Gelir adaletsizliği büyüyor

Dünya iktisat çevrelerinde “21. Yüzyılda Kapital” başlıklı kitabıyla ses getiren Fransız iktisatçı Thomas Piketty ve bir grup iktisatçının oluşturduğu veri setinin Türkiye rakamları gelir adaletsizliğinin arttığını gösteriyor. Türkiye’de en zengin yüzde 1 ile en yoksul yüzde 50 arasındaki gelir payı makası özellikle 2007 yılından sonra gitgide açılıyor. Piketty ve bir grup iktisatçının hazırladığı ‘Dünya Varlık ve Gelir Veri Bankası’ rakamlarına göre Türkiye’de görülen bu makas özellikle son 3 yılda daha da açılıyor. Son 3 yılda en zengin yüzde 1 çok zenginleşirken alttaki yüzde 50’nin durumunda gerileme görülüyor.

Verilere göre 2007’de en zengin yüzde 1’in milli gelirden aldığı pay yüzde 17.4 iken, en alttaki yüzde 50’nin payı yüzde 16.3 civarındaydı. Bu dağılım hemen hemen 2013 yılına kadar yatay seyretti. Fakat sonrasında iki grup arasındaki makas açılmaya başladı. Verilere göre 2016 yılına gelindiğinde Türkiye’de en zengin yüzde 1’in payı yüzde 23.4 olurken, en yoksul yüzde 50’nin payı yüzde 14.6 oldu. Türkiye İstatistik Kurumu’nun eylül ayında açıkladığı veriler, gelir dağılımının 2016’da bozulduğunu göstermişti. Verilere göre, gelir dağılımı konusunda önemli bir referans olan Gini katsayısı 2016’da bir önceki yıla göre artış göstererek 0.404 seviyesine çıktı. Gini katsayısında görülen bu yükseliş gelir dağılımının kötüleştiğini ortaya koyuyor. Zira katsayının 1’e yakın olması gelirin adil dağıtılamadığının göstergesi. Katsayının 1 olması, o ülkenin tüm gelirinin bir kişinin elinde olduğunu gösteriyor. 0’a doğru yaklaştıkça ise gelir dağılımının ideal seviyede olduğu anlaşılıyor. Sosyal refahın önemsendiği Kuzey Avrupa ortalama Gini katsayısı 0.25 seviyelerinde. Son açıklanan veri Türkiye’de son 5 yılın en kötü Gini katsayısının kaydedildiğini gösterdi. 2014 yılında Gini katsayısı 0.391 seviyesine kadar gerilemişti. Fakat takip eden 2 yılda bozulma derinleşti.