Ortadoğu Nagazaki'ye kulak versin

“Güneşin birkaç katı büyüklüğünde bir ışık gördüm. Sonra şiddetli bir rüzgâr hissettim... Simsiyah bulut içindeki şehri gördüm. Birkaç saat sonra ise yanıklar içinde, üstü başı yırtılmış, çıplak halde şehirde dolaşan insanlara tanık oldum... Tam bir cehennem görüntüsüydü...” Toyakazu İhara, 1945 yılının Ağustos ayında, 9 yaşındayken yaşadığı kâbusu, insanı dehşete düşüren bu sözlerle anlatıyor.

Japonya Başkonsolosluğu’nun eski binasında “Hiroşima-Nagazaki Atom Bombası Sergisi”ne ilişkin düzenlenen toplantıda, Japonya’nın Ankara Büyükelçisi Nobuaki Tanaka’nın yanı sıra Nagazaki’ye atılan atom bombasının 2 tanığı ve yaşanan trajediyi gelecek kuşaklara aktarma amacıyla projede yer alan bir Japon lise öğrencisi de katılıyor.

Büyükelçi Tanaka, serginin “2010 Türkiye’de Japonya Yılı” etkinlikleri kapsamında açılacağını belirterek “barış unutulmaması gereken bir konudur, önemli olan İkinci Dünya Savaşı sonrası barış yolunu devam ettirmektir” diyerek başlıyor konuşmasına. Ortadoğu’da nükleer silah yarışına ilişkin kaygıların arttığı bir ortamda böylesi bir etkinliğe girişen Japonya Büyükelçisi, Hiroşima ve Nagazaki trajedilerini ortaya koymak açısından Ortadoğu’da ilk kez Türkiye’de bu serginin açıldığına dikkat çekiyor. Nagazaki’de atom bombasının yarattığı etkiyi gözler önüne seren yaklaşık 20 eserin yer alacağı sergi yarın Ankara’da, 24 Kasım’da İstanbul’da kapılarını açacak.

Ortadoğu’da ilk sergi

Sergi daha önce New York ve Londra’nın yanı sıra Batı Avrupa ve Asya’da bazı ülkelerde açılmış. Büyükelçi, sergiyi İran ya da başka bir bölge ülkesinde açma girişimi var mı yönündeki sorumuza “şimdilik yok” yanıtı veriyor. “Hiroşima-Nagazaki Atom Bombası Sergisi”nde Türkiye, Ortadoğu’nun ilk ve son durağı gibi gözüküyor. Tanaka, “Özellikle Ortadoğu ülkeleri açısından böyle bir serginin açılmasının önemi büyük” diyor ve ekliyor: “Bizim bölgemizde Kuzey Kore’de nükleer var, bu konuda doğuda daha çok problem olduğunu düşünüyorum.”

Nagazaki atom bombasının tanıklarından, şu anda kentin belediye meclisi üyesi görevini sürdüren Toyakazu İhara “Nagazaki’yi atom bombası atılan son yer olarak görmek için yemin ettik” diyor. İhara, asla unutamayacağı ve dünyanın da unutmamasını istediği o dehşet anlarını şu sözlerle anlatıyor: “Atom bombası atıldığında kente 6.5 km. uzaklıkta bir dağdaydım. O dağdan güneşin birkaç katı büyüklüğünde bir ışık gördüm. Işıktan sonra şiddetli bir rüzgâr hisettim, şehrin merkezindeki eşyalar o rüzgârla dağlara doğru uçmuştu. Simsiyah bulut içindeki şehri gördüm. Birkaç saat sonra ise yanıklar içinde, üstü başı yırtılmış, çıplak halde şehirde dolaşan insanlara tanık oldum. Sadece bir bomba atıldı ve bir şehri mahvetti. Aradan 65 yıl geçti ama şu an bile o zaman yaşadığım korkuyu hâlâ unutamıyorum. Nükleer şeytani bir silah.” Türkiye’de nükleer santrallar kurma yönündeki girişimler hakkında düşüncesini sorduğumuz İhara, Çernobil’i de anımsatarak, kişisel olarak bu santralları onaylamadığını söylüyor.

İhara: ABD Nagazaki’de deneme yaptı

ABD’nin bugün gelinen noktada tavrını ise soğuk olarak değerlendiriyor İhara. Özellikle ABD medyasına eleştiriyor. ABD’nin atom bombaları atarak daha fazla yıkımı engellediği yönündeki “tezine” karşı olduğunu dile getiriyor. Hiroşima’nın ardından ABD’nin Nagazaki’ye neden ikinci bombayı attığı sorusunu dile getiriyor ve şöyle devam ediyor: “Bu bombalar birbirinden farklı özellikteydi. Biri uranyum, diğeri de plütonyum içeriyordu. ABD Hiroşima’dan sonra Nagazaki’ye ikinci bombayı başka bir maddede nasıl sonuç alınır diye attı. Bunu test amaçlı yaptıklarını düşünüyorum.”

Karşımızda, 80’lerinin ortasında, ufak tefek ama dimdik duran kadın Kiyomi İguro. Sakin, tane tane seçtiği kelimelerle ve alçak bir sesle ölüm bulutuna tanıklığını şöyle anlatıyor: “O sırada 19 yaşındaydım, hemşire yardımcısı olarak görev yapıyordum. Bomba atıldığında kent merkezinin dışındaydım, hemen ardından mağdurlara yardıma koştum. Yaşadığım trajediyi ömür boyu unatamam. Bomba sadece insanların değil, hayvan, bitki tüm canlıların hayatını aldı. Bir şehir bir anda yok oldu. Nükleer son derece trajik bir silah. Ben savaştan nefret ediyorum. Dünyada nükleer silahsızlanma istiyorum. Nükleer bombanın atıldığı son şehir Nagazaki olsun. Barış dolu bir dünyayı yaşatmak için elimden geleni yapacağım.”