‘Kadınlar resim yapamıyor’

II. Dünya Savaşı sonrası Avrupa sanatının en önemli kişiliklerinden Georg Baselitz, “Kadın sanatçıların en büyük sorunu nedir, biliyor musunuz? Hiçbiri doğru dürüst resim yapamıyor” diyerek büyük bir tartışmanın kapısını açtı. Leeds Üniversitesi toplumsal ve eleştirel sanat tarihi profesörü Griselda Pollock da, Baselitz’in bu açıklamasını, “Erkeklerin kadınlardan daha iyi olduğu görüşünden daha sıkıcı bir görüş olamaz. Saçma bir görüş olduğu apaçık” diye yanıtladı.

75 yaşındaki Alman sanatçı Baselitz’in, Der Spiegel’e yaptığı açıklamada, Artemisia Gentileschi ve Frida Kahlo’dan Bridget Riley ve Paulo Rego’ya, kadın sanatçıların yüzlerce yıllık tarihini bir çırpıda yok saydığı, kadınların büyük ressam olmanın temel özelliğinden yoksun olduklarını ileri sürdüğü belirtildi.

5 yıl önce Kraliyet Akademisi tarafından yaşayan en büyük sanatçılardan biri olarak nitelenen Baselitz’in, “Kadın sanatçılar piyasanın sınavından, değer sınavından geçemiyorlar; piyasa her zaman olduğu gibi haklı” demesi de, piyasayı sanatın tek ölçütü olarak görmesi açısından sert bir biçimde eleştirildi.

Baselitz, “Sanat akademilerindeki öğrencilerin çoğunluğu bugün hâlâ kadın olmasına karşın, kadınlar çok iyi resim yapamıyorlar, bu bir gerçek” dedi. Agnes Martin, Cecily Brown ve Rosemarie Trockel’in birer istisna olduğunu vurgulayan Baselitz, Paula Modersohn-Becker’e övgüler yağdırmakla birlikte, “Ama o da ne bir Picasso, ne bir Modigliani, ne bir Gauguin” dedi.

Sanat tarihçisi Pollock ise, Baselitz’e karşı çıkarak şunları söyledi: “Yalnızca pek az erkek çok iyi resim yapıyor ve bu da onların erkekliklerinden değil, kendi bireyselliklerinden kaynaklanıyor. İnsanların algılarının değişmesi gerekiyor. Baselitz, bazı istisnalar dışında kadınların çok iyi resim yapmadığını söylüyor. Oysa bazı istisnalar dışında erkekler de çok iyi resim yapmıyor.”

“Sanat Dünyasında Yedi Gün” adlı kitabın yazarı Sarah Thornton da, Baselitz’e kesinlikle katılmadığını belirterek “Piyasa her zaman yanılır; piyasayı kalitenin işareti saymak yanıltıcı bir yola sapmaktır. Baselitz’in bu yola saptığını görmek beni çok şaşırttı” dedi.

Baselitz’in en yüksek fiyata satılan yapıtı 2011’de 3.2 milyon sterline alıcı bulan “Spekulatius” olmuştu. Kadın sanatçı Yayoi Kusama’nın bir resmi 3.8 milyon sterline, Bridget Riley’nin bir yapıtı ise 2.5 milyon sterline satılmıştı.