Kıbrıs'ta çekilme bilmecesi

Kıbrıslı Türk ve Rum liderlerin 18 aydır yürüttüğü müzakereler Cenevre’de önceki gün düzenlenen beşli zirveyle tarihi bir dönemece girerken pazarlıklar da kızışıyor. Cenevre’de KKTC ile Güney Kıbrıs liderlerinin yanı sıra garantör ülkeler Türkiye, Yunanistan ve Britanya’nın dışişleri bakanı seviyesinde katıldığı toplantı önceki gün geç saatlere kadar sürdü, ancak toplantıdan nihai bir sonuç çıkmadı. Taraflar müzakerelerin süreceğini duyurdu.

Gelişmelere ilişkin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’dan dün dikkat çekici açıklamalar geldi. İstanbul’da cuma namazı çıkışında zirveyi değerlendiren Erdoğan, Güney Kıbrıs ve Yunanistan’ın farklı beklentiler içerisinde olduğunu belirterek “Türkiye’nin olmadığı bir garantörlüğü asla beklemeyin” diye konuştu. Erdoğan, “Biz ilanihaye oradayız. Türk askerinin tamamen çekilmesi diye bir şey söz konusu olamaz. Eğer böyle bir şey düşünülüyorsa her iki tarafın da askerlerini tamamıyla buralardan çekmesi gerekir” diye devam etti.

‘Maraş bırakılabilir’

Federe Kıbrıs için harita önerisinde de bulunan Erdoğan, “Maraş’ı tamamen halkın istifadesine sunmak istiyorsanız bizim teklifimiz var. Erenköy ile Güzelyurt arası birleştirilmek suretiyle burası Türk yönetimine bırakılır, aynı şekilde açık Maraşkapalı Maraş da Güney Kıbrıs’a bırakılır. Yok Karpaz bize bırakılsın, yok orası bize bırakılsın, böyle bir şey olamaz” dedi. Bir dönem Türk, dört dönem Rum başkanlığına da karşı çıkan Erdoğan, dönüşümlü başkanlığın 1’e 2 dönem yapılması gerektiğini söyledi.

Gelgelelim ki Atina ve Rumlar garantörlüğün tamamen sona ermesinden yana. Cenevre’deki konuşmasına “Allah zar attı, bizi dünyanın bu köşesine yanyana bıraktı” diye başlayan Yunan Dışişleri Bakanı Nikos Kotzias, “Askerin çekilmesi için geçiş süreci olabilir, ancak bir AB ülkesinde garantiler ve yabancı askerler olamaz. Güvenlik, uluslararası bir polis gücüyle çözülebilir” demişti. Erdoğan’ın açıklamasının ardından Türk “işgali” sona ermeden Kıbrıs’a adil bir çözüm getirilemeyeceğini söyledi.

1974’te bölünen Kıbrıs’ta barış için tarafların ilk harita takasına sahne olan BM arabuluculuğundaki Cenevre görüşmeleri 18 Ocak’ta teknik heyetler nezdinde sürecek. Rum lider Nikos Anastasiadis’e göre uzmanlar “radikal şekilde farklı” güvenlik düzenlemelerinde uzlaşabilirse siyasi müzakereler için de masaya dönülecek.

Juncker’la ‘atıştılar’

Öte yandan zirvede Türkiye’yi temsil eden Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker arasında söz düellosu yaşandığı öne sürülüyor. Kıbrıs gazetesi Yeni Düzen’in haberine göre Çavuşoğlu’nun üyelerinin AB’yi terkettiği yönündeki esprisi üzerine mikrofonunu açan Juncker “Para lazım olunca bizi hatırlarsınız” dedi. Bunun üzerine Çavuşoğlu da “Bize Suriye için üç milyar avro söz verdiniz ama daha ödemediniz” yanıtını verdi.