hesaba para yatırma, isme para gönderme, fatura ödemeleri gibi işlemleri ücret karşılığı sunanların yakın takibe alınmasını sağlayacak.

TBB'den yapılan açıklamada, Türkiye Bankalar Birliği tarafından, Birlik Statüsünün 4'üncü maddesi ve 5411 sayılı Bankacılık Yasası'nın 81'inci maddesinde yer alan "Üyeler, birliklerin statüsüne ve birlikler tarafından alınacak karar ve tedbirlere uymak zorundadır" hükmünün göz önünde tutulduğu bildirilerek, 9 Ekim 2006 tarih ve 1013 sayılı Tebliğ yerine geçmek üzere yeni bir mesleki tanzim kararı alındığı belirtildi.

Bu düzenlemenin müşteriler açısından önemli riskler taşıyan söz konusu işlemler karşısında müşterilerin korunması amaçladığını vurgulayan TBB, açıklamasında mesleki tanzim kararıyla bankacılık sektörünün itibarının olumsuz etkilenmesinin önleneceğini, bundan dolayı oluşabilecek risklerin bertaraf edileceğini ve bu kapsamda yapılabilecek ticari faaliyetlerin kontrol altına alınacağını belirtti. "Fatura Ödeme Merkezi" ve benzeri isimleri kullanan bazı gerçek ve tüzel kişilere karşı harekete geçen TBB, sektöre uyum için 6 ay süre verdi. Üyelerine 5 Kasım tarihinde 2009 tarih ve 1016 sayılı Tebliğ'in bir kopyasını gönderen TBB, birliğin internet sitesinde de bu gelişmeyi kamuoyunun bilgisine sundu. Bu düzenlemeye göre özel bir anlaşmaya dayanmadan bankalar tarafından sunulan olanakları ticari amaçlarla kullanarak Elektronik Fon Transferi (EFT), havale, hesaba para yatırma, isme para gönderme, fatura ödemeleri gibi işlemleri ücret karşılığı sunanlara göz açtırılmayacak.

İzleme ve kontrol sistemi oluşturulacak

TBB'nin 5 Kasım tarihli "Bazı Gerçek ve Tüzel Kişilerin, Bankaların Sunduğu Olanakları Kullanarak Üçüncü Kişiler Adına Aracılık Hizmeti Vermesine İlişkin Bankalar Tarafından Uyulması Gereken İlkeler'i" 6 ay sonra yürürlüğe girmek üzere internet sitesinde yayınlandı. Buna göre bankalar, kendileriyle herhangi bir anlaşma olmadan fatura tahsilatı işlemlerini meslek edinen kuruluşların, internet bankacılığı, kredi kartı ve satış noktası terminali (POS) hizmetlerini kullanmalarına izin vermeyecek. Bir müşterinin fatura tahsilat işlemlerini meslek edinip edinmediğinin tespitine yönelik olarak şu tedbirler alınacak:
"Bir gerçek kişiye ait hesaplardan yapılan vergi ödemesi, fatura ödemesi, kredi kartlarına yapılan ödeme, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) prim ödemesi ve trafik cezası ödemesi gibi işlemlerin aylık toplamının 20 adedi geçmesi halinde işlemlerin yapıldığı hesaplar ve işlemler incelenecek. Bir tüzel kişiye ait hesaplardan yapılan vergi ödemesi, fatura ödemesi, kredi kartlarına yapılan ödeme, SGK prim ödemesi ve trafik cezası ödemesi gibi işlemlerin aylık toplamının 50 adedi geçmesi ya da sıklıkla tekrar eden ve birbiriyle bağlantılı olması halinde işlemlerin yapıldığı hesaplar ve işlemler incelenecek. Kısıtlamalara uyumun, düzenli olarak kontrol edilmesini sağlayacak bir izleme ve kontrol sistemi oluşturulacak. Yapılan kontroller sonucunda, bankaların sunmuş oldukları hizmetlerin üçüncü kişiler adına ticari amaçla kullandırıldığının tespit edilmesi halinde, gerekli önlemler alınarak bu tür işlemler engellenecek. Kredi kartı ile yapılan işlemler de aynı şekilde kontrol edilerek, fatura üreten kurumların internet sitelerinden ayda toplam 20 adetten fazla fatura ödemesi yapıldığı tespit edilen kredi kartları, amaca uygun kullanılıp kullanılmadığı açısından incelenip, ve kredi kartı iptali dahil gerekli önlemler alınarak bu tür işlemler engellenecek. FÖM olarak çalıştığı tespit edilen işyerlerine POS cihazı verilmeyecek. FÖM olarak çalıştığı daha sonra tespit edilen işyerine ait POS cihazı geri alınacak."
 

'Anlaşmalar çatı kuruluş nezdinde de yapılabilecek'

