Komşuyla şimdi de zeytin peynir anlaşmazlığı

Yunanistan, ''Kalamata Zeytini'' ve ''Feta Peyniri'' isimlerinin Türk üreticileri tarafından kullanımının engellenmesini isterken, Türk Patent Enstitüsü konuyla ilgili bir coğrafi işaret başvurusu yapılmadığını, bu ibarelerin kullanımının engellenmesinin mümkün olmadığını bildirdi.

Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) internet sitesinde, genel sekreterlik tarafından üyelere yönelik yayınlanan duyuruda Türk-Yunan Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) 4'üncü dönem toplantısında iki ülke arasında bir ''Mahreç İşaretlerine Dair Uzmanlar Toplantısı'' düzenlenmesinin gündeme getirildiği belirtildi.

Bu kapsamda Yunan tarafınca Yunanistan menşeli ürün olarak tescil edilmiş ''Feta Peyniri'' ve ''Kalamata Zeytini'' gibi bazı ürünlerin Türk üreticiler tarafından kullanıldığının bildirildiği, bu ürünlerin Türkiye'de pazarlanmasının durdurulmasının istendiği kaydedildi.
EİB duyurusunda konuyla ilgili şu ifadelere yer verildi:

''Ülkemiz ile Yunanistan arasında coğrafi işaretler alanındaki ilişkilerin tek yanlı olarak ele alındığı anlaşılmakta olup sadece ülkemiz şirketleri tarafından gerçekleştirildiği iddia edilen ihlallerin değil Yunan şirketler tarafından gerçekleştirilmiş ihlallerin de tespit edilerek konunun benzer konu başlıkları ile birlikte bir bütün olarak değerlendirilmesi gerektiği Ekonomi Bakanlığımız tarafından düşünülmektedir.''

Duyuruda EİB üyesi firmalardan, Ekonomi Bakanlığı tarafından değerlendirilmeye alınması için coğrafi işaretler alanında Yunan şirketlerinin benzer mahiyetteki ihlallerin bildirmesi istendi.
 

TPE'nin görüşü

Açıklamada, Türk Patent Enstitüsü (TPE) tarafından konuyla ilgili bilgi notuna da yer verildi.
''Feta Peyniri'' ve ''Kalamata Zeytini'' gibi bazı ürünlerin marketlerde bu isim altında yer aldığı bildirilerek, ürünlerin pazarlanmasının durdurulmasının talep edildiğinin belirtildiği bilgi notunda şu ifadelere yer verildi:

''Feta Peyniri ve Kalamata Zeytini ile diğer AB kaynaklı coğrafi işaretlerin, sadece AB'deki korumasına dayalı olarak, ülkemizde de korunacağı yönünde bir değerlendirme yapılması, 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı kapsamında mümkün bulunmamaktadır.

Buna karşılık yabancı ülke kaynaklı coğrafi işaretlerin de korunması mümkündür. Marketlerde satılan ürünlerde Kalamata Zeytini ve Feta Peyniri gibi ibarelerin kullanımının engellenmesi, Türkiye'de coğrafi işaret korumasına haiz olmadıkları için mümkün değildir.

Bu korumanın elde edilebilmesi için, Türk Patent Enstitüsüne coğrafi işaret başvurusu yapılması gerekmektedir. Hâlihazırda söz konusu ürünler için ülkemize herhangi bir başvuru yapılmamıştır.''

Avrupa adalet divanının kararı

Yunanistan'ın geleneksel peyniri olarak bilinen ve Türkiye'deki bazı beyaz peynir çeşitlerine benzeyen feta peyniri pastörize edilmemiş keçi ya da koyun sütünden yapılıyor.
Feta peynirini Alman ve Danimarkalı üreticilerin de aynı isimle pazara sunması üzerine Avrupa Komisyonu, Yunanistan'ın feta peynirlerinin isim hakkını elinde tutması yönünde karar almış, itirazlar üzerine Avrupa Adalet Divanı, Komisyon kararını onayarak feta peynirinin isim hakkını Yunan şirketlerine vermişti.

Türkiye'de özellikle sofralık zeytin üretiminin yoğun olduğu bölgelerde yetişen ''Tekir Zeytini'' ve ''Eşek Zeytini'' adıyla bilinen iri boyutlu zeytin çeşitlerine benzeyen Kalamata Zeytini ise Yunanistan'ın belli bölgelerinde yoğun olarak yetiştiriliyor. Kalamata zeytin çeşidi olmanın ötesinde iri zeytinler için kullanılan bir salamura yöntemi olarak biliniyor.