İşçi sendikalarının kıdemle imtihanı

Çalışma Bakanlığı mı yoksa Maliye Bakanlığı mı tarafından hazırlandığı belli olmayan; kıdem tazminatlarının bir fonda toplanmasını ve ödemelerin buradan yapılmasını öngören taslak için Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkanı Erol Ekici, “Bu yeni bir takıyye” yorumu yaptı. Yüzlerce yıllık mücadeleyle elde edilmiş ve uğruna büyük bedeller ödenmiş hak ve özgürlükleri korumaya kararlı olduklarını söyleyen Ekici, Türk-İş’i işaret ederek, “Aynı kararlılığı, ‘tazminat hakkımıza dokunulması bizim için genel grev sebebidir’ diyenlerden de bekliyoruz” dedi. “Böylesi bir taslağı tartışma konusu bile yapmayacaklarını söyleyen” Türk-İş temsilcileri ise bugün Taksim’de bir basın toplantısıyla görüşlerini açıklıyor.
 

Önce yandaş medyaya...

Ekici, Kıdem Tazminatının İşçinin Bireysel Hesabına Yatırılması Hakkındaki Kanun Tasarısı’na ilişkin, “DİSK, kazanılmış haklarımızın elimizden alınmasına da devlet baskısına da antidemokratik uygulamalara da karşı çıkacaktır” dedi. Türkiye’de, işçi sınıfının mücadelesi sonucunda ete kemiğe bürünmüş kıdem tazminatının mevcut uygulaması konusunda çalışanların “köklü” sorunları bulunmadığını söyleyen Ekici, “Sorunu olanlar, işçinin, emekçinin yıllarca birikmiş alınterinin karşılığı olan tazminatın da kasalarında kalmasını isteyen para babalarıdır. İşçilerin ve örgütlerinin görüşlerine başvurmadan hazırladıkları fon tasarılarını, sanki bir sorun varmış gibi ‘tartışma’ yaratmak için, kırk türlü hile ve yaldızlı sözlerle allayıp pullayarak yandaş medyaya servis etmektedirler” dedi.

Bu tartışmalarla yapılmak istenilenin, çalışanların en temel haklarından birini daha yok etmeye çalışmak olduğunu belirten Ekici, “İnsanın insanca yaşayabileceği alanı gittikçe daraltan; güvencesizliği, geleceksizliği, işsizliği, sefaleti, adaletsizliği ve hukuksuzluğu ‘kaderimiz’ haline getiren AKP’nin çalışanlara ve halka vaat ettiği yalanlarla ve riyakârlıklarla dolu ‘cennet’ masalları, esasında milyonlarca yoksulun, emekçinin ‘cehennem’inden başka bir şey değildir” ifadelerini kullandı.
 

Tasarıda neler var?

- Taslağa göre işçiler işten atılsa da kendi ayrılsa da 15 yılı doldurmadan kıdem tazminatına dokunamayacak. Zira kıdem artık fondan ödeneceği için işverenle işçinin böyle bir ilişkisi kalmayacak. Bu da işten atılmaları artıracak.

- Askere giden veya evlenen kıza da kıdem tazminatı yok. 15 yıl sigortalılık süresini dolduran ve adlarına 3 bin 600 gün (10 yıl) prim yatırılanlar tazminatın yarısını istedikleri zaman çekebilecek. İkinci ve sonraki kullanımlarda 1800 gün prim yatırılması zorunlu. Tazminatın tamamına emekli olanlar ve malullük aylığı bağlananlar sahip olacak.

15 güne indi

- Kıdem Tazminatı Fonu’nun geliri çalışanların brüt maaşı üzerinden işverenlerin ödeyeceği yüzde 4’lük paydan oluşacak. İşçilerden herhangi bir kesinti olamayacak. Devlet de herhangi bir pay koymayacak. Ancak yüzde 4’lük pay, işverenlere ağır yük getireceği için bu payın neredeyse yarısı İşsizlik Sigortası Fonu’ndan kaydırılacak. Şimdiye kadar İşsizlik Fonu’na işçiler adına yüzde 2’lik pay yatırılan işverenin bu payı, yüzde yarıma inecek. Böylece Kıdem Tazminatı Fonu’nun işverene maliyeti gerçekte işçinin maaşının yüzde 2.5’i düzeyinde olacak. Bu da aslında kıdem tazminatının bir yıl 30 günlük ücret üzerinden yapılması yerine 15 hatta 10 günlük ücret üzerinden hesaplanması anlamına gelecek.
 

Şirketi, işveren seçecek

- Fon, emeklilik şirketlerine yatırılacak, bu şirketleri işveren tarafından seçilecek. Fonları BES’i yöneten portföy yönetim şirketleri yönetecek.

- Kıdem tazminatının yarısının ya da tamamının çekilmesi halinde vergi kesintisi yapılacak.

- Taslakta işverenin ödediği prim vergi dışı bırakılırken fonda değerlenen paranın faizi veya getirisi vergi dışı bırakılmıyor. Gelir Vergisi Yasası’nın 94’üncü maddesine göre bu oran yüzde 25. Fakat oranı Bakanlar Kurulu’nun indirme veya yükseltme hakkı var. Böylece şimdiye kadar ihbar tazminatında olan vergi kıdem tazminatına da getirilmiş olacak.

- Çalışanlar ev satın almak için fonda biriken parasının yarısını çekebilecek. Ev alırken çekilen paranın faizi için de vergi kesintisi yapılacak.