Surlarda 20 yıllık ihmal

İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı olduğu dönemde surların bir bölümünü restore ettiren Nurettin Sözen, “Şimdi çevresini temizleyip aydınlatıyorlar, ama bizden sonra 20 yıl boyunca surlar için hiçbir şey yapılmadı” dedi.

Doğu Roma İmparatorluğu döneminde yaptırılan İstanbul’u çevreleyen surlarının uzunluğu 22 km. İnşaatına 5. yüzyılda başlanan deniz ve kara surları bugün İBB ve İstanbul Defterdarlığı’nın sorumluluğunda.

Geçen günlerde Tarihi Yarımada’yı çevreleyen İstanbul surlarıyla ilgili açıklamalar yapan İBB Başkanı Kadir Topbaş, tarihi surlarda planlama ve projelendirme çalışmalarının devam ettiğini belirterek “Yarımadayı çeviren surlarda 2013’ün sonuna kadar planlanmamış alan kalmayacak” dedi.

Topbaş, koruma-kullanma dengesini koruyacak projeler geliştirmeye çalıştıklarını da aktardı. Surların Kültür Bakanlığı’na devrinin söz konusu olmadığını kaydeden Topbaş, “Surlarla ilgili yetki belediyemizde. Kısmen bazı ayrılmış yerler var. Suri Sultani bölgesinde ihdas edilmiş bazı yerleri kaldırdık. Sur bandını aktif hale getirip özellikle Kültür Bakanlığımızla müşterek çalışmayı yürüteceğiz” diye konuştu. Zeytinburnu Belediyesi de surların Topkapı’dan Kazlıçeşme sahiline kadar olan kısmına yüksek çözünürlüklü MOBESE kameraları yerleştirme kararı aldı.

Restorasyon Sözen döneminde başladı

1989-1994 yılları arasında İBB Başkanlığı yapan Nurettin Sözen döneminde surlar kapsamlı bir restorasyon geçirdi. Sözen, Bedrettin Dalan döneminde surların küçük bir bölümünde restorasyon çalışması yapıldığını, ancak aslına uygun olmadığı için “film dekoru” gibi bulunarak eleştirildiğini anımsattı. Sözen bu eleştiriler doğrultusunda İTÜ’lü profesörlerin denetiminde bir restorasyon çalışması başlattıklarını anlatarak “5 yıl boyunca kara ve deniz surlarının tamamı restore edildi. Surlara dayalı, onları tahrip eden deri fabrikaları vardı, onları yıktık. Bizden sonra surların görüntüsünü bozan birçok siteye izin verildi. Biz, zamanında izin vermemiştik. Zeytinburnu’nda başta İETT’nin konutları olmak üzere birçok site ek yükseklikler verilerek inşa edildi ve surların silueti bozuldu” diye konuştu.

 

‘Onlar Bizans’ın surları’

Sözen döneminin İBB İmar Daire Başkanı olan bugünkü İBB CHP Grup Sözcüsü Mehmet Yıldız, dönemin Refah Partisi’nin genel sekreteri Oğuzhan Asiltürk’ün “Surlar Bizans yapısı. Yıkıp yerine fakir fukaraya ev yapalım” diye demeç verdiğini anımsatarak bu anlayış doğrultusunda surlarda başlatılan restorasyon çalışmalarının durdurulduğunu vurguladı. Yıldız, “Kara surlarının restorasyonunun bir bölümünü ihale etmiştik. Diğer bölümünün de projelendirmesi tamamlanmış ve kuruldan geçmişti. Ama yönetim değişince, Erdoğan İBB Başkanı olunca, ihaleye verdiğimiz yerlerdeki restorasyonu durdurup iptal ettiler” diye konuştu.

 

Kaderine terk

İBB CHP Grup Sözcüsü Mehmet Yıldız, 15 Eylül 2011 tarihinde de İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclis Başkanlığı’na İstanbul surları ile ilgili soru önergesi verdi. Yıldız “Böylesine görkemli ve değerli tarihi surların büyük bir bölümü kaderine terk edilmiş gibidir. Yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır” tespiti yaptığı soru önergesinde surlardaki restorasyon çalışmaları hakkında bilgi istedi.

Soru önergesine verilen yanıtta “T55-T60 Burçları Arası Yenileme Uygulama Projesi” için İstanbul İl Özel İdaresi’nden ödenek alındığı ve ihale aşamasına gelindiği belirtildi. Marmara surlarında ve sura cephesi olan sokaklarda sorunlu tüm alanlar tespit edilerek çözüm önerileri ve etaplarının belirleneceği, konunun ihale aşamasında olduğu kaydedildi. Söz konusu projelerde kullanılmak üzere 2011 yılı bütçesinden 1 milyon 500 bin liralık ödenek ayrıldığı bilgisi verildi. Yıldız, verilen yanıtta uygulamaya geçen bir çalışmadan bahsedilmediğine dikkat çekerek yanıtı “oyalama” olarak niteledi. Geçen sürede surların restorasyonu için somut bir adım atılmaması üzerine Yıldız, 10 Aralık 2012 tarihinde de bir önerge verdi. Önerge hâlâ yanıtlanmadı.