Şevket kobay mıydı?

Doktorlar, ameliyat sabahında Çavdar’ın ameliyatında “kalp, kan ve dolaşım sistemi” sorunları yaşadıklarını belirtmişlerdi. Ekibinin başındaki Doç. Dr. Serdar Nasır, “Böyle bir ameliyatta hastanın hayatını tehlikeye sokar mıyız endişesi var. Bu korku nedeniyle, dünyada hem alt organların hem de üst organların nakili birlikte yapılamıyor. Biz, bu organlardan, birini, birkaçını belki de hepsini kaybedebiliriz. Başarılı olursa, biz dünyaya ‘Bakın hem bacakları hem kolları bir arada yapabilirsiniz, hastanın hayatını da tehlikeye sokmazsınız’ diyebileceğiz. 2-3 ay içinde sorun çıkar, bağışıklık sisteminin üzerindeki yükü azaltmak için organlardan birini ya da birkaçını çıkarmak zorunda kalırsak, o zaman da ‘Gerçekten de bacak nakli hastanın hayatını tehlikeye sokuyor’ diyeceğiz” demişti. Çavdar’ın ölümüne ilişkin açıklamada ise “Gelişen metabolik dengesizlik hastamızın yaşamını ciddi düzeyde etkileyecek duruma gelmiş, alınan tüm önlemler ve uygulanan yoğun tedavi yaklaşımlarına rağmen hastamız kaybedilmiştir” denildi.

Neden 4 organ?

Bu açıklamaların ardından beklenen risklerin gerçekleşmesi ve organların tamamının alınmasının ardından hastanın yaşamını yitirmesi, “Şevket Çavdar kobay mıydı” ve “neden 4 organın birden nakledilmek istendiği” gibi pek çok soruya yanıt arayan bir tıbbi etik tartışmasını da beraberinde getirdi. Ankara Tabip Odası Başkanı Bayazıt İlhan, etik bir endişe ile konu üzerinde çalıştıklarını “raporları görmeden açıklama yapmanın doğru olmayacağını” söyledi.

Biraz beklenmeliydi

Biyoetik Derneği Onur Kurulu ve Üniversitelerarası Kurul Etik Komisyonu üyesi Prof. Dr. Berna Arda ise şunları söyledi: “Başarılı işlerin, nasıl bir üslupla yapıldığını sorgulamak ve hasta haklarını da gözeterek gündeme getirmek gerekir. Bilimsel çalışmalar alçakgönüllü bir biçimde yürümelidir. Hangi çerçevede başarı olarak kabul edilebileceği ameliyat ekibi tarafından baştan düşünülmelidir. Bir miktar beklemekte hep yarar vardır. Bu biraz maraton koşusu gibidir. Rahim nakli mesela. Bebeğin canlı ve sağlıklı bir biçimde dünyaya gelmesini sağlıyorsa bir anlam ifade eder, yoksa bir anlamı yoktur. Hacettepe Üniversitesi’nde de herhalde bu iş etik açıdan denetlenmiştir, diye düşünüyorum.”

Kalp sorunu yaşadı

Hacettepe Üniversitesi’nde dünyada ilk kez yapılan çift kol ve bacak ameliyatı başarısız oldu. Nakil hastası Şevket Çavdar’ın önceki gün sol bacağı, dün ise diğer 3 organı alınmak zorunda kalındı. Şevket Çavdar’ın ağabeyi Hüseyin Çavdar, doktorların kendilerine, kardeşinin kalbinin yetersiz olduğunu ve çalışmadığını, yüksek tansiyon sorunu bulunduğunu belirterek hastanın yaşamını riske atmamak için uzuvları almak zorunda olduklarını dile getirdiklerini anlattı.