Hastalara fazla ışın

Amerika’da bilgisayarlı tomografi taramasından yayılan radyasyonun 29 bin kanser vakasına yol açtığı hesaplanırken Türkiye’de hastalara “fazla ışın” yüklendiği ortaya çıktı. Bu durum resmi belgeye, “... BT’si istenilen hastalara dinamik çekimler uygun şekilde yapılamamakta, dolayısıyla eksik ve yanlış yorumlara neden olmaktadır. Filmlerin tekrarı istendiğinde ise fazla ışın ve kontrast yüklemesine sebep olunmaktadır” ifadesiyle yansıdı.

Türkiye’nin en önemli üniversite hastanelerinden biri olarak gösterilen İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’ndeki iç yazışma bir skandalı da gün yüzüne çıkardı. Radyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ayça Altuğ tarafından Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dekanlığı’na 12 Ekim 2009 tarihinde gönderilen; 16 Ekim 2009’da servislere duyurulması kararı alınan belgede, “bilgisayarlı tomografi cihazının tüpünde arıza meydana geldiği” belirtilerek bir süredir hizmet verilemediğine dikkat çekildi. Yazıda, “Şu an yalnızca işaretleme ve girişimsel işlemler için kullanılan somatom ART konvansiyel tomografi cihazıyla yatan hasta ve acil hastalara hizmet vermekteyiz” denildikten sonra önemli tespit ve uyarılar yapıldı:

Ancak yapılan çekimlerde çözünürlüğün kötü ve işlemin yavaş olması nedeniyle kontrastlı inceleme yapılması gereken durumlarda verilen kontrast yeterli şekilde görüntülenememekte, bunun sonucunda batın içi parankimatöz organlar ve vasküler patolojiler gerektiği gibi değerlendirilememektedir.

Özellikle malignite tetkiki, anemi tetkiki gibi sebeplerden dolayı kontrastlı toraks, batın ve pelvis BT’si istenilen hastalara dinamik çekimler uygun şekilde yapılamamakta, dolayısıyla eksik ve yanlış yorumlara neden olmaktadır.

Filmlerin tekrarı istendiğinde ise fazla ışın ve kontrast yüklemesine sebep olunmaktadır.

Yazısında bu tespitlere ve uyarılara sırasıyla dikkat çeken Prof. Altuğ, Dekanlığa, “Hastalarımıza zararlı olabilecek bu durumdan dolayı sadece klinik acillerle acilden gönderilen ve kontrastlı inceleme gerekmeyen hastalara BT tetkiki istenmesinin daha uygun olacağını” bildirdi.

ABD’deki araştırmanın çarpıcı sonuçları

Archives of Internal Medicine adlı saygın tıp dergisinin, Amerikan Ulusal Kanser Enstitüsü’nün araştırmasına dayandırdığı haberine göre ABD’de 2007’de uygulanan 70 milyon bilgisayar tomografisinin, 29 bin kanser vakasına yol açmış olabileceği hesaplandı. Habere göre sözü edilen 29 bin vakadan 15 bininin ölümle sonuçlanabileceği öngörülüyor. Derginin haberinde, bilgisayarlı tomografi taramalarından yayılan radyasyonun röntgene oranla 100 kat fazla olduğu da anımsatıldı.