Otomotivciler sorgu odasında

Rekabet Kurulu konferans salonunda yapılan sözlü savunma toplantısının açılışında konuşan Rekabet Kurumu Başkanı Nurettin Kaldırımcı, 9 Eylül 2009 ve 28 Ocak 2010 tarihli kararları uyarınca, motorlu taşıtlar pazarında faaliyet gösteren 23 teşebbüs hakkında 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanuna göre, rekabet ihlali olup olmadığının tespiti amacıyla soruşturma açıldığını hatırlattı.

Kaldırımcı, soruşturma yürütülen teşebbüs sayısı ile bu teşebbüsler adına katılacaklarını bildiren katılımcıların sayısı ve savunmaların bütünlüğü dikkate alınarak, teşebbüs temsilcilerinin 3 grup halinde dinleneceğini belirtirken, ilk grupta, teşebbüslerden “ALJ Otomotiv E.Ş. ve MAİS Motorlu Araçlar İmal ve Satış A.Ş., Anadolu Araçlar Ticaret A.Ş. ve Çelik Motor A.Ş., Doğuş Otomotiv Servis ve Tic. A.Ş., İsotlar Motor Otomotiv Petrol Turizm Nakliye İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş”nin savunmalarının alınacağını kaydetti.
 

Soruşturma heyetinin raporu

Rekabet Baş Uzmanı ve Soruşturma Heyeti Başkanı Orçun Senyücel de soruşturma heyetince hazırlanan raporda da iki temel ihlalin varlığının tespit edildiğini, bunlardan ilkinin teşebbüsler arasında geleceğe yönelik fiyat stratejisine ilişkin görüşmeleri, diğerinin ise stok, hedef ve satış stratejisine ilişkin ilişkin görüşmeler olduğu bildirildi ve şunları kaydetti:

“Soruşturma heyeti özellikle ÖTV indiriminden 3 gün sonra 19 Mart 2009'da 13 firmanın katıldığı ve bulunan elektronik posta çerçevesinde 'tüm markaların kısa vadede zam yapmayı planladıklarını' açıkladıkları ve tamamına yakınının da fiyat artışına gittikleri toplantı, Haziran 2009 tarihinde gene ÖTV'de değişim üzerine 3 firmanın iletişimde olmaları, 2006 yılında 4 büyük teşebbüsün avro kurundaki artışı fiyatlara yansıtıp yansıtmamaya yönelik görüşmeleri ve ardından fiyatlarını aynı gün artırmaları, 2008 yılında avro kurundaki değişim üzerine toplam 15 firmanın katılımının olduğu iki ayrı toplantıda fiyatlarda artışın olup olmayacağı tartışmaları ile çeşitli diğer fiyat, stok, hedef ve satış stratejisine ilişkin görüşmeler sebebiyle 19 teşebbüse ceza verilmesi gerektiği sonucuna ulaşmıştır.”

Soruşturma raporuna göre, “Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş., Honda Türkiye A.Ş., Karsan Otomotiv Sanayi ve Tic. A.Ş. ve General Motors Türkiye Ltd. Şti. unvanlı teşebbüsler hariç olmak üzere 19 teşebbüsün 4054 sayılı Kanunun ilgili maddesi çerçevesinde idari para cezası verilmesi gerektiğini belirten Senyücel, söz konusu 4 teşebbüs hakkında ise kanunu ihlal etmedikleri sonucuna varıldığını ifade etti.

Senyücel, soruşturma heyetince hazırlanan raporda, Honda Türkiye A.Ş, Karsan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. ve General Motors Türkiye Ltd. Şti. unvanlı teşebbüslerin hedef, stok ve satış stratejisine yönelik bilgilerini rakipleriyle paylaşmamaları yönünde uyarılmaları gerektiği görüşüne yer verildini sözlerine ekledi. Soruşturma heyetince hazırlanan raporun okunmasının ardından sözlü savunmaların alınmasına ALJ Otomotiv A.Ş. şirketi ile başlandı.
 

Doğuş Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Acar

Doğuş Otomotiv Servis ve Ticaret A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Aclan Acar, rekabete aykırı bir davranış içinde olmadıklarını belirterek, ''Bizim şirketimiz Türkiye'deki ve dünyadaki bir çok şirketten farklı konumda. Üzülerek böyle bir soruşturmaya taraf olmamız dahi bizim için olacak en büyük cezaların başında geliyor'' dedi.

Acar, Rekabet Kurumu tarafından motorlu taşıtlar sektöründe rekabeti ihlal ettikleri gerekçesiyle haklarında soruşturma açılan 23 şirketin, sözlü savunma toplantısında yaptığı konuşmada, dünyanın en büyük ekonomik krizinin yaşandığı dönemde dünya genelinde hükümetlerin otomotiv sektörüne destek verdiğini hatırlatırken, bu dönemde Türkiye'de yapılan ÖTV indirimiyle otomotiv sektörünün desteklendiğini söyledi. ÖTV indirimiyle iç piyasadaki satışların arttığını, stokların eridiğini ve istihdama katkı sağlandığını anlatan Acar, bu dönemde verilen teşviklerin tamamen otomotiv sektörünün ve Türk sanayisinin tekrar canlanması için olduğunu kaydetti.

Doğuş Otomotiv'in şirket yapısı hakkında da bilgi veren Acar, şirketin 2004 yılında halka açıldığını, ve SPK'dan kurumsal yönetim derecelendirmesi olan tek otomotiv şirketi olduğunu söyledi. Şirketin, Türkiye genelinde, iyi ahlaklı, çevreye, çalışanına değer veren, rekabete saygı gösteren bir şirket olduğuna işaret eden Acar, ''Bizim şirketimiz Türkiye'deki ve dünyadaki bir çok şirketten farklı konumda. Üzülerek böyle bir soruşturmaya taraf olmamız dahi bizim için olacak en büyük cezaların başında geliyor'' dedi.

İddia edildiği gibi rekabete aykırı davranış içinde bulunmadıklarını belirten Acar, şunları kaydetti:

''15 değişik markanın temsilciliğini yapıyoruz. Volkswagen bunlardan bir tanesi. 500 ayrı noktada satış hizmeti var. Üst üste Almanya'dan ödüller alıyoruz. Satış ve satış sonrası hizmetlerde dünya çapında başarı sağlıyoruz. Burada ne kadar rekabet oluyorsa, bizim için o kadar makbuldür diye nitelendiriyoruz. Rekabete aykırı bir konumda olmaktansa rekabetin içinde olmak her zaman tercih ettiğimiz bir durum. 1994 yılında kurulduğumuzda binde 5 pazar payı vardır Wolswagen ve bütün markalarımızın. Bugün pazar payımız yüzde 12,5. Bizim bu derece pazar payında yoğun bir şekilde yükselmemiz, rekabetin son derece açık olmasıyla gerçekleşmiştir.''


Çelik Motor Ticaret A.Ş. Genel Müdürü

Anadolu Araçlar Ticaret A.Ş. ile Çelik Motor Ticaret A.Ş. adına savunma yapan Çelik Motor Tic. A.Ş. Genel Müdürü Bora Koçak da hiç bir şekilde şirket içi ya da şirketler arası bir bilgi paylaşımında bulunmadıklarını söyledi. Şirketin 2009 yılında en yüksek stok seviyesinde olduğu dönemde bile 300 adet stoğu bulunduğunu anlatan Koçak, şirketin 2008 yılının içerisinde ÖTV indiriminden bağımsız olarak çeşitli fiyat artışlarına gittiğini, aynı dönemde de fiyat artışlarına devam ettiğini ifade etti.

Koçak, stokların az olması nedeniyle iki şirketin de zarara uğradığını, bu zararı karşılamak için yapılan fiyat artışlarının da döviz kurundaki artışı karşılamadığını belirtti. Çelik Motor Ticaret A.Ş. adına konuşan Avukat Zeynep Ergün de, ÖTV indiriminden sonraki dönemde fiyatlardaki artışların stratejik bir bilgi olmadığını, bu fiyat artışlarının talep artışına ve model değişimine bağlı olduğunu söyledi.

Zarar eden bir şirketin zararı kompanse etmek için yaptığı fiyat artışlarının rekabet ihlali olarak değerlendirilmemesi gerektiğini ifade eden Ergün, ''Eğer, Çelik Motor ÖTV indirimini fırsat silip fiyat artışına gitseydi, çok sattığı ürün üzerinde fiyat artışına giderdi az sattığı üründe üst üste artışa gitmezdi'' dedi.

Ergün, ODD toplantısına katılmaktan başka hiç bir eylemde bulunmayan, herhangi bir gibi ortak harekete katılıp fiyat artımı yapmayan, hiç bir bilgi paylaşımında olmayan şirketin soruşturma kapsamı dışında kalması gerektiğini savundu.