Reha İsvan'ın Ardından

Hiç bu kadar “yurtta barış, dünyada barış” arar olmamıştık. Yazık ki barışa susadığımız böyle bir zaman aralığında, onun bir büyük mücahidini; Reha İsvan’ı yitirmenin acısını yaşıyoruz.

Onun adı barış için savaşımla özdeşleşmişti. O 12 Eylül öncesinde de, sonrasında da barışı savunmanın onurunu taşıdı, cefasını çekti. Sıkıyönetim mahkemelerinin önünde ve zindanlarının karanlığında başı öne eğilmeyenlerden oldu. Esen rüzgâra göre sonradan yön değiştirenlere ibret dersleri vererek tarihe adını yazdırdı.
Reha İsvan ile 12 Eylül’ün kapattığı Türkiye Barış Komitesi Derneği’nin Yürütme Kurulu’nda birlikte çalıştık. Barışı simgeleyen zeytin dalının yaprakları gibi bakan gözleri her zaman biz çalışma arkadaşlarını yüreklendirirdi.
Aklıselimi ise öngörülerimizin mihenk taşı olurdu. Onun süzgecinden geçmeyen bir önerinin üyelerin genel tasvibini alamayacağını bilirdik. Bu bizler için çok önem taşımaktaydı. Çünkü Türkiye Barış Komitesi Derneği bir yığın örgütü değildi. Ama o, yığınları barışı savunmaya çeken ve yönlendiren bir kamuoyu örgütü olarak ülkemizin sosyal ve politik mozağini büyük ölçüde temsil ediyor ve yansıtıyordu. Bu çeşitlilik ve çoğulculuk kararların alınmasında da oyçokluğu yerine oydaşlaşma ilkesi biçiminde kendisini göstermekteydi. Alınan kararlar çoğunluğun değil, tüm üyelerin benimsediği, içselleştirdiği kararlar olmaktaydı. Sıkıyönetim mahkemelerindeki savunmalar bu özgünlüğün somut ve güzel örnekleri olmuştur. Bu sonucun alınmasında Reha İsvan’ın katkılarının payı azımsanamaz.
Onun barış savaşımındaki yeri ve önemi üzerine çok şey söylemek olanaklıdır. Hele de Türkiye’yi savaşa sokmayı amaçlayan ve bunun için topraklarımızı kana bulayan kışkırtıcı eylemlerin yükseldiği günümüzde. Ama ben, onun sıkıyönetim mahkemesi önünde yaptığı savunmayı tekrar tekrar okumakta yarar olduğunu düşünüyor ve önermekle yetinmek istiyorum. İnanıyorum ki böylece karanlık ne kadar koyu olursa olsun, tehlike ne kadar büyük ve yakın olursa olsun barışa umutlarımız diri kalacak ve ülkemizi bu karanlıktan çıkaracak, savaşın tehdidine direnecek gücü kendimizde bulabileceğiz.
Sen ışıklar içinde yat Reha İsvan! Bu ülkenin barışçıları yükselttiğin bayrağı yere indirmezler, indirmeyeceklerdir de... Savaşımını savaşımları olarak bileceklerdir.
Bil ki, sen artık yalnız anılarda değil, akıllarda ve yüreklerde de yaşıyorsun.
Uğurlar ola!