Fransız nükleer denemeleri '110 bin kişiyi etkiledi'

Fransa'nın Büyük Okyanus'ta 1960'lardan 1990'lı yıllara kadar yaptığı nükleer denemeler konusunda yapılan bir araştırma, Paris'in testlerin gerçek etkilerini sakladığını ortaya koydu.

Araştırmacılar, testlerin gerçek etkisini saptayabilmek için gizliliği kalkmış askeri belgeler, hesaplamalar ve tanıklıkları kullandı.

Uzmanlar Fransız Polinezyası'ndaki 110 bin kişinin testlerden kaynaklanan radyoaktif etkilere maruz kaldığını tahmin ediyor.

Bu sayının da o dönem burada yaşayan "neredeyse tüm nüfus" olduğu belirtiliyor.

Tahiti'nin de aralarında bulunduğu Fransız toprağı Fransız Polinezyası yüzlerce ada ve atolden oluşuyor. Bölgede 30 yıldan uzun süre nükleer denemeler yapıldı.

Fransız haber sitesi Disclose ile Princeton Üniversitesi ile İngiliz şirketi Interprt'in uzmanlarının birlikte yaptığı araştırmada iki yıl boyunca Fransız Ordusu'nun gizliliğini kaldırdığı 2 bin dolayında belge incelendi ve en olumsuz etkiye sahip nükleer testlerin 1966 ile 1974 arasında yapıldığı saptandı.

'İki ila 10 kat üzerinde'

Mururoa Atolü üzerinde 17 Temmuz 1974'te yapılan denemede atom bulutu planlanandan farklı bir yol izledi. Rapora göre Centaur kod adıyla yapılan testten 42 saat kadar sonra Tahiti ve çevre adalarda büyük miktarlarda radyasyona maruz kaldı.

Bölgede 110 bin kişi yaşıyordu ve sadece Tahiti'nin başlıca kenti Papeete 80 bin nüfusa sahipti.

Araştırmaya göre, testlerin ürettiği radyasyon, Fransa Atom Enerjisi Komisyonu'nun 2006'da yayımladığı raporda belirtilenlerin iki ila 10 kat üzerindeydi.

Bunun bir nedeninin de komisyonun kirli yağmur suyunun içilmesini hesaba katmaması olduğubelirtildi.

Denemeler sırasında çocuk olan Catherine Serda Fransız Inter radyosuna yaptığı açıklamada, ailesinden sekiz kişinin kanser olduğunu anlattı ve "Bu normal değil, neden bu kadar çok kanser var? " diye sordu.

Fransa'nın Nükleer Kurbanlar Tazminat Komitesi'nin BAşkanı Alain Chrisnahct ise Tahiti'deki radyasyon zehirlenmelerinin zaten belgelendiğini ve çok sayıda tazminat ödemesi konusunda uzlaşma sağlandığını söyledi.

Ancak rapora göre şu ana dek sadece 63 Polinezyalıya tazminat ödendi.