TBB'nin yayınladığı Tebliğ'e göre fatura üreten kurumlar ile adlarına tahsilat yapabilmesi konusunda anlaşmalı kuruluşlar, fatura üreten kurumlar ile firma bazında tek tek yapılabileceği gibi altındaki tüm firmaları (unvanı ve vergi numarası) kapsaması ve fatura üreten kurumun uygun izin vermesi şartıyla bayilik şeklinde çalışan bir çatı kuruluş nezdinde de yapılabilecek. Bu şartları taşımayan firmalar ile yapılan sözleşmeler işbu tebliğin ikinci maddesi çerçevesinde ele alınmayacak. Bu kapsamda bir anlaşma yapılmaması halinde, anlaşma yapılmayan kurumların faturalarının banka sistemi üzerinden veya bankalarla anlaşarak anlaşmalı kuruluşlar tarafından tahsil edilmesi mümkün olmayacak. Bankalarla yapılacak anlaşmalar çerçevesinde işlem yapan kuruluşların uyacakları şartlar ve bankalar tarafından alınacak tedbirler şöyle olacak: "Anlaşmalı kuruluşlar, bankalar adına makbuz, dekont vb. belgeler düzenleyemez, faaliyetlerinde banka adına işlem yaptıklarına dair ifadelere yer veremez ve işletme adlarında, ticaret unvanlarında, markalarında, makbuzlarında veya reklamlarında banka ifadelerini kullanamayacak. Anlaşmalı kuruluşların işletme adlarında, ticaret unvanlarında, markalarında, makbuzlarında veya reklamlarında hangi kuruluşlardan yetkilendirildikleri açıkça belirtilmeksizin 'yetkili' ifadesine yer verilmeyecek. Böyle bir anlaşması olmayan kuruluş işletme adlarında, ticaret unvanlarında, markalarında, makbuzlarında veya reklamlarında 'yetkili' ifadesini kullanamayacak. Anlaşmalı kuruluşların adlarında, ticaret unvanlarında, markalarında, makbuzlarında veya reklamlarında 'banka garantili-güvenceli-yetkili' ifadelerine yer verilmeyecek. Anlaşmalı kuruluşlar, bankaların operasyonel risk ve itibar kaybına neden olabilecek şekilde davranamayacak ve bu konuda gerekli tedbirleri almaları bankalar tarafından sağlanacak. 5549 Sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ve Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine ilişkin Yükümlülüklere Uyum Programı Hakkında Yönetmelik hükümleri dikkate alınarak bu çerçevede bankalarca yükümlülük ihlali oluşmasının önlenmesini teminen gerekli tedbirler alınacak. Anlaşmalı kuruluşların hesaplarında kullanılabilir bakiye bulunması gerekecek. Bankalar her anlaşmalı kuruluştan; riskin büyüklüğü, anlaşmalı kuruluşun mali gücü, ortalama aylık tahsilat tutarı ve kredi değerliliğini dikkate alarak riskini karşılayacak uygun miktarda teminat alacak. Anlaşmalı kuruluşlar tarafından, fatura ve kredi kartına dayanmayan, üçüncü kişilere ait EFT ve havale gibi para transferleri yapılmayacak. Kredi kartı tahsilatına ilişkin olarak anlaşmalı kuruluşlar ancak, kart sahibi banka ile anlaşmalarının olması halinde söz konusu bankanın kredi kartı müşterilerinin tahsilatlarını yapabilirler. Ancak, kredi kartı tahsilatı konusunda anlaşma yapacak bankaların risklerin kontrolü için gerekli önlemleri alması, ayrıca, bankaların kredi kartlarını tahsil etme konusunda yetkilendirdiği ticari işletmeleri internet sitesinde duyuracak."

Anlaşmalı kuruluşlar sadece fatura ve kredi kartı tahsilatı yapacak

TBB'nin Tebliğ'ine göre gerekli koşullara uyulması şartıyla anlaşmalı kuruluşlar tarafından sadece fatura ve kredi kartı tahsilatı gerçekleştirilebilecek. Anlaşmalı kuruluşlar tarafından, sadece anlaşmalı fatura üreten kurumların ve anlaşmalı oldukları bankaların kredi kartı tahsilatları yapılabilecek. Bunların haricinde, anlaşmalı kuruluşlar 5411 sayılı Kanunun 4'üncü maddesinde yer alan faaliyetlerden herhangi birisini veya söz konusu faaliyetlerin tamamlayıcısı veya uzantısı niteliğinde başka bir faaliyeti gerçekleştiremeyecek.

6 ay içinde uyum sağlamayan kuruluşların belgesi iptal edilecek

Anlaşmalı kuruluşlara aykırı işlem yaptıkları tespit edilen kuruluşların 6 ay içerisinde durumlarını bu maddeye uygun hale getirememeleri halinde anlaşmaları iptal edilecek. Anlaşmalı fatura ödeme merkezlerine kolayca görülebilir bir yere, makul punto ile yazılmış, müşterileri bilgilendirici panoların asılması zorunlu olacak. Bilgilendirici panoların şekli ve içeriği bu Tebliğ hükümlerine aykırılık teşkil etmeyecek.

Fatura ödeme merkezleri, herhangi bir şekilde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu denetiminde olduklarını veya bu manaya gelecek herhangi bir ifadeyi, ilan, reklam, afiş, beyan, makbuz internet sitesi vb. şekilde ifade edemez, kamuya açıklayamayacak. Aksi durumlarda ilgili kuruluşun anlaşmalı olduğu bankaca uyarılması gerekecek. Uyarı sonrasında 1 ay içerisinde aykırılık düzeltilmezse banka tarafından anlaşma derhal iptal edilip bu husus diğer bankalara duyurulacak. Diğer bankalar da söz konusu firma ile ortakların kurduğu diğer firmalarla da bu kapsamda anlaşma imzalayamayacak.

Anlaşmalı kuruluşun sistemini ve işlem yapma şeklini, anlaşmalı banka kontrol edip, mevzuata aykırılık oluşturmaması için gerekli önlemleri alacak. Bankalar durumlarını 6 ay içerisinde bu Tebliğe uygun hale getirecek. Bankalar, anlaşmalı oldukları firmaların bu Tebliğe uygun olarak faaliyet göstermelerinden sorumlu olacak.