Kalp krizi ani ölümlerin başında geliyor

Memorial Şişli Hastanesi Kardiyoloji Bölümü‘nden Uz. Dr. Özlem Batukan Esen 11- 17 Nisan Kalp Sağlığı Haftası’nda, gençlerde kalp hastalıkları ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

 
Kalp krizinde gençler yaşlılara göre daha şanssız

Yaşlandıkça damarlar arasında ‘köprü damarları’ oluşmaktadır. Bu durumda kalp, herhangi bir damar tıkanmasında diğer damardan kan alarak beslenmeye devam edebilmektedir. Gençlerde böyle bir yapı oluşmadığı için krize hazırlıksız olan kalp aniden durup, ölüme sebep verebilmektedir. Kişiyi hayatta bırakan bu ortamlar 50 yaşından sonda gelişmektedir. Ancak gençlerin kalbi buna hazır olmadığı için kriz ile birlikte ölüm ortaya çıkmaktadır. Kalp krizi olduğu zaman 50 yaşındaki bir insan hastaneye yetiştirilebilirken, daha genç bir kişi hastaneye ulaştırılamadan hayatını kaybetmektedir. Çünkü yaşlıları hayatta bırakan kalbi krize hazırlayan köprü damarları gençlerde bulunmamaktadır.

Uyuşturucu kullanımı da gençlerde kalp krizi nedenleri arasında başı çekiyor

Gençler arasında kalp krizine neden olan bir başka etken de uyuşturucu kullanımı. Kokain, marihuana ya da hap gibi maddeler, kalp krizinin en önemli nedenlerinden biri. Özellikle kokainin direkt kalp krizine neden olan bir etkisi var. Sigara ve alkol gibi kola tüketimi de gençler arasında çok yaygın. Kola, kalp hızını olumsuz yönde etkileyen bir içecek. O nedenle tüketiminin minimuma indirilmesini öneriliyor.  
 

Beden eğitimi derslerine dikkat!

12-13’lü yaşlarda beden eğitimi derslerinde öğrenciler ani kalp ölümü nedeniyle kaybedilmektedir. Burada altta yatan en önemli faktör, ailesel faktörlerdir. Ailede mutlaka erken ve ani ölümlerin araştırılması gereklidir. Bu tür ölümlerde gencin ailesinde ani ölüm olanların oranı, % 30’dur. Yapısal kalp hastalıkları bozuklukları, kalp ritim bozuklukları ve kalp kası hastalıkları ani ölümlerin en önemli nedenlerindendir. Bu tür ölümlerin nedeni kalp krizi değildir ama aşırı adrenalin deşarjı nedeniyle ortaya çıkan ritim bozukluklarıdır. Bunu önceden öngörmek şu anki şartlarda mümkün olmasa da çocukların küçük yaşlardaki şikayetlerinin dikkate alınması çok önemlidir. Nefes daralması ve çarpıntı gibi şikayetler dile getiren çocukların daha erken doktora götürülmesi gerekmektedir.
 

Sporculardaki ani ölümlerin nedeni % 70-80 kalp krizi kaynaklı
 
Spor esnasında gerçekleşen kalp krizlerinde stres faktörünün önemli olduğu düşünülmektedir. Kalp duvarında oluşan kolesterol içeriği yoğun plaklar, strese bağlı olarak yırtılır. Yoğun stres altındaki rekabet sporları yapan sporcularda adrenalin seviyesi yükselir ve bunun içine bazı ilaç kullanımları da eklendiğinde bu plaklar yırtılır. Bu plak yırtıkları pıhtılaşarak aniden damarların tıkanmasına neden olabilir. Bu da kalp krizinden ölümleri beraberinde getirir. Futbol, basketbol gibi rekabet gerektiren sporlar genç sporcular için çok daha fazla risk taşımaktadır.
 

Ani ölüm riski halı saha maçlarında da var

Halı saha maçlarında kalp krizine bağlı ani ölümlerin ortaya çıkmasının nedeni, oyuncuların profesyonel sporcu olmamaları. Çünkü haftada bir kez halı sahada maç yapan amatör sporcular yeterli kondisyona sahip değil, düzenli olarak spor yapmıyor ve hareketsiz yaşıyor. Bu hareketsizlik, haftada bir yapılan maç ile yüksek adrenalin deşarjını ve kalp krizinden ölümü getiriyor. Gençlerin halı saha maçlarında kaybedilmesinin altında da stres yüzünden damar içindeki plakların yırtılması ve kalp krizi oluşması yatıyor. 
 

Yaşınız genç de olsa kalp sağlığınızı kontrol altında tutun
 
Kalp krizini önceden teşhis edebilmenin tek bir yolu yok. Sporcuların sahada kaybedilmemesi için ayrıntılı tetkiklerin çok titiz bir şekilde yapılması gereklidir. Özellikle rekabet gerektiren sporlarla uğraşanların yıllık olarak, tüm kolesterol profili, genetik risk marker’i olabilecek kan tahlilleri ve bunların yanında ekokardiyografi ve efor testleri incelemeleri yapılmalıdır. Riskli gruplar yani birinci derecede yakınlarında ani ölüm hikayesi bulunanlar, kalp kasında kalınlaşma oluşmuş sporcular, kas hastalığı olanlar üst tetkiklere yönlendirilmelidir. T Dalga Alternansı yüksek riskli kişilerde uygulanması gereken bir tetkiktir. Risk gruplarında birinci basamak olarak kullanılmalıdır.