İran: Yükümlülükler yerine getirilecek

İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ramin Mihmanperest, İran'ın İstanbul Başkonsolosluğunda düzenlediği basın toplantısında, ülkesindeki nükleer faaliyet ve takas anlaşmasından sonra İran'ın beklentilerine ilişkin bilgi verdi.

Bağımsız ve özgürlüğü inanan tüm ülkelerin nükleer silahlardan arınmış bir dünyaya inanmalarına ve bu yöndeki taahhütlere karşın ABD, Rusya ve bir takım batılı ülkelerin yaklaşık 20 bin nükleer başlığı kendi ülkelerinde bulundurmalarının endişe yarattığını dile getiren Mihmanperest, ABD'nin de kendi başına 9 bin tane nükleer başlığa sahip olduğunu, ancak Pentagon'un 5 bin 130 nükleer silaha sahip olduğunu açıkladığını, bunun da dünya yüzeyini 5 kez dağıtmaya yeteceğini kaydetti.

Mihmanperest, bugünkü dünyanın kitle imha ve nükleer silahlardan bıktığını, tüm bağımsız ülkelerin bu silahların kaldırılması ve diğer ülkelere tehdit unsuru olarak kullanmalarından vazgeçmeleri yönünde istekleri olduğunu, buna karşın yapılan anlaşmalara uymayan ülkelerin nükleer silah ve teçhizatı İsrail'e de verdiklerini vurguladı.
İsrail'in 200 nükleer başlıkla birlikte bölgenin emniyetini tehdit altına aldığını savunan Mihmanperest, nükleer ve kitle imha silahlarından tüm dünyanın arındırılması yönündeki isteklerin yanında, nükleer bilimden barışçıl amaçlarla faydalanmanın bir ihtiyaç olduğunu da vurguladı.

Mihmanperest, nükleer enerjinin temiz ve alternatif bir enerji kaynağı olduğunu savunarak, ''Neden bir takım ülkeler nükleer bilime sahipler, neden bir takım ülkelerin bunu elde etmesine engel yaratıyorlar. Oysa nükleer bilimi barışçıl amaçlarla kullanmak isteyen ülkeler var ve bunu hem ülkelerin ilerlemesi, hem de halkın refah ve konforu için istiyorlar'' dedi.
 

''Olumlu yanıt bekliyoruz"

İran'ın nükleer faaliyetinin de barışçıl olduğunu UAEK'nun kuşkularını içeren 6 konuya ilişkin gerekli yanıtları verdiklerini ve kurumun da hazırladığı 21 raporda ülkesinin nükleer çalışmalarında bir sapma görülmediğini açıkladığını anlatan Mihmanperest, buna karşın ülkelerine yönelik olumsuz bir propaganda yapıldığını bildirdi.

Mihmanperest, Tahran'da faaliyette olan araştırma reaktörünün yakıtı bitmek üzereyken UAEK'ya müracaat ederek yakıt talebinde bulunduklarını ve onların da Amerika, Fransa ve Rusya'nın bu yakıtı temine hazır olduğunu bildirdiklerini ve bunun üzerine 3 ülke ile Viyana'da yaptıkları oturumda, İran''a yüzde 20 yakıt verme karşılığında yüzde 3.5 oranında uranyum almayı önerdiklerini kaydetti.

Barış ve insani amaçla kullanılacak nükleer enerji için bu öneriyi doğru koşul olarak görmemelerine rağmen güven ve işbirliği için bu anlaşmayı kabul ettiklerini, ancak ayrıntılar gündeme gelmeden bu ülkelerin ''İran'a net cevap vermedik ve 1 yıl nükleer silah üretimini geciktirdik'' yönünde açıklamalar yaptıklarını hatırlatan Mihmanperest, bu çıkmaz karşısında değişik ülkelerin bir yol bulunması için öneriler getirdiklerini ve bu kapsamda Türkiye ve Brezilya ile büyük emek harcanarak takası öngören 10 maddelik deklarasyonun 3 ülkenin Dışişleri Bakanları tarafından imzalandığını bildirdi.
Mihmanperest, şunları kaydetti:

''Biz bu deklarasyonun imzalanmasını çok büyük bir başarı olarak görüyoruz. Bu deklarasyon dünyada bir işbirliği zemini yaratmıştır. 10 maddeye uyarak yakıt takasına hazırız. UAEK ve Viyana Grubundan bu beklentimize olumlu yanıt vermesini bekliyoruz. UAEK'dan yanıt aldıktan sonra biz bu grupla resmi yazılı bir anlaşma yapacağız ve bir ay içinde yaklaşık 1200 kilo uranyuma karşılık 120 kilo zenginleştirilmiş uranyumun takas için hazır olması lazım. Bu uranyum Türkiye'de emanet edilecek. Ve Türkiye'de bulunduğu müddetçe ajans ve İran tarafından yakıtın Türkiye'deki barındırma nevi hakkında gereken denetim yapılacak. Böyle bir deklarasyon tüm dünyada yapıcı bir işbirliğinin sağlanması için çok büyük hareket yaratacaktır. Yapıcı işbirliği tahrip edici tutumlardan daha çok tercih edilmeli. Birtakım ülkelerin nükleer bilimi barışçıl alanda kullanmaları sağlanmalı.''

Basın mensuplarının sorularını da yanıtlayan Mihmanperest, 57 İslam ülkesi tarafından da himaye edilen deklarasyonun yeni işbirliği yolunu açtığını söyledi.
Mihmanperest, deklarasyonun İran ile Türkiye arasındaki ilişkilerin çok daha derin ve stratejik olduğunu da gösterdiğini dile getirerek, şunları kaydetti:

''Tahran'ın 120 kilogramın dışında zenginleştirilmiş uranyuma ihtiyacı yok. Deklarasyon konusunda da çok ciddiyiz. Biz ve tüm dünya bağımsız ülkeleri, UAEK ve Viyana grubunun yanıtını bekleyeceğiz. Bu deklarasyonunun uygulanması ve Viyana Grubu ile anlaşma çerçevesinde bizim ihtiyaçlarımız giderilecektir. Bu da çok ulumlu bir ortam ve işbirliği imkanı yaratacaktır. Tüm ülkelerin bu yapıcı olumlu ortama katılmasını bekliyoruz. Yakıt takası bizim için öncelikli.
Olumlu yanıt alırsak, bundan sonraki süreçte büyük bir işbirliği olacağını ilan ediyoruz. Bu olumlu ortam oluştuktan sonra işbirliği imkanlarını konuşacağız. 240 milletvekili bu deklarasyonu imzaladı. Bunun çok büyük bir adım olduğunu söyleyebilirim. İran, Türkiye ve Brezilya çok büyük bir fırsat hazırladılar. Diğer ülkelerin de bu fırsata katkı sunmasını bekliyoruz. Umarız bu fırsatı kaybetmesinler.''