Müzik dehası 265 yaşında: Mozart kimdir?

Foto: wikipedia

Klasik Batı müziğinin önemli isimlerinden Wolfgang Amadeus Mozart, yaşadığı dönemde ürettiği zaman üstü eserlerle adını unutulmaz isimler listesine yazdırdı ve geride büyük bir müzik arşivi bıraktı. Müzik tarihinin en büyük dehalarından Wolfgang Amadeus Mozart bugün 265 yaşında. Peki döneminin en etkili bestekarlarından olan Mozart kimdir? İşte müzik dehası Mozart’ın hayatı…

5 YAŞINDA BESTE YAPMAYA BAŞLADI

Wolfgang Amadeus Mozart, 1756'da Avusturya'nın Salzburg kentinde dünyaya geldi. Çocukluk yıllarından itibaren duyduğu her müziği, bir daha hafızasından çıkmayacak şekilde yazan Mozart'ın bir deha olduğunun anlaşılması uzun sürmedi. 5 yaşında piyano ve keman konusunda yetkin hale gelen ve beste yapmaya başlayan Mozart ve Avrupalı kraliyet ailelerine konserler veriyordu. 12 yaşına kadar babası ve ablasıyla birlikte Avrupa kentlerini dolaşarak konserler verdi. 

VİYANA’DA TÜRK MARŞINI BESTELEDİ

1780'de Mozart, ilk büyük operası İdomeneo'yu Münih'te sahneledi. 1781'de Viyana seyahati sırasında Salzburg'daki görevinden ihraç edildi. Bunun üzerine Viyana'da kalmaya karar verdi. Viyana'da bulunması, Türk tarihi için de önem taşıdı. Türklerin Avrupa'da moda olduğu o yıllarda, Mehter Marşı'ndaki ritimlerden esinlenerek Rondo Alla Turca, yani Türk Marşı'nı besteledi. 4 Ağustos 1782'de, babasının istememesine rağmen Constanze Weber ile evlendi. 6 çocukları oldu fakat sadece 2 tanesi yaşadı. 

1782 yılı Mozart'ın kariyeri için verimli bir yıl oldu. Saraydan Kız Kaçırma adlı operası müthiş bir başarıya ulaştı. 1782 ve 1783 yılları arasında, Mozart; Johann Sebastian Bach ve George Frideric Handel'in eserlerine sahip olan Baron Gottfried van Swieten sayesinde bu bestekârlara aşinalık kazandı. Mozart'ın bu eserler üzerindeki çalışmaları, Barok tarzında yeni bir müzik stili ve dili yaratılmasını sağladı. Sihirli Flüt (Die Zauberflöte) bu örneklerden biri oldu. 

1783 yılında Mozart'ın duasal eserlerinden biri olan Große Messe (Do Minör Büyük Ayini) Salzburg'da gösterime girdi. Bu eser hâlâ en tanınmış eserlerinden olarak kabul edilir. 1782 ve 1785 yılları arasında, piyano konçertolarında solo olarak çıktığı seri konserler verdi ve bunlar en güzel çalışmaları olarak kabul eddi. Bu konserler finansal açıdan da başarılı oldu. 1785'ten sonra ise sahneye daha az çıkmaya başladı ve sadece birkaç konçerto yazdı. 18'inci yüzyıl Avrupa'sındaki Aydınlanma Çağı'ndan da esinlendi ve 1784 yılında Mason oldu.

Hayatında nadiren maddi zorluklar yaşayan Mozart, 1784 ile 1787 yılları arasında bugün de ziyaret edilen Domgasse 5'te Aziz Stephen Katedrali arkasında, yedi odalı bir apartmanda yaşadı. Burada 1786'da " Figaro'nun Düğünü (La nozze di Figaro) operasını besteledi. 

35 YAŞINDA YAŞAMINI YİTİRDİ

Müzik tarihinin en büyük dehalarından olan Wolfgang Amadeus Mozart, 5 Aralık 1791’de hayata veda ettiğinde 35 yaşındaydı. Ölümünden önceki son iki ayda hastanede olan Mozart’ın elleri ve ayakları şişmişti ve son zamanlarında sokağa çıkamaz olmuştu. Mozart’ın hastalığı hakkında birçok teori ortaya atıldı. Bunların arasında, trişinoz, cıva zehirlenmesi ve ateşli romatizma da yer aldı. Fakat bugün bile Mozart’ın hastalığının asıl sebebi hakkında romantik efsaneler ve birbiriyle uyuşmayan teoriler mevcuttur.

MEZARININ YERİ BULUNAMADI

Mozart, ölümünden sonra ailesine nakit olarak 60 florin bıraktı. Elbiseleri ve kitapları dâhil bütün ev eşyalarına 500 florin değer biçildi. Borçları ise 3 bin florin tutuyordu. Öldüğünün ertesi günü, St. Stevens Katedrali’nde yapılan bir törenden sonra cenazesi Viyana’nın dışındaki mezarlığa taşındı. Kilisedeki törene 5-10 kişi katıldı. Soğuktan hiçbiri mezarlığa kadar gitmediği için Mozart toprağa verildiğinde başucunda eşi dâhil kimse yoktu. Mozart’ın keten bir torba içindeki cesedi, Viyana fakirleri için hazırlanmış toplu bir mezara atıldı ve işaret koyulmadan üstü kapatıldı. Daha sonra eşi mezarlığa gitti ama yerini bulamadı. Mozart’ı gömen adamın yerine gelen yeni mezarcı da bestecinin nerede toprağa verildiğini bilmiyordu. Daha sonra yapılan araştırmalarda da mezar bulunamadı. Dünya tarihinin gelmiş geçmiş en büyük müzik dehalarından olan ve sadece 35 yıllık bir ömür yaşayan Mozart, 626 ölümsüz eser bıraktı.

MOZART’IN BAZI ÜNLÜ BESTELERİ

Piyano Konçertoları: No.15, No.17, No.18, No.19, No.20, No.21, No.22, No.23, No.24, No.25, No.26, No.27

Serenatlar: Küçük Bir Gece Müziği (Eine Kleine Nachtmusik) (1787),Haffner Serenadı (1776)

Sonatlar: La majör piyano sonatı (KV 331) ünlü Türk Marşı ile (Allaturca Marsh)

Senfoniler: No. 31-Paris, No.35-Haffner, No.36-Linz, No.38-Prag, No.39, No.40, 1788 No:41-Jüpiter

Operalar: Saraydan Kız Kaçırma (Die Entführung aus dem Serail) 1782, Figaro’nun Düğünü (Figaros Hochzeit) 1786, Kahire Kazı, La Clemenza di Tito, Don Giovanni 1787 , Sihirli Flüt Operası(Die Zauberflöte) 1790