Mehmet Şimşek: Dünyada Türkiye algısı bozuk

Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, son dönemde yurtdışında Türkiye algısının bozulduğunu, bunun da gerçekliği kısmen etkilemekte olduğunu söyledi. Son 15 yılda Türkiye’nin birçok dış şok yaşadığını belirten Şimşek, “Türkiye’deki OHAL durumu, dünyadaki algısı, Türkiye’nin verdiği tepkiler, başına gelenlerle yakından ilgili. Durup dururken bu noktalara gelinmedi. Burada algı son dönemde bozuldu. Bu da gerçekliği kısmen etkiliyor. Bizim gerçekliğimiz algımız kadar kötü değil arzuladığımız kadar da iyi değil” ifadelerini kullandı. Kurdaki yükseliş, özel sektör borcu, cari açık, tasarruf, enerjide dışa bağımlılık ve enflasyonla ilgili sorunlar olduğunu söyleyen Şimşek, sorunların çözümü için reformlar yapacaklarını belirtti. Şimşek’in İstanbul’da Hürriyet Gazetesi tarafından düzenlenen Türkiye Finans Forumu’nda yaptığı açıklamalardan öne çıkan diğer satır başları şöyle:

-Reel olarak ekonomide aşağı yönlü trend olmadığını biliyoruz ama lirada böyle bir trend var.

-Darbe girişiminden sonra önemli ölçüde maliye politikasını kullandık; bu da açığı bir miktar yükseltti, şu an harcama kesintileri üzerinde çalışıyoruz.

-Bankacılıkta sermaye oldukça güçlü, yani önemli bir şok yaşasanız dahi sermayeniz bu şoku kaldırabilir.

-Bankacılık sektörünün en büyük sorunu kredi mevduat oranının yüksek olması. n TL’deki değer kaybı ve oynaklık reel sektör için önemli bir endişe kaynağı.

-Şoklara karşı bir dayanıklılık var, bunu reformlarla artırabiliriz.

-Türkiye yatırım ortamı ile ilgili çok kapsamlı bir reform çalışması var, bunun gelecek yıl ilk çeyrekte hayata geçmesini düşünüyoruz.

ABD bir banka için bilgi istedi

ABD’de görülen Rıza Sarraf davasına ilişkin de konuşan Şimşek, ABD Hazine Bakanlığı’nın bir kamu bankası hakkında bilgi istediğini açıkladı. “ABD’deki dava şu anda bir belirsizlik” diyen Şimşek şöyle devam etti: “Bugün itibarıyla bir bankamız hariç hiçbir banka hakkında ABD hazinesinin başlattığı bilgi talebi dahi yok. Gerekirse destek sağlarız.”

İşten çıkarmanın maliyeti düşsün

Şimşek, işe alma ve işten çıkarma maliyetlerinin yüksek olmasından yakındı: “Temel sorunlarımız işe almak çıkarmak çok maliyetli, bu kadar basit. Türkiye haftalık çalışma saati itibarıyla en yüksek ülke. Demek ki Türkiye’de işe almanın, çıkarmanın maliyeti düşük olsa girişimciler fazla mesai modeli yerine girişimciler daha çok eleman çalıştırmayı tercih eder, istihdam oranı hızla artabilirdi.”

KDV’de 32 yıllık kural değişiyor

Forumda konuşan bir diğer isim Maliye Bakanı Naci Ağbal ise, KDV sistemi ile ilgili 32 yıllık kuralın değişeceğini açıkladı. “KDV’de devreden KDV iade edilmez. 32 yıldır kural. Aslında yatırım ve üretimi baltalamış. Bunu değiştirmek istiyoruz” dedi. Ağbal ayrıca, makine teçhizatta yatırımcılara destek olacaklarını açıkladı.

Şirketlere döviz yasağı

Şimşek, reel sektörün ciddi döviz açığına sahip olduğuna ve kurdaki yükselişin endişe kaynağı olduğuna dikkat çekerek 23 bin şirkete dövizle borçlanma yasağı getireceklerini söyledi. “Çok yakında Türkiye’de önemli bir yapısal reform yapacağız” diyen Şimşek, sözlerini şöyle sürdürdü: “25 bin şirketin döviz yükümlülüğü var. Bunun 23 bininin döviz yükümlülüğü, 15 milyon doların altında. Bunlar nispeten küçük ve orta ölçekli şirketler. 23 bin şirketin toplam döviz yükümlülüğü içindeki payı yüzde 16 civarı. 2000 büyük firmanın ise payı yüzde 84 civarı. Biz ilk aşamada 2 bin firmaya ilişkin veri toplamanın yasal altyapısını bu hafta oluşturduk. Bu küçük ve orta ölçeklilere biz doğrudan doğruya sınırlama getireceğiz. Hane halkında aldığımız tedbiri alacağız. Makine teçhizat ithalatı ve kamu-özel ortaklı projeler için istisnalar olacak ama genel anlamda sınırlamaya gideceğiz"

Borç artıyor

Eylül sonu itibarıyla, özel sektörün yurtdışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu, 2016 yıl sonuna göre 11.6 milyar ABD doları artarak 214.4 milyar ABD doları, kısa vadeli kredi borcu (ticari krediler hariç) ise 2.6 milyar ABD doları artarak 17.0 milyar ABD doları düzeyine ulaştı. Özel sektör dış borç stoku ise Haziran 2017 itibarıyla 302 milyar dolar.