Kanser araştırmasında çevre dostu naylon keşfi

ABD'de Duke Kanser Enstitüsü'nden bilim insanlarının 2008-2009 yıllarındaki kanser araştırması sırasında yaptıkları keşfin, naylon üretimininin en önemli tamamlayıcı parçası olan adipik asitin daha ucuz ve çevreyi kirletmeyen bir yöntemle üretilmesini mümkün hale getirdiği bildirildi.

Halıcılıktan, döşemeciliğe, oto parçalarından giysilere kadar pek çok alanda yaygın kullanımı bulunan naylonun üretiminde elzem bir madde olan adipik asitin üretimi için fosil yakıtı kullanılıyor. Ancak bu maddenin arıtılması sürecinde ortaya çıkan kirlenme, küresel ısınmanın başlıca nedenleri arasında yeralıyor.

Ucuz şekerden çevre kirliliğine yol açmayacak adipik asiti üretme çabaları, 2-hidroksiadipat dehidrojenaz dizilerindeki kritik öneme sahip bir enzimin üretilmesinin başarılamamış olması nedeniyle şimdiye kadar sonuçsuz kalıyordu.

Ancak 2008-2009 yıllarında yapılan kanser araştırmasının ortaya çıkardığı bir genetik mutasyon sayesinde, çevreye zarar vermeyen naylon üretimi konusundaki en büyük engel artık ortadan kalkmış oldu.

Nature Chemical Biology dergisinde dün yayımlanan araştırmada, söz konusu kanser araştırmasında bulunan, ''glioblastomata'' ve benzeri beyin tümörlerinde görülen bir enzimin işlevini değiştiren genetik mutasyonunun çevre dostu naylon üretiminin önünü açtığı bildirildi.

Araştırmada, kanser araştırmasında keşfedilen, izositrat dehidrojenaz adlı enzimin işlevini değiştiren genetik mutasyonun, homoizositrat dehidrojenaz adlı maya ile bakterilerde bulunan benzeri bir enzim üzerinde yolaçtığı işlevsel değişikliğin, çevre dostu naylon üretiminde ihtiyaç duyulan enzimin üretilmesini mümkün kıldığı belirtildi.

Kanser araştırmasının bilim ekibinde de yeralan, Dr. Zachary J. Reitman başkanlığındaki araştırmacılar, kanserde görülen işlevsel mutasyonun, benzer enzimlere uygulanmasının, ucuz şekerden çevre dostu adipik asit üretilmesinin önündeki en büyük engel olan, 2-hidroksiadipat dehidrojenaz dizisindeki kritik öneme sahib enzimin üretilmesini mümkün hale getirdiğini ortaya koydu.

Kanser araştırmasının bilimsel ekibinde yeralan ve dergide yayımlanan araştırmada da uzman yazar olarak görev alan, Patoloji Profesörü Hai Yan, kanser araştırmasında yapılan keşfin, tıbbi araştırmalara yapılan yatırımın nasıl diğer önemli problemlerin çözümüne de katkı sağladığını gözler önüne serdiğini vurguladı.

Bilim insanları, ucuz ve çevre dostu naylon üretiminin önündeki en önemli engeli ortadan kaldıran bu keşiften sonra atılacak adımın adipik asit üretim sürecini esaslı bir şekilde artırmak olduğunu ve bunun da hatırı sayılır ölçüde büyük bir girişim gerektirdiğine dikkati çekiyor.