Kuruluşunun 72.Yılında "Köy Enstitüleri" sergisi

Suna ve İnan Kıraç Vakfı İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, Cumhuriyet tarihinin en dramatik değişim süreçlerinden Köy Enstitülerine odaklanan, arşiv belgeleri, fotoğraflar, kişisel eşyalar ve tanıklıklarla önemli bir döneme ışık tutan: “Düşünen Tohum, Konuşan Toprak: Cumhuriyet’in Köy Enstitüleri 1940-1954” sergisini açıyor.

Sergi, Köy Enstitüleri’nin kuruluşunun ertesi günü olan 18 Nisan Çarşamba günü İstanbul Araştırmaları Enstitüsü sergi salonunda ücretsiz olarak İstanbulluların ziyaretine açılacak.

İsmail Hakkı Tonguç Belgeliği Vakfı işbirliğiyle hazırlanan “Düşünen Tohum, Konuşan Toprak: Cumhuriyet’in Köy Enstitüleri 1940-1954”sergisine iki ciltlik serge katalogu da eşlik edecek.

1935 yılının ortalarında, Atatürk’ü en çok rahatsız eden konulardan biri Türk köylüsünün yüzde doksana yakınının okuma-yazma bilmemesiydi. Cumhuriyet’i yaşatma ve bu topraklarda yeni bir insan tipi yetiştirme amacıyla, dönemin İlköğretim Genel Müdürü İsmail Hakkı Tonguç önderliğinde 17 Nisan 1940’ta kurulan Enstitülerle, köyden alınan çocukların eğitilip tekrar köye yollanarak halkın bu geniş kesiminin aydınlanması hedeflenmişti. Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel ile Tonguç 28 Aralık 1938’den 1946’ya kadar ilköğretim seferberliğinin ikilisi olarak birlikte çalıştılar. 1939 Temmuz ayında ilk Milli Eğitim Şûrası toplandı. Şûrada Tonguç’un “İlköğretimi Planlama” ile ilgili raporu tartışılıp kabul edildi. 1946’da dış ve iç baskılarla yavaşlayan süreç sonunda, 1954’te Enstitüler kapatıldı. Fırsat eşitliği ve demokratikleşme yönündeki bu dev atılımın yolu tıkandı.

www.iae.org.tr