Şehitlikte anma töreni

Saygı duruşu ve İstiklal Marşı'nın okunmasıyla başlayan törende, tören kıtası tarafından saygı atışı yapıldı.

Daha sonra, Türkiye, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Yeni Zelanda, Avustralya, Bangladeş, Kanada, Fransa, Almanya, Hindistan, İrlanda ve İngiltere adına anıta çelenk konuldu.

Türkiye adına Çanakkale Valisi Güngör Azim Tuna, TSK adına 1. Ordu Komutanı Orgeneral Hayri Kıvrıkoğlu, Yeni Zelanda adına Dışişleri Bakanı Murray McCully, diğer ülkeler adına da üst düzey yetkililer, anıta çelenk bıraktı.

Törende, TSK adına konuşan Yarbay Suat Erdoğmuş, ''Şehitlerimiz ve ülkeleri uğruna bu topraklarda canlarını feda eden cesur askerleri anmak için'' bir araya gelindiğini bildirdi.

Çanakkale Savaşları'nda Kurmay Yarbay Mustafa Kemal'in imkansızı destanlaştırdığını vurgulayan Erdoğmuş, 25 Nisan 1915'de başlayan Çanakkale Savaşları'nın, destansı başarılarla dolu olduğunu söyledi.

Çanakkale Kara Savaşları hakkında da bilgi veren Yarbay Erdoğmuş, Mustafa Kemal Atatürk'ün, 57. Piyade Alayında söylediği ''Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman içinde yerimize başka kuvvetler gelir, başka komutanlar hakim olabilir'' sözlerinin, savaş tarihi literatürüne girdiğini vurguladı.

57. Alayın askerlerinin öleceklerini bilmelerine rağmen kendilerinden 9 kat fazla ve en modern araç gereçlerle oluşturulmuş tümenlerin üzerine gittiklerini belirten Erdoğmuş, bu askerlerin gösterdiği sıra dışı kahramanlıklarla Türk topraklarının işgalinin önlendiğini söyledi.

TSK adına Anıt Şeref Defterini imzalayan 1. Ordu Komutanı Orgeneral Kıvrıkoğlu, deftere şunları yazdı:

''Aziz şehitlerimiz; emanetiniz olan bu cennet vatanın onurlu, başı dik ve hür yaşayan evlatları olarak, şükran ve minnet duygularımızı bir kez daha sunmak üzere huzurunuzda toplandık. Kanınızla suladığınız bu vatan topraklarında, aziz hatıranızın simgesi olan mezar taşlarınız, ay yıldızlı bayrağın gölgesinde birlik ve beraberliğimizin birer abidesi olarak sonsuza kadar var olacaktır."

Genelkurmay Başkanlığı Mehteran Bölüğünün konser verdiği törenin sonunda, Orgeneral Kıvrıkoğlu ve beraberindekiler, şehitliklere karanfil bıraktı, Orgeneral Kıvrıkoğlu töreni izlemeye gelen gazilerle sohbet etti.

Törende, ''Dedeciğim ben geldim'' yazılı yelekler giyen izcilerle 57. Piyade Alayını temsil eden ve onların üniformalarından giyen askerler dikkati çekti.

Yeni Zelanda Anıtı'nda tören

Anma konuşmasını gerçekleştiren Yeni Zelanda Dışişleri Bakanı Murray McCully, 8 Ağustos 1915'te Yeni Zelanda askerlerinin, törenin gerçekleştirildiği Conkbayırı Tepesi'ne ulaşarak Çanakkale sularını ilk kez gördüğünü belirtti.

Savaşın gidişatı hakkında bilgi veren McCully, sonuçta Yeni Zelandalıları gece kuşatmasından kurtaran İngiliz askerlerinin, Mustafa Kemal Atatürk kumandasındaki karşı savunma sonucunda saatler içinde alt edildiğini ve Conkbayırı'nın kaybedildiğini anlattı.

Anzak Koyu'na ayak basan 8 bin 556 Yeni Zelandalının 2 bin 721'inin yarımadada yaşamını yitirdiğini ve 4 bin 852'sinin yaralandığını anımsatan McCully, ''Bugün burada sadece Gelibolu'da savaşanların fedakarlıklarını değil, aynı zamanda İkinci Dünya Savaşı, Kore, Malaya, Vietnam, Borneo ve yakın geçmişte Timor Leste ve Afganistan'daki çatışmalarda vatanları için savaşıp can verenleri anıyoruz. Afganistan, Timor Leste, Solomon Adaları, Sina, Sudan ve Irak'ta vatana hizmet edenleri de şükranla anıyoruz'' diye konuştu.

McCully, Anzak ruhunun modern ifadesinde, Yeni Zelanda ve Avustralya'nın, paylarına düşen birçok zorlukla Pasifik Bölgesi'nin istikrarını sağlamak için birlikte hareket ettiğini ifade etti.

Yeni Zelanda Savunma Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Rhys Jones, Wellington Taburu'nda yer alan ve Conkbayırı'nı ele geçiren askerlere makineli tüfek ulaştıran tek asker olan Dan Curham'ın düşüncelerinden bir alıntı sundu.

Barış dualarının okunduğu tören, bir dakikalık saygı duruşu, Türkiye ve Yeni Zelanda milli marşlarının çalınması ve ülke temsilcilerinin Yeni Zelanda Anıtı'na çelenk koymasıyla sona erdi. Türkiye adına Çanakkale Valisi Güngör Azim Tuna anıta çelenk bıraktı.