FT'den teşvik paketi yorumu

Ekonomi gazetesi Financial Times, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan yeni teşvik paketini, Türkiye muhabirini Delphine Strauss imzalı, "Türkiye'de iş yaratma önlemleri soğuk karşılandı" başlıklı bir haberde değerlendirdi.

Açıklanan önlemlerin, büyük yatırımlar ve kritik sektörler için vergi kolaylıklarının yanısına şirketleri, daha yoksul bölgelere çekmeyi amaçlayan kurumlar vergisi indirimlerini de içerdiğine dikkat çekilen haberde "Etnik gerilimler ve Kürt ayrılıkçıları ile çatışmaların yaşandığı" Güneydoğu illerinde 2010 yılından önce yatırım yapan şirketlerin ödedikleri kurumlar vergisinin, yedi yıllık bir süre için yüzde 20'den yüzde 2'ye indirileceğine işaret edildi.

Daha önce bölge için sağlanan çeşitli teşvik olanaklarının sonuçsuz kaldığı kaydedildiği haberde, paketin yeni işçi alan şirketlere sübvansiyon sağlayacağı, 120 bin kişinin kamuda istihdam edileceği, 200 bin kişiye de mesleki eğitim verileceği belirtildikten sonra Türkiye'de işsizliğin yüzde 16'ya yükseldiği, gençler arasında işsizliğin yüzde 28 gibi yüksek bir düzeyde bulunduğu bildirildi.


"IMF'den finansman sağlanması umudu daha da söndü"

İngiliz gazetesi, basın toplantısı sırasında Başbakan Erdoğan'ın, paketin, hükümetinin "hızlı bir biçimde genişleyen bütçe açığının finansmanını nasıl etkileyeceği" yolundaki sorularını yanıtsız bıraktığını belirtirken, "Ancak, IMF'yi 'siyasi amaçlı' talepleri nedeniyle eleştirerek Türkiye'nin, IMF'den finansman sağlaması umutlarını daha da söndürdü" diye yazdı. Gazete şu yorumu yaptı:
"Türkiye, gelişmiş ekonomiler tarafından benimsenen müsrif canlandırma paketlerine başvuramadı ama, inandırıcı orta vadeli planlar için ayrıntılı mali kuralları belirleme taahhüdünü yerine getirmeden harcamaları hızlı bir biçimde artırdı."


"Paketin mali yükü ağır olabilir"

Bu arada, yeni teşvik paketini değerlendiren Goldman Sachs iktisatçısı Ahmet Akarlı "Teşvik önlemler akıllıca gibi görünüyor ancak mali yükü ağır olabilir ve hükümet, şimdiden gerilmiş olan finansman planlarını nasıl etkiyeceğine ilişkin ayrıntılı bilgi vermedi" diye konuştu.

Financial Times, TÜS İAD Başkan Yardımcısı Ümit Boyner'in görüşlerini de aktardı. Boyner, şirketlerin, daha yüksek bir kamu borçlanmasının, yakında onlar için bankalardan kredi almayı zorlaştırmasından kaygı duyduklarını belirterek, "Büyük bir açık var ve hükümetin bunu nasıl finanse edeceğini bilmek önemlidir" dedi. Boyner Bölgesel teşviklerin olumlu karşılanmakla birlikte geçici olması ve sonuçların yakından izlenmesi gerektiğini sözlerine ekledi.


"Sıkıntıdaki KOBİ'lere pek yardımcı olmaz"

Öte yandan, gazete, Hazine'nin de, KOBİ'lere yönelik kredilere destek amacıyla amacıyla 1 milyar lira tutarında kredi garantilerini sağlayacağına dikkat çektikten sonra JPMorgan ekonomisti Yarkın Cebeci'nin değerlendirmesini de aktardı.

Yarkın Cebeci ise, katı kriterlerin nedeniyle, düzenlemenin, finansal sıkıntıları olan KOBİ'lere çok yardımcı olmasının beklenmediğini belirtirmekle birlikte paketin mali disipline bir tehdit oluşturduğunu sanmadığını da ifade etti.