İhmaller zinciri

TBMM Soma Komisyonu’nun 301 maden işçisinin hayatını kaybettiği faciada yangın çıktığı alanda incelemelerde “alev sürdürmez” olması gereken tüm ekipmanların tamamen yandığını tespit etti. Komisyon, üretim yapılmayan bir galeride biriken suyun sızmasıyla Ermenek’te yaşanan faciada olduğu gibi Soma’da da eski bir galeride biriken metan gazının yandığı değerlendirmesini yaptı. Komisyonun özel ekipmanlarla yangının başladığı ve faciaya neden olan alandan çektiği görüntüler raporda da yer alacak.

Komisyon üyesi sekiz milletvekili geçen hafta, facianın yaşandığı alana inmişti. Yangının etkisi ve üretim yapılmadığı için faciaya neden olan alanda yoğun bir deformasyon yaşandığı belirlendi.

Eski galeriler faciaya neden oldu

Komisyon üyelerinin tespitlerine göre Eynez ocağında daha önce üretim yapıldıktan sonra boş bırakılan galeri aynı Ermenek’teki gibi faciaya neden oldu. Ermenek’te üretim yapıldıktan sonra hiçbir önlem alınmadan boş bırakılan bir galeride biriken su, işletilen madene geçerek 18 işçinin sular içinde kalmasına neden olmuştu. Soma’da da daha fazla kömür çıkarılması uygun olmadığı için atıl durumda bırakılan bir galeride biriken metan gazının birikerek kazanın yaşandığı noktaya sızmasıyla faciaya neden olduğu değerlendirmesi yapıldı. Söz konusu patlamaya kızışan kömürün neden olduğu düşünülürken, alev sürdürmez olması gereken ekipmanların yanmasıyla açığa çıkan zehirli gazlar facianın boyutunu daha da artırdı.

Alev sürdürmez ekipmanlar küle döndü

Komisyonun yangının başladığı noktada yaptığı tespitlere göre, alev sürdürmez özelliğe sahip ekipmanların kullanılması gerekirken, Eynez’de söz konusu alandaki tüm ekipmanların tamamen yanarak kül olduğu belirlendi. Komisyon çalışmasında oldukça kalın ve yanmaz özellikte kömür taşıma bandının da tamamen yandığı kayıt altına alındı. Eynez’de faciaya neden olan yangının başladığı bölgede komisyon üyesi milletvekilleri alev sürdürmez özelliğe sahip olması gereken elektrik panolarında iki iki telin birbirine elle bağlandığını belirledi. Bunun madende kıvılcıma neden olarak yangının başlamasına neden olabileceği değerlendirmesi yapıldı.

Gaz birikmiş, önemsenmemiş

Komisyonun bir diğer önemli tespiti ise metan gazının biriktiği yönünde değerlendirmeler yapılan eski galeriyle ilgili oldu. Komisyon, ekonomik olarak ömrü tamamlanan ve üretimin durduğu galerilerin kontrollü olarak göçertilmesi ya da küllü su aracılığıyla doldurulması gerekirken, Eynez’deki söz konusu galeriye bu yönde hiçbir önlem alınmadığı belirlendi. Mevcut mevzuata göre eski galerilerin kapatılmasına yönelik bir zorunluluk bulunmadığı belirtilirken, ancak maden içindeki sensörlerle metan gazının yoğun olarak biriktiği alanlara ilişkin önlem alınmamasının açık bir ihmal olduğu ifade edildi. Eynez ocağında yaptığı çalışmalarda normal fotoğraf makinesinin flaşlarının metan gazını patlamasına neden olduğu için özel alev sızdırmaz ekipmanla üretilen makinelerle çekim yapıldı. Söz konusu fotoğraflar komisyonun hazırlayacağı raporda da yer alacak.

‘Bilirkişi heyeti tekrar bölgeye inmeli’

Komisyonun Eynez’de ocağına ilişkin izlenimlerini bu hafta basın toplantısıyla kamuoyuna duyuracak. Komisyon üyesi CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel, kazanın olduğu alanın tamamen girilmez hale gelmeden bilirkişi heyetinin bu bölgeye inerek ek bir rapor hazırlaması gerektiğini söyledi. Türkiye genelinde kömür çıkarma işlemi biten ve terk edilen galerilerin yeni kazalara neden olabileceği uyarısı yapan Özel, “Kaderine terk edilmiş galeriye burada gaz dolmuş, Ermenek’te ise su. İşi biten madenlerin ya usulüne uygun göçertilmesi ya da sensörler yerleştirilerek gaz ve su birikiminin kontrol edilmesi lazım. Bizde madenden çıkarma bitince, iş bitiyor. Ancak yanında başka bir madende faciaya neden olursa tehlike hatırlanıyor” diye konuştu.