Rus gümrüklerinden geçiş yok

Rusya'nın şu an itibariyle gümrüklerdeki katı tutumunun Türkiye'ye yönelik olduğunu söyleyen Gümrük Müsteşarı Emin Zararsız, "Yavaş yavaş diğer bazı ülkelere de bu uygulamayı yayacaklarına dair duyumlar alıyoruz" dedi. Zararsız, ağırlıklı olarak Çin ve Güney Kore'nin bu uygulamaya tabii olacağı ifade etti. Rusya'nın Çin ve Güney Kore'den ağırlıklı olarak tekstil ürünü ihraç ettiğini kaydeden Zararsız, Türkiye'nin ihracatında da en büyük payın hazır giyim ve tekstil ürünleri olduğunu vurguladı.

Çin, Rusya'nın en çok ithalat yaptığı ikinci ülke

DEİK verilerine göre Rusya'nın en çok ithalat yaptığı 10 ülke arasında Çin ve Güney Kore de yer alıyor. Çin, Rusya'nın Almanya'dan sonra en çok ithalat yaptığı ülke olarak dikkat çekerken, Güney Kore 7'inci sırada yer alıyor. DEİK'ten alınan bilgilere göre 2007 yılı sonu itibariyle Rusya'nın Çin'den yaptığı ithalat 24 milyar 400 milyon dolar iken, Güney Kore'den yaptığı ithalat 8 milyar 836 milyon dolar. Türkiye ise Rusya'nın en çok ithalat yaptığı ülke sıralamasında 14'üncü sırada yer alıyor. Türkiye'nin Rusya pazarına yönelik ihracatını ağırlıklı olarak fiyat elastikiyetleri yüksek tüketim malları oluşturuyor. Bu ürünler arasında gıda maddeleri, tekstil ve konfeksiyon ürünleri, deri, kürk, makina ve teçhizat ve otomobil de yer alıyor. Türkiye ise Rusya'dan enerji kaynakları (petrol, doğal gaz, kömür) başta olmak üzere makina aksam ve parçaları, demir çelik, kimyasallar ve gübre ithal ediyor.

Bundan sonra ne olacak?

Türkiye'nin daha hızlı ve daha güvenli ticaret için 2005 yılında Rusya'yla başlattığı çalışmalara karşın Türk mallarının Rus pazarına girmekte zorlandığını ifade eden Zararsız, "Rus tarafı, kendi devlet başkanı ve başbakanı tarafından imza edilen ve yetkili kurumlardan geçen anlaşmayı ve bu anlaşmanın eki olan mutabakat zaptını uygulamadı. İmzalanan protokole uygun davranmadı. Rus tarafının verdiği sözleri tutmasını ve prosedürlere uymasını bekliyoruz" dedi. Rus gümrüklerinde Türk mallarının yaşadığı sıkıntıların Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından Rusya ziyaretinde Başbakan Vladimir Putin'e iletildiğini anımsatan Zararsız, bundan sonra yapılması gereken tek şeyin Rus tarafının verdiği sözleri, imzaladığı protokol ve anlaşmaları uygulanması olduğunu kaydetti.

Karşılıklılık ilkesi Türkiye'nin aleyhine

Zararsız, uluslararası anlaşmalara ve protokolleri karşın gümrüklerde Türk mallarının Rus pazarına girişini engelleyen ve geciktiren Rusya'ya karşılıklılık ilkesi çerçevesinde müeyyide uygulanmasının Türkiye'nin aleyhine olacağını dile getirdi. Bu konunun eski Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen'in gümrüklerden sorumlu olduğu dönemde dile getirildiğine değinen Zararsız, "O dönemde Bakanlar Kurulu gündemine sunulmuş ancak kabul görmemişti. Sorunun müzakereler yoluyla çözülmesi gerektiği ifade edilmişti. Türkiye'nin Rusya'dan yaptığı ithalata baktığımızda ağırlıklı olarak petrol, doğalgaz olduğu görülüyor. Bunun dışında çok yüksek miktarda hammadde, yarı mamul ithal ediliyor. Bu da bizim sanayimizin ve üretimimizin girdisi olarak uygulanıyor. Hammaddenin ithalatını zorlaştırdığımızda, kendi sanayimize darbe vurmuş oluruz. Bunu engellediğiniz zaman, haddaneler nereden hammadde ithal edecek. Dolayısıyla karşılıklılık konusu biraz sıkıntılı" dedi.

"Türk malları zamanında Rus pazarına giremiyor"

Gümrük Müsteşarı Emin Zararsız, Türk mallarının zamanında Rus pazarına girememesi nedeniyle Türk firmalarının pazardaki yerini kaybetmesi tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu vurguladı. Türk mallarının Rus pazarına daha hızlı ve daha güvenli girmesi amacıyla başlatılan çalışmaların Türk mallarının Rusya pazarına zamanında giremediği uygulamalara dönüştüğüne dikkat çeken Zararsız, "Türkiye'nin Rusya'ya özellikle tekstil ihracatı çok fazla. Biliyorsunuz, tekstil ve konfeksiyonda moda çok önemli. Yaz sezonuna girerken, siz yazlık kıyafetleri vitrine koyamamışsanız, hala kışlık kıyafetleri sergiliyorsanız, piyasada nasıl tutunacaksınız. Moda değişiyor. Yeni moda ürünler piyasaya giriyor. Siz yeni moda ürünleri gönderemezseniz, vitrinde eski moda ürünler vitrinde durursa, Rus pazarındaki yerinizi nasıl koruyacaksınız" dedi.

Rusya dışında diğer gümrüklerde sorun yok

Dünya gümrüklerinde Rusya dışında başka bir ülkeyle sorun yaşanmadığına değinen Emin Zararsız, "Kriz nedeniyle iş hacimlerinde düşüşler yaşanıyor. Ancak her şey daha önce belirlenen kurallar çerçevesinde devam ediyor" dedi.