Sıcak banyo bunalıma iyi geliyor

Uzun süreli sıcak su banyoları bunalıma iyi gelebilir. Küçük çaplı bir araştırma, haftada yalnızca iki kez öğleden sonraları yapılan sıcak su banyolarının insanların duygu durumlarında az ama kalıcı bir iyileşme sağlayabileceğini ortaya koydu. Araştırmacılar bu tür sıcak banyoların- hafif ve orta düzeyde bunalım durumlarında hastalara önerilen bir sağaltım yöntemi olan- beden alıştırmalarına eşdeğerde bir yarar sağladığına tanık oldular.

Bu yöntem işe yarayabilir, çünkü öğleden sonra beden sıcaklığının arttırılması bunalımlı kişilerde genellikle ayarı bozulan doğal uyku uyanıklık döngülerinin (sirkadiyen ritim) yeniden dengelenmesine yardımcı olur. Araştırmada banyoların insanların uyku düzenlerinde de bir iyileşme sağladığı görüldü.

Bunalım çağın hastalığı
Bunalım günümüzün en yaygın ruhsal sağlık sorunlarından birini oluşturuyor ve bu sorun genellikle antidepresanlar ve konuşma terapisiyle çözüme kavuşturulmaya çalışılıyor. Ne var ki, antidepresan ilaçlar çoğu zaman birtakım yan etkileri de beraberlerinde getiriyor ve konuşma terapileri de çok pahalıya mal oluyor. Bunalımın kökeninde yatan neden tam olarak bilinmiyor.

Bu konuda en yaygın görüş beynin sinir hücrelerine elektrik sinyallerini aktaran serotonin adlı hormonu yeterince üretemediği yönünde, çünkü antidepresanlar görünürde bu bileşenin düzeylerinde bir artışa neden oluyor. Bir başka görüş de, bunalımın kökeninde insan bedeninde gün boyunca yaşanan fiziksel ve biyokimyasal değişiklikleri içeren sirkadiyen ritim bozulmasının yattığı yönünde. İnsanlarda beden sıcaklığı genelde sabahları yükselir, öğleden sonra doruk noktaya ulaşır ve uyku sırasında yeniden düşüşe geçer. Bu, gündüz ile gece arasında yaklaşık 1°C’lik bir farklılığın yaşandığı inişli-çıkışlı bir süreçtir.

Ancak bunalım söz konusu olduğunda, bu sürecin dengesi de bozulur ve beden sıcaklığının doruğa ulaşması birkaç saat gecikebilir.

6 puanlık azalma
Tüm bu gerçekliklerden yola çıkan Almanya Freiburg Üniversitesi’nden Johannes Naumann ve arkadaşları iyi bir zamanlamayla yapılacak bir sıcak su banyosunun bu döngüyü yeniden dengeye kavuşturup kişinin duygu durumunda bir iyileşme sağlayıp sağlamayacağını merak ettiler.
Araştırmacılar, yarısı antidepresan ilaçlar alan ve bunları almayı sürdüren, bunalımlı 45 kişiyi araştırma kapsamına aldılar. Bunların arasından gelişigüzel seçilen deneklere ya haftada iki kez beden alıştırmaları yapmaları, ya da sıcak banyo almaları önerildi.

Sıcak banyo uygulamasında denekler bir kaplıcanın yaklaşık 40°C sıcak suyla dolu havuzunda yaklaşık yarım saat geçiriyorlar, ardından sudan çıkıp sarındıkları battaniyeler ve sıcak su torbaları arasında 20 dakika daha kalıyorlardı. İki hafta sonra deneklerin bir bölümü aynı uygulamayı evlerinde sürdürmeye karar verirlerken, geri kalanlar bunu kaplıcada uygulamayı sürdürdüler. Banyolar beden sıcaklığında yaklaşık 2 derecelik bir artış sağlamaktaydı.

Etkisi 2 haftada görülüyor

Sekiz hafta sonra araştırmacılar sıcak banyo yönteminin, bunalım düzeylerinin değerlendirilmesinde yaygın olarak yararlanılan ölçeğe göre uygulamaya başlandığında ortalama 21 puan olan hastalarda, yaklaşık 6 puanlık bir azalmaya yol açtığına tanık oldular. Buna karşılık, beden alıştırmalarının yaklaşık 3 puanlık bir düşüş sağladığı görüldü.
Raporda araştırmacılar, beden alıştırmalarından farklı olarak, banyoların etkisini iki hafta içinde göstermeye başladığının da altını çiziyorlardı.

Britanya Ulusal Sağlık Hizmetleri’ne bağlı Black Country Partnership Vakfı ruhbilim uzmanlarından Nick Stafford, bunalımda sirkadiyen ritim dengelerinin nasıl bozulduğu göz önüne alındığında, sıcak banyo yaklaşımının kendisine oldukça mantıklı geldiğini belirterek, “Bu uygulamanın insanlara yarar sağladığına tanık olunmasından çok, böyle bir uygulamayı bugüne dek neden kimsenin akıl etmediğine şaşırdım,” diyor.