Sefalet diz boyu

Türkiye’de 2012’de yüzde 15.4 olan sefalet endeksi geçen yıl yüzde 17.1’e çıktı. Sefalet endeksi ABD’de yüzde 8.6, G7 ülkelerinde yüzde yüzde 8.2, OECD genelinde yüzde 9.5, Brezilya’da yüzde 10.5, İngiltere’de yüzde 9.8 düzeyinde bulunuyor. Buna göre Türkiye’de sefalet yüzde 17.1 ile ABD’nin iki katı, OECD ortalamasının da 1.5 katından daha fazla.

Sefalet endeksi yıllık enflasyon oranı ve işsizlik oranının toplamından oluşuyor. Türkiye’de 2013’te işsizlik yüzde 9.7 iken enflasyon yüzde 7.4 düzeyindeydi. Son verilerle birlikte işsizliğin çift haneye çıkması ve enflasyondaki yükseliş sefaletin daha da artacağını gösteriyor. Aralık 2013 ve Ocak 2014 aylarında işsizlik yüzde 10 ve yüzde 10.1 ile çift haneye demirledi. Yıllık enflasyon ise aynı aylarda sırasıyla yüzde 7.40 ve yüzde 7.48 olarak gerçekleşti. Buna göre ocakta sefalet endeksi 17.58’e yükseldi.

Dünyada azalırken Türkiye’de arttı

2012 verileri incelendiğinde dünyada sefaletin son bir yılda azaldığı görülürken, bu oran Türkiye’de tam tersine arttı. Sefalet endeksi 2012’de ABD’de yüzde 10.3, İngiltere’de yüzde 10.4, OECD genelinde yüzde 10, G7 ülkelerinde yüzde 9, Brezilya’da yüzde 12.1 düzeyindeydi. Aynı yıl endeks Türkiye’de yüzde 15.4 ile 2013’ten daha düşük bir oranda bulunuyordu. Ancak bu oran da diğer ülkelere göre oldukça yüksek görünüyor.

Prof. Dr. Taner Berksoy, Türkiye’de bir yandan enflasyonun tırmandığını, diğer yandan ekonomi durgunlaştığı için işsizliğin yükseldiğini belirterek bu nedenle sefaletin de artacağını söyledi. Berksoy, Türkiye ekonomisinin gidişatıyla ilgili şu değerlendirmelerde bulundu:

Politikada dağınıklık var

Büyüme hızımız bu yıl düşük, önümüzdeki yıl daha da düşecek. Sefalet endeksi bu nedenle daha da yükselme potansiyeli taşıyor. Enflasyon ile işsizliği bir arada çözemeyiz. İşsizlik için büyümeyi kışkırtacak politikalara ihtiyaç var. Ancak enflasyon yüksek olduğu için öncelik bu sorunu çözmek olmalı. Biraz dikkatli bir politika uygulamak gerek. Şu anda Türkiye’de uygulanan ekonomi politikalarında dağınıklık ve belirsizlik var. Karar verilebilirlik yok. Örneğin Başbakan ‘faizi indirelim’ diyor. Enflasyon zaten bu kadar yüksek iken faiz indirimine gidilirse tavana vurur. Bunun da vatandaşın cebine maliyeti ağır olur.

Peşi peşine seçim dönemleri var. Siyasi belirsizlik mevcut. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları da buna dikkat çekerek ekonomi hakkında uyarılarda bulunuyor. Görebildiğim kadarıyla Başbakan Erdoğan ile kendi partisi arasında bir anlaşmazlık var. Onun bir şekilde çözülmesi gerekir. Yoksa belirsizlik daha da sürer.