IŞİD petrolü iddialarını 4 uzman yorumladı

‘Yeni kanıtlara bakmalı’

Gazeteci-yazar Ceyda Karan:

“IŞİD’in Deyr ez Zor petrollerinin Türkiye üzerinden dünyaya pazarlaması iddiaları yeni değil. Son 1.5 yıldır Batı medyası yazıp çiziyor. ABD Hazine Bakanlığı meseleyi araştırıyor. Rusya’nın iddiaları onlar için bildik. Lakin Erdoğan ve ailesine dair net belgeler olmadıkça üzerine atlamazlar. İddialarda dikkat çeken üç rota var. İkisi anlaşılır, Reyhanlı ve Zaho. Ama Kamışlı-Nusaybin hattı pek tuhaf. Orada Kanton yönetimi ve savunma güçleri IŞİD’le savaşta. Göz yummaları imkânsız. Üstelik Kamışlı sınırını Suriye yönetimi tutuyor. Rusya’nın yeni kanıtlarına bakmak gerekecek.”

‘Ruslar peşini bırakmaz’

Gazeteci-yazar Fehim Taştekin:

“Ben Hacıpaşa, Sarsarin ve Beşaslan’da boru hatlarıyla Türkiye’ye mazotun nasıl pompalandığını yakınen biliyorum. Ruslar ise farklı bir ölçekten bahsediyor. Sahada geçiş güzergâhlarını kontrol eden farklı silahlı grupların nemalandığı bir çarka doğrudan hükümetleri dahil ediyor. Türkiye destekli grupların olduğu Azez hattından Reyhanlı’ya petrol sevkiyatının yapıldığı iddiasına itirazım yok. Habur’dan geçtiği söylenen güzergâhla muhtemeldir.

Kuşkuyla baktığım iddia Kamışlı- Nusaybin hattı. Bu kapı hem rejimin elinde, hem kapalı, hem de o kapıya giden yollar yerleşimlerden geçiyor. Ben Kamışlı’da tek bir tankere ya da bunu gören birine rastlamadım.”

‘Bu iddia fazla fantastik’

Gazeteci-yazar Aslı Aydıntaşbaş:

“Putin’in ortaya attığı Bilal Erdoğan’ın IŞİD petrolü aldığı iddiasını çok ciddiye alınır bulmadım. Şu doğru, IŞİD petrolünün bir bölümünü de Türkiye üzerinden çıkartıyor, bir bölümünü rejime satıyor, bir bölümünü de Irak Kürdistan bölgesi üzerinden geçiriyor. Ancak bunun Erdoğan’la IŞİD arasında gizli bir anlaşmayla olduğunu düşünmek fazla fantastik geliyor. Türkiye IŞİD gerçeğine geç uyandı, uzun süre tolere etti. Ama bu petrol satışıyla desteklediği anlamına gelmiyor.”

‘Reddetmek zor’

Gazeteci-yazar Tolga Tanış:

“Kuzey Irak ve Türkiye arasında Bağdat yönetimi bypass edilerek yürütülen, merkezi hükümetin kontrolünden uzak petrol ticareti Irak’a geçirilen IŞİD petrolünün Türkiye üzerinden uluslararası piyasalara erişimini kolaylaştırıyor. Türkiye’nin bu konudaki en büyük sorumluluğu, Kuzey Irak’la yapılan petrol ticaretinin şeffaflıktan uzak biçimde sahibi gizlenen tek bir şirkete imtiyaz olarak sunulması.

Söz konusu şirketin uluslararası işlemlerinin en azından 2014 başı itibarıyla, şimdi Enerji Bakanı olan Berat Albayrak’ın bir dönem CEO’luğunu üstlendiği Çalık Holding’in yöneticileri tarafından yürütülmesi ise konuyu başka bir boyuta taşıyor. Putin’in iddia ettiği gibi IŞİD’in Türk Hükümeti ile petrol ticareti yaptığını gösteren somut bir kanıt şu aşamada yok. Ancak bazı Türk yetkililerinin böyle bir ticarete dolaylı da olsa dahil olup olmadığını da kategorik olarak reddetmek bence aynı şekilde şu aşamada mümkün değil.”