MEB'e eleştiri: Sınava talep azalmadı

TEDMEM’in 2018 yılına ilişkin raporunda liselerin “nitelikli-niteliksiz” denilerek ayrıştırılmasına tepki gösterildi. Raporda, “Merkezi sınavla öğrenci alan okulların, her ne sebeple olursa olsun, nitelikli okullar olarak etiketlenmesi ve diğer okullara yönelik olumsuz bir algı oluşturulması ‘herkes için nitelikli eğitim’ anlayışına ters düşmektedir” denildi.

Türk Eğitim Derneği’nin (TED) düşünce kuruluşu TEDMEM’in 2018 Eğitim Değerlendirme Raporu’nda eski Bakan İsmet Yılmaz’ın sınavla öğrenci alacak okulları “nitelikli” olarak belirtmesine ve sınav sistemine ilişkin eleştiriler şöyle:

Veri yok
“Eğitim sisteminin sınav odaklı yapısı dikkate alındığında sınavla öğrenci alan okulları ‘nitelikli’ kılan faktörün öğrenci başarısı olarak algılandığı açıktır. Bu algı, yıllar içinde öğrencilerin akademik başarılarına göre ayrıştırıldığı, ortaöğretim kurumlarının hiyerarşik olarak sıralandığı bir uygulamanın sonucudur. Ampirik olarak, ‘nitelikli’ okul şeklinde ayrıştırılan okulların daha yüksek başarıya sahip öğrencilerin bir araya toplanması dışında, diğer okullardan hangi özellikleri veya nitelikleri ile ayrıştığına dair bir veri bulunmamaktadır. Merkezi sınavla öğrenci yerleştirilecek liselerin belirlenmesinde bir ölçüt sorunu vardır.”

Anayasaya aykırı
Nitelikli eğitime erişim hakkının anayasal bir hak olduğu vurgulanan raporda, “Bazı okulların ‘nitelikli okul’ olarak adlandırılması her ailenin çocuğuna iyi bir eğitim sağlama adına bu okullara yönelmesine neden olmaktadır. Merkezi sınavla öğrenci alan okulların, her ne sebeple olursa olsun, nitelikli okullar olarak etiketlenmesi ve diğer okullara yönelik olumsuz bir algı oluşturulması ‘herkes için nitelikli eğitim’ anlayışına ters düşmektedir. Sekizinci sınıftan mezun olan öğrencilerin yüzde 84’ü merkezi sınava girmek üzere başvuruda bulunmuş, yüzde 81.46’sı merkezi sınava katılmıştır. Bakanlık tarafından öngörülenin aksine yeni uygulama, sınava yönelik talebi azaltmada etkili olamamıştır” eleştirisi yer aldı.

Raporda, “Amacın sınırlı sayıda kuruma sınavla öğrenci seçmek olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Ancak öğrencilerin yalnızca yüzde 10’unu seçme amacı taşıyan merkezi sınavda kullanılacak testlerde soru sayısı, derslerin ağırlık katsayıları gibi teknik değişiklikler ötesinde esasta bir değişimden söz etmek mümkün değildir” denildi.