Obama, mali uçurum tasarısını imzaladı

Yeni yasa, yıllık gelirleri 400 bin dolar ve aşağı olan bireyler ile yıllık geliri 450 bin dolar ve aşağı olan ailelerin önceki başkan George W. Bush dönemi vergi indirimlerinin devam etmesi ve işsizlik yardımlarını uzatılmasını öngörüyor.

Tasarı, Senato'dan Salı sabahı, Temsilciler Meclisi'nden de Salı gecesi geçmişti.
Üst düzey bir Beyaz Saray yetkilisi, tasarının dün ellerine ulaştığını ve derhal işlemden geçirildiğini belirtti.

Tasarının kopyasının, gözden geçirmesi için Obama'ya gönderildiğini kaydeden yetkili, ailesiyle birlikte Hawaii'de tatilde olan Obama'nın daha sonra, tasarının otomatik imza yoluyla imzalanması talimatı verdiğini bildirdi.

Obama 633 milyar dolarlık savunma yasasını imzaladı

ABD Başkanı Barack Obama, ''2013 Mali Yılı Ulusal Savunma Yetki Yasası''nı imzaladı. Kongre'den geçen 633 milyar dolarlık savunma yasası, İran'a yaptırımların sertleştirilmesi ve Bingazi'deki saldırının sonrasında ABD'nin dünya genelindeki diplomatik misyonlarında güvenliğin güçlendirilmesine yönelik düzenlemeleri de içeriyor.

Yasa, Irak'taki savaşın sona erdirilmesi ve Afganistan'daki asker sayısının azaltılması ile birlikte, Obama ile Kongre'deki Cumhuriyetçilerin Ağustos 2011'de vardığı mutabakat doğrultusunda, savunma harcamalarında bazı kesintileri de kapsıyor.

Obama, Guantanamo'daki terör şüphelilerinin transferi yetkisine kısıtlamalar getirilmesi dahil olmak üzere, bazı kısımlarına ilişkin kaygılarından ötürü tasarıyı veto etmekle tehdit etmişti.

Ancak Obama, bugün yaptığı yazılı açıklamada, tasarının belirli bölümlerine hala katılmasa da, ''kritik önemdeki savunma yetkileri ve fonlamanın yenilenmesi ihtiyacının, görmezden gelinemeyecek kadar mühim olduğunu'' belirtti.

ABD siyasetinde ekonomi çıkmazı

ABD, mali uçurum krizini şimdilik aşmasına karşın, Obama ve Kongre, önümüzdeki iki ayda harcama kesintileri ve borç limitinin yükseltilmesi konularında karşı karşıya geleceğinden, ülkenin yeni krizler, uzlaşmazlıklar ve siyasi tıkanıklıklar yaşaması kaçınılmaz görünüyor.

ABD, mali uçurum tasarısıyla, ciddi bir kriz ve ekonomik gerilemenin eşiğinden döndü. Obama yönetimi ve Kongre uzlaşmaya varamasaydı, ülkede, herkesin vergileri birden bire artacak, Savunma Bakanlığı'ndan Sosyal Güvenlik'e birçok kurumda 110 milyar dolarlık otomatik kesintiler yaşanacaktı. Bunun yanında, işsizlik maaşı alan 5 milyon insanın yüzde 40'ı bu yardımları kaybedecek, işsizlik oranları yüzde 9 ve üzerine fırlayacaktı. Bu da tüketicileri ve piyasayı hem psikolojik hem de reel anlamda etkileyecek, böylece ülkenin son yıllarda ekonomik anlamda elde etmeye çalıştığı birçok kazanımdan geri dönülecek ve tüm bunların sonucu olarak Amerikan ekonomisi ciddi darbe alarak yeni bir ekonomik durgunlukla karşı karşıya kalacaktı.

Dolayısıyla, ABD Kongresi'ndeki Cumhuriyetçiler, zenginlere yönelik vergi artışlarına tamamen karşı olmasına ve pakete harcama kesintilerini de eklemek istemesine rağmen, faturası çok ağır olacak tüm bu riskleri göze alamadı. Şimdi, ABD ve küresel piyasalar biraz rahatladı ve Amerikalılar büyük endişelerle girdikleri yeni yılın tadını çıkarmaya başladı.

 

Zafer Obama'nın

Mali uçurum paketinden, Cumhuriyetçiler gibi Obama da istediğini tam olarak alamadı. Obama'nın orta sınıf için ısrar ettiği, yıllık geliri 250 bin dolar olan limit, mali uçurum paketinde bazı zenginleri de kapsayacak şekilde yıllık 400 bin dolara çıkarıldı. Yine de pazarlıkta kazanan Obama oldu.

Birincisi, Obama 2010'daki pazarlıkta, zenginlere yönelik vergi kesintilerinin devamı noktasında Cumhuriyetçilerle anlaştığı için hem partisinden hem seçmenlerinden ciddi eleştiriler almış ve kendi savunduğu ilkelere ters düşmüştü. Obama, o günden itibaren, bir kez daha böyle bir anlaşmaya asla imza atmayacağını söyledi ve şimdi o sözünü tutmuş oldu. Bu kez, Cumhuriyetçiler onun istediği pakete imza attı.

İkinci olarak, Obama'nın seçimlerdeki en büyük söylemlerinden biri, ülkedeki vergi kodlarının orta sınıfın zararına işlediği ve orta sınıfın vergilerinin artmaması gerektiğiydi. Mali uçurum paketinde vergi oranlarının artık sabitlenmesiyle Obama, zenginlere vergi artışı getirirken, orta sınıfın vergi indirimlerini kalıcı hale getirerek, seçimlerdeki en önemli sözlerinden birini gerçekleştirmiş oldu.

Üçüncü olarak, Obama, seçim sonrasındaki ilk icraatını da en büyük taahhüdü üzerine yapmış olmasıyla da, seçmenlere artık söz verdiği icraatlarını tam olarak gerçekleştireceği mesajını göndermiş oldu.

 

Paket ne getirdi?

Paketle, otomatik harcama kesintileri 2 aylığına ertelendi. Yıllık gelirleri 400 bin dolar ve aşağı olan bireyler ile yıllık geliri 450 bin dolar ve aşağı olan ailelerin önceki başkan George W. Bush dönemi vergi indirimlerinin devam etmesi kararlaştırıldı. Yıllık geliri bu rakamların üzerinde olanların vergileri ise yüzde 39,6'ya çıktı.

Paketle, işsizlik maaşları ödeme süresi bir yıl daha uzatıldı. Böylece yaklaşık 2 milyon Amerikalı, iş aramaya devam ederken, işsizlik yardımları alarak geçinebilmesini sürdürecek. Çocuk ve okul yardımı ile Ar-Ge'ye yönelik vergi indirimleri yenilendi.

Ancak paketle, veraset vergisi yüzde 35'ten yüzde 40'a yükseldi. Ayrıca, bordro vergilerine 2011'de getirilen indirim de kaldırıldı. Bordro vergileri, yüzde 4,2'den tekrar yüzde 6,2'ye çıktı. Paketle, belirli kesimlere gelen vergi artışları sayesinde 10 yılda 600 milyar dolar yeni gelir elde edilecek.

 

Yaşlı, yoksul ve öğrencilere ayrılan kaynaklar yeni mücadele alanı

Mali uçurum paketi ABD'yi şimdilik rahatlatmış olsa da asıl sorun hala çözülmüş değil. Paket, harcama kesintileri için 2 ay erteleme getirdiğinden şimdi yönetim ve Kongre'nin bu konuda uzlaşmaya varması gerekiyor ki, bu da önümüzdeki iki ayda ABD'yi daha sancılı ve tartışmalı dönemin beklediğini gösteriyor. Hükümetin bütçe yetkisi 27 Mart'ta sona eriyor ve hala ciddi bir bütçe açığı var. Son paket de bütçe açığına ek 4 trilyon dolar yük getirdi. Şimdi, Obama ve Kongre'nin tekrar müzakere masasına oturması gerekiyor.

Cumhuriyetçiler, en başta Medicare ve Sosyal Güvenlik olmak üzere federal kurumların harcamalarında ciddi kesintilere gidilmesini istiyor. Obama ise, özellikle yaşlıları etkileyecek Medicare ile yoksulları ve öğrencileri etkileyecek Sosyal Güvenlik'te ciddi kesintiler yerine, bu kesimleri de zorda bırakmayacak "dengeli bir yaklaşım" istiyor. İşte, yeni mücadele alanı da bu kurumlar olacak. 16,4 trilyon dolar borç limitinin yükseltilmesi meselesi de önümüzdeki günlerde masaya gelecek.

Obama, mali uçurum tasarısının Temsilciler Meclisi'nden geçmesinden sonraki konuşmasında, bu konuda Cumhuriyetçilerle yeni bir tartışmaya girmeyeceğinin ısrarla altını çizdi ve bunun hem ABD hem dünya ekonomisine zararının mali uçurumdan çok daha fazla olacağını vurguladı. Ama bu konunun da önümüzdeki günlerde müzakere masasına nasıl geleceği şimdilik belirsiz.

 

İntikam mı uzlaşı mı gelecek?

Obama, yeni dönemde bütçe tartışmalarında, kendi sözleriyle "daha az drama" yaşanmasını istiyor. Ama işler Obama'nın beklediği gibi gitmeyebilir. Mecliste, Cumhuriyetçi Parti'den sadece 85 milletvekili tasarıya "evet" derken, 151'i "hayır" dedi. Partide, onaylanan tasarıya yönelik ciddi eleştiriler ve kızgınlıklar var ve aynı zamanda Obama'ya karşı mağlubiyet hissi hakim. Bu da, Cumhuriyetçilerin, önümüzdeki dönemde borç limiti ve harcama kesintileri üzerinden Obama'dan bir nevi intikam alma arayışına ya da en azından daha sıkı pazarlık yapma ve Obama'yı zor durumda bırakma çabalarına yol açabilir.

Bu noktada, iyimser bakış ise her ne kadar temel yapısı değişmese de yeni Kongre'nin belki biraz daha ılımlı olabileceğine dair beklentiler. Halk, seçimlerde yeni Kongre'ye tartışma değil, uzlaşma istediği mesajını gönderdi ve yeni Kongre eskisine göre toplumsal yapı açısından biraz daha çeşitlilik arz ediyor. Ama bu yapının, bütçe tartışmalarını nasıl etkileyeceği yine de henüz belirsiz. Dolayısıyla, Amerikan siyaseti yeni dönemde yeni "dramalar"la yüz yüze gibi görünüyor.

 

Tüm enerjilerini bütçeye harcayacaklar

Obama ve Kongre'nin önümüzdeki iki ayda harcama kesintileri ve borçlanma limiti konusunda uzlaşmaya varma zorunluluğu ve bu nedenle beklenen yeni tartışmalar, ülke gündemini de ekonomiye kilitleyecek gibi görünüyor. Halbuki ABD'nin önünde aşması gereken önemli iç ve dış sorunlar bulunuyor. Örneğin, Obama'nın kısa dönemde göçmenlik reformunu Kongre'ye getirmek istediği biliniyor. Daha geçtiğimiz ay yaşanan Connecticut saldırısının ardından Obama, Şubat ayında Kongre'ye silah alımı ve kullanımının sınırlanmasına yönelik bazı öneriler getirmeye hazırlanıyor. Ancak, bütçe sorunları çözülmediği müddetçe, Kongre'nin diğer konulara pek fazla odaklanabilmesi kolay görünmüyor.