Seçim yayın yasakları başladı (29.03.2014)

YSK'nin yayın yasaklarına ilişkin kararında, "Siyasi partiler veya adayların oy verme gününden önceki 24 saate kadar olan sürede radyo ve televizyonlarda birlikte veya ayrı ayrı açık oturum, röportaj, panel gibi programlara katılarak görüşlerini açıklayabilecekleri, siyasi partiler veya adayların açık veya kapalı yer toplantılarının radyo ve televizyonlarda canlı olarak yayınlanabileceği, son 24 saat içinde benzeri program ve toplantılar yayınlanamayacağı" belirtildi.

RTÜK de YSK yayın yasaklarının saat 00.00'dan itibaren başlayacağını, söz konusu yasakların, oy verme günü Yüksek Seçim Kurulunca açıklanacak saate kadar süreceğini bildirdi.

Buna göre, saat 00.00'dan itibaren siyasi partiler veya adaylar, radyo ve televizyonlarda açık oturum, röportaj, panel gibi programlara katılarak, görüşlerini açıklayamayacak, siyasi partiler veya adayların açık veya kapalı yer toplantıları radyo ve televizyonlarda yayınlanamayacak.

Medya hizmet sağlayıcıları 00.00'dan itibaren siyasi reklam da yayınlayamayacak.

Seçim günü yasakları

YSK kararına göre, bugün saat 18.00'den itibaren ise seçim günü yasakları başlayacak. Saat 18.00'den seçimin yapılacağı Pazar günü saat 18.00'e kadar radyolar ve her türlü yayın organları tarafından seçim ve seçim sonuçları ile ilgili haber, tahmin ve yorum yapılamayacak.

Seçim günü 18.00-21.00 saatlerinde radyolarda ve her türlü yayın organlarında ancak YSK tarafından seçimle ilgili verilecek haber ve tebliğler yayımlanabilecek.

Seçim günü saat 21.00'den sonra bütün yayınlar serbest olacak. YSK, gerek görürse yayın yasağını yarın saat 21.00'den önce de kaldırabilecek.

Oy verme günü saat 06.00'dan 00.00'a kadar alkollü içki satılamayacak, içkili ve umumi yerlerde alkollü içki verilmesi ve içilmesi yasak olacak, eğlence yerleri oy verme süresince kapalı kalacak, eğlence yeri niteliğindeki lokantalarda yalnızca yemek verilebilecek.

Emniyet ve asayişi korumakla görevli olanlardan başka kimse silah taşıyamayacak.

Seçim yasakları cezaları

Seçim döneminde ilgili yasalarca belirlenen yasaklara uymayanlara çeşitli cezalar veriliyor.

Seçim döneminde, YSK'nın belirlediği ilkeler ve 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun ilkeleri gereğince Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından ulusal düzeyle yayın yapan bütün özel radyo ve televizyon kanalları izleniyor.

Yayın ilkelerine aykırılığın tespiti halinde raporlar Üst Kurulca değerlendirilip sonuçlandırılmak üzere YSK'ya gönderiliyor.

Yayın ihlali olup olmadığına ve müeyyide uygulanıp uygulanmayacağına YSK karar veriyor.

RTÜK'ten gelen raporları değerlendiren YSK, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un ilgili maddesi gereğince seçim döneminde yayın ihlali yapan kuruluşları yayın durdurma ve para cezasına çarptırıyor.

Yerel yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarından seçim yasaklarını ihlal edenlere ise ilçe seçim kurulunca ceza veriliyor.

Bu kararlar ilgili en yüksek mülki amirlerce yerine getiriliyor.

Seçim günü yasaklarını ihlal cezaları

30 Mart'taki yerel seçimlerde usulsüzlük yaptığı tespit edilenlere çeşitli para ve hapis cezaları verilecek.

Kendisi ya da bir adaya oy vermesi için seçmene menfaat, kıymetli eşya, vazife veya hizmet vaadedenler bir yıldan 3 yıla kadar hapisle cezalandırılacak. Para, menfaat, vaat ve hizmetleri kabul eden seçmen de aynı şekilde cezalandırılacak. Tehdit, cebir veya şiddet kullanarak işleyenler hakkında ceza bir misli arttırılacak.

Seçmenin sandık yerine gelmesini engelleyenlere bir yıldan 4 yıla kadar hapis verilecek. Bu suçun memuriyet nüfuzunun veya herhangi birinin salahiyetini suistimal suretiyle işlendiği tespit edilirse ceza 2 yıldan az olmayacak. Seçim günü sandık seçmen listesine kayıtlı seçmenin sandık alanına girmesine veya oy kullanmasına engel olan kimse 1 yıldan 3 yıla kadar hapisle cezalandırılacak. Seçmenin oy kullanmasına engel olmak amacıyla tehdit, cebir veya şiddet kullanarak engel olan kimseye 3 ila 5 yıl hapis cezası uygulanacak. Bu suçun birden fazla seçmene karşı işlenmesi halinde ceza yarı oranında arttırılacak.

Oyunu kullandıktan sonra ihtara rağmen sandık başından ayrılmayan veya herhangi bir müdahale telkin veya tavsiyede bulunan veya bunlara teşebbüs edenlere 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilecek.

Oy verme sırasında seçme yeterliliği olmadığını bildiği halde oy vermeye teşebbüs eden veya oy veren kişiye 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası uygulanacak. Başkasının adını taşıyarak oy vermeye teşebbüs eden veya veren kişi ise 3 yıldan 5 yıla kadar hapisle cezalandırılacak. Mükerrer oy kullanan veya vermeye teşebbüs eden kişiler de aynı şekilde cezalandırılacak.

Seçmen kütüğüne kaydı ve sandık listesinde oy kullanma yeterliliği bulunduğu halde, seçime meşru mazeretleri olmaksızın katılmayanlara ilçe seçim kurulu başkanı tarafından 22 lira ceza verilecek.

Gelmeyenlerin yerine oy kullananlar

Oy sandığının yerini değiştiren, sandığı açan, çalan veya tahrip edenler ya da içindeki oy zarflarını alan, çalan ve değiştirenlere 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek. Siyasi partilerin veya bağımsız adayların o pusulalarını veya seçimle ilgili her türlü evrakı zapteden ve imha edenlere, oy verme yerine götürülmelerine mani olanlara 3 yıla kadar hapis verilecek. Bu fiiller cebir, şiddet, tehdit veya hileyle ya da içlerinden biri silahlı olan birden fazla kişi tarafından gerçekleştirilirse, meskene ya da siyasi parti binalarına girilerek işlenirse ceza 1 misli arttırılacak.

Sandık başında seçmenlerin imzalarını koydukları sandık seçmen listesine gelmeyenler adına sahte imza atmak, mühür koymak veya parmak basmak gibi hileli bir hareket ile sandığa oy atan veya attıranlara 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek, bu kişilere para cezası da uygulanacak. Bu fiil sandık başkan ve üyeleri ile resmi memurlar tarafından işlendiği takdirde ceza yarı oranında arttırılacak.

Seçim sonucunu veya seçim tutanaklarını tamamen ya da kısmen değiştirenlere sahte tutanak tanzim edenlere 5 yıldan 8 yıla kadar hapis verilecek. Suç, resmi görevliler tarafından işlenirse ceza arttırılacak.

Seçmenin itirazlarını tutanağa geçmeyen görevliler hakkında bir yıla kadar hapis cezası uygulanacak. Görevlilerin işlerini geciktirmek için kötü niyetli itirazda bulunduğu belirlenen kişilere ise para cezası uygulanacak.

İçki ve silah yasak

Seçim günü umuma açık yerlerde içki verenler, satanlar veya içenler, açık ya da kapalı şişelerde içki satanlar ve alanlar 3 aydan 6 aya kadar hapisle cezalandırılacak.

Silah taşıma yasağına aykırı hareket edenler hakkında, fiilleri daha ağır cezayı gerektiren bir suç oluşturmadığı takdirde 25 günden az olmamak adli para cezasına hükmolunacak.

Seçim propaganda matbuatlarının yayınlanması veya ilanına mani olanlar ya da bunları tahrip edenler 3 aydan 6 aya kadar hapisle cezalandırılacak